Στην αρχική φάση της πορείας μιας ψυχής, είτε της ψυχής ενός
ατόμου, είτε μιας ομάδας, είτε ενός έθνους, χρειάζεται ένα καλούπι, έναν
‘μπούσουλα’, έναν αλληγορικό ‘κηδεμόνα’
(με την έννοια του υλικού εξαρτήματος που χρησιμοποιούν οι ορθοπαιδικοί), το
οποίο θα καθοδηγήσει την ψυχή στην πορεία της προς το καλό. Είναι το κανάλι,
μέσα από το οποίο θα διοχετευθεί η ενέργεια της ψυχής για να μην διασκορπιστεί
δεξιά κι αριστερά. Από κάποιο σημείο και μετά όμως, όπου η ψυχή δυναμώνει,
αναπτύσσεται, αποκτά ορμή, το καλούπι γίνεται ασφυκτικό. Εκείνο που αρχικά
βοηθούσε, τώρα πια εμποδίζει. Έρχεται τότε η στιγμή, που η ψυχή σπάει και
απελευθερώνεται από το καλούπι. Συνήθως αυτή είναι μια στιγμή κρίσης και το
σπάσιμο δεν γίνεται ούτε απαλά ούτε ομαλά. Η ψυχή τότε θα νιώσει φόβο, θα
νιώσει ξαφνικά εκτεθειμένη, αλλά θα νιώσει ταυτόχρονα απελευθερωμένη. Αρχικά
μπορεί να παραπατάει χωρίς τη στήριξη του ‘κηδεμόνα’, έτσι όπως εκείνος που
πρωτο-αφήνει την πατερίτσα. Με τη συνεχιζόμενη πίστη της για το καλό, θα
μπορέσει να ανοίξει δημιουργικά το δικό της δρόμο, το δικό της αυλάκι προς το
φως και να δυναμώσει. Αν φοβηθεί αυτό το βήμα και θελήσει να μείνει θωρακισμένη
στην παλιά ψευδαίσθηση της ασφάλειας του καλουπιού, τότε όλο και περισσότερο θα
πνίγεται, δεν θα μπορεί να προχωρήσει και θα της έρχονται όλο και περισσότερα
σημάδια ότι ο ‘κηδεμόνας’ στην πραγματικότητα δεν την προστατεύει άλλο.
Έτσι είναι στο μονοπάτι της ψυχής ενός ανθρώπου, αλλά έτσι
είναι και στο μονοπάτι της ψυχής ενός έθνους. Το περίπλοκο, ογκώδες, δυσκίνητο
και διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα των τελευταίων δεκαετιών, το ανεχτήκαμε σαν
δυσβάσταχτο σιδερένιο αμόνι στο σβέρκο μας, ίσως γιατί για κάποιους βαθύτερους
ανεξήγητους λόγους του ψυχισμού μας πιστεύαμε ότι το χρειαζόμασταν –έστω κι αν
αυτό δεν ήταν αλήθεια. Δεν θα είχε επιβιώσει αν δεν είχαμε δώσει κι εμείς την
υποσυνείδητη συγκατάθεσή μας. Ήταν σαν να του στέλναμε το μήνυμα «Ξέρω ότι με
κλέβεις, αλλά θα κάνω ότι δεν το βλέπω, ανέλαβε εσύ την ευθύνη για τη ζωή μου
και τη χώρα μου, και κάνε ό,τι νομίζεις. Εγώ δεν θέλω να ασχοληθώ».
Επιτρέποντάς του να μας εξαπατά, ίσως νιώθαμε ότι ξεπληρώναμε την κρυφή μας
ενοχή για τις δικές μας αδυναμίες ως λαός. Όσο πιεστικό ή άβολο και αν ήταν,
ήταν οικείο και μας έδινε μια ψευδαίσθηση ασφάλειας και ταυτότητας: «Έτσι
δουλεύουν τα πράγματα στην Ελλάδα, έτσι είμαστε εμείς οι Έλληνες, έτσι είναι η
χώρα μας». Έχω ξαναγράψει πολλές φορές ότι το οικείο, όσο δυσλειτουργικό κι αν
είναι, είναι λιγότερο τρομακτικό από το άγνωστο.
Η περίοδος αυτή όμως έχει φτάσει στο τέλος της. Η ψυχή του
έθνους δεν έχει πια καμία ψευδαίσθηση για τη δυσλειτουργικότητα του ‘κηδεμόνα’,
αλλά, το κυριότερο από όλα, έχει καταλάβει ότι δεν τον χρειάζεται πια. Η όποια
ενοχή έχει ξεπληρωθεί, ο ‘κηδεμόνας’ δεν του παρέχει καμία ασφάλεια και,
τουναντίον, βλέπει ότι έχει γαντζωθεί επάνω της, δεν την αφήνει να φύγει
μπροστά. Αντί να την στηρίζει, τρέφεται από εκείνην. Αντί να της δίνει
ενέργεια, της ρουφά. Όταν ληφθεί η απόφαση στην ψυχή του ανθρώπου ή του έθνους,
(όχι απλά να το λέει, αλλά πραγματικά να το πιστεύει στο βαθύτερο επίπεδο) ότι
δεν το χρειάζεται άλλο, τότε δεν μπορεί, παρά οι εξελίξεις στην πράξη να είναι
ραγδαίες. Είναι η αρχή της αντίστροφης μέτρησης για το τέλος ενός διεφθαρμένου,
υπερογκώδους, δυσβάσταχτου πολιτικού
συστήματος, το οποίο, όσο κι αν διατείνεται ότι θέλει να αλλάξει τον εαυτό του,
στην πραγματικότητα δεν θέλει τίποτα άλλο, από το να συνεχίσει όπως έχει. Η
ψυχή του έθνους όμως είναι έτοιμη να ελευθερωθεί. Στην αρχή θα φοβηθεί… θα
νιώθει σαν να της λείπει κάτι, θα νιώθει σαν να έχει χάσει το μπούσουλα, δεν θα
ξέρει κατά πού να πάει και τι να κάνει… Θα νιώθει όμως πολύ απελευθερωμένη και
αυτό θα της δώσει δύναμη να συνεχίσει. Θα νιώθει σύγχυση, ακόμη και για την
ταυτότητά της. Ποια είμαι, πού πάω, τι κάνω; Πολλοί σήμερα, προσφεύγουν στην
αρχαιολατρεία, για να ανασύρουν μια αίσθηση εθνικής ταυτότητας, ειδικά στις
μέρες ταπείνωσης που ζούμε. Δεν συμφωνώ
απόλυτα. Παρά τις περιόδους αξιοθαύμαστης ακμής και αναλαμπής στην αρχαιότητα,
υπήρχαν και τότε πολλά αρνητικά, ειδικά στις σχέσεις μας μεταξύ μας, αλλά και
στην πνευματικότητά μας (δεν αναφέρομαι εδώ στη σύγκρουση θρησκειών
‘δωδεκάθεο-χριστιανισμός’, αλλά στον διεφθαρμένο τρόπο που λειτουργούσαν τότε
κάποια ιερατεία, καθώς και στις αιματηρές θυσίες, τις όποιες ο Ορφέας
απέρριψε). Για να βρούμε μια πραγματικά καθαρή έκφραση του ελληνικού έθνους, θα
πρέπει να πάμε πολύ πίσω, πριν τη γραπτή ιστορία. Αλλά και τότε, αυτό που θα
βρούμε δεν θα μπορεί απόλυτα να ταιριάζει με τις σημερινές συνθήκες. Αυτό που
θα χρειαστεί είναι να ανασύρουμε τα αληθινά καλά στοιχεία του έθνους μας από
όλες τις περιόδους της ιστορίας μας (και κάποια μπορεί να έχουν υπερτιμηθεί,
ενώ άλλα μπορεί να μην τα έχουμε αντιληφθεί καν-ας ξεφύγουμε από τα
τετριμμένα), να παραδειγματιστούμε, αλλά και να δημιουργήσουμε μια νέα
ταυτότητα, μια θετική ταυτότητα σχετικά με το ποιοί θέλουμε να είμαστε σήμερα. Όταν
καταρρεύσει το υπάρχον πολιτικό σύστημα, θα παρασύρει και πολλά από τα οποία
θεωρούμε τώρα δεδομένα. Ποιοί θέλουμε να είμαστε; Θέλουμε να συνεχίσουμε να
είμαστε ο απόλυτα εγωιστικός λαός, όπου ο καθένας κοιτάζει το δικό του συμφέρον
και πουλά την ψήφο του, (και άρα την πατρίδα, τα παιδιά του και τους συμπολίτες
του), με την ψευδαίσθηση ότι έτσι εξασφαλίζει το ‘τομάρι’ του; Δεν νομίζω ότι
αυτή είναι η ταυτότητα που μας αξίζει…
Μέσα στον κυκεώνα των νέων μέτρων, υπάρχει μια αίσθηση
γενικευμένης απειλής που νιώθει ο πολίτης. Όταν πριν από δύο-τρία χρόνια,
κάποιοι πολιτικοί χρησιμοποίησαν την έκφραση «είμαστε σε πόλεμο», την είχα
θεωρήσει υπερβολική και ακατάλληλη, καθώς έσπερνε τον πανικό. Πράγματι, η
έκφραση ήταν εντελώς ακατάλληλη να χρησιμοποιηθεί τότε από πολιτικούς, ιδιαίτερα με τον πλάγιο σκοπό που χρησιμοποιήθηκε (να
τρομάξουν τον κόσμο, ώστε να περάσουν αυτό που ήθελαν). Η πραγματικότητα είναι
λίγο διαφορετική. Πράγματι βρισκόμαστε σε οικονομικό πόλεμο, όμως ο πόλεμος δεν
είναι μεταξύ Ελλάδας-ΕΕ, όπως ήθελαν να μας το παρουσιάσουν, αλλά μεταξύ
εξουσίας (ντόπιας και ευρωπαϊκής) και απλών
πολιτών. Ο οικονομικός πόλεμος είναι ιδιαίτερα ύπουλος. Κατατρώει σιγά σιγά σαν
το σαράκι τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και την αυταξία τους, κάνοντάς τους
να πιστέψουν ότι είναι όλοι πεινασμένοι και θα πρέπει να ανταγωνιστούν μεταξύ τους για τα ψίχουλα που
έχουν απομείνει και δημιουργώντας, με τα απανωτά ψέματα, την ανασφάλεια, ώστε να χάσουν
κάθε αίσθηση εμπιστοσύνης και μέτρου. Η γενικευμένη ανασφάλεια και απειλή,
κάνει τους ανθρώπους να γκρινιάζουν, να χάνουν τη διάθεσή τους, να είναι
επιθετικοί μεταξύ τους, να ανταγωνίζονται για τα λίγα, ακόμη και μέσα στις
οικογένειες. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά ζευγάρια χωρίζουν αυτήν την εποχή. Το
‘δεν είσαι μόνος σου’ εύκολα λέγεται. Πολλοί νιώθουν εντελώς μόνοι, γιατί αυτός
ακριβώς είναι ο ρόλος του οικονομικού πολέμου: να κατατρώει σιγά σιγά και
μεθοδικά όλες τις πτυχές της ζωής σου, την αξιοπρέπειά σου και τις σχέσεις σου
με τους άλλους.
Αυτό που είναι πολύ σημαντικό αυτήν την εποχή είναι να
ελέγχουμε τις σκέψεις μας. Είναι πολύ εύκολο να ξεφύγουν από κάθε έλεγχο.
Δυο-τρεις σκέψεις σχετικά με οικονομικά θέματα αρκούν. Οι περισσότερες σκέψεις
δεν πρόκειται να φέρουν λύση. Μετά πρέπει να υποχρεώσουμε το νου μας να
σταματήσει να ανησυχεί για τα οικονομικά και να σκεφτεί κάτι άλλο. Τι άλλο; Εδώ
θα χρειαστεί η δημιουργικότητά μας. Είναι πολύ χρήσιμο στην αρχή της ημέρας, να
χαλαρώσουμε, να κλείσουμε τα μάτια και να δημιουργήσουμε τη σκέψη της ημέρας. Με τι θα
απασχολήσω το νου μου σήμερα; Μια θετική δήλωση, μια θετική σκέψη, εκείνη που θα
γαληνεύει περισσότερο, θα είναι το εστιακό σημείο όλης της ημέρας. Όταν ο νους
ξεφεύγει και αρχίζουν τα ατελείωτα σενάρια και οι διάλογοι, θα σταματάμε το νου
χωρίς δεύτερη κουβέντα και θα επαναλαμβάνουμε τη θετική σκέψη της ημέρας. Θα χρειαστεί
από κάπου να κρατηθούμε. Αυτήν την περίοδο, ο πιο επικίνδυνος εχθρός (πιο πολύ
ακόμη και από τις ντόπιες ή εγχώριες εξουσίες) είναι ο ίδιος μας ο νους. Η δύναμή μας ξεκινά πρώτα από εκεί. Δεν έχουμε
δύναμη σε τίποτα άλλο, αν δεν μπορούμε να ελέγξουμε το νου μας.
Βλέπω κάποιους ανθρώπους, οι οποίοι αν και διατείνονται ότι
πιστεύουν στο Θεό, δεν έχουν καθόλου πίστη σχετικά με τα καθημερινά προβλήματα.
Απεναντίας έχουν θυμό απέναντι στο Θεό, γιατί δεν τους τα έφερε όπως τα
περίμεναν. Κάποιες φορές ο θυμός αυτός προβάλλεται είτε στον ιερέα, είτε ακόμη
και στον ψυχοθεραπευτή, και το μήνυμα είναι: «Κάνε κάτι. Γιατί δεν κάνεις
τίποτα. Γιατί το άφησες να γίνει έτσι. Πού είναι ο Θεός». Ο θυμός είναι
κατανοητός και ανθρώπινος. Αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να τον
εκφράσουμε, αλλά να μην τον πιστέψουμε. Ο θυμός έχει αρχή και τέλος. Αφού τον
εκφράσουμε, πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά. «Ωραία, τώρα δείξε μου τι μπορεί να
σημαίνει αυτό και πώς να προχωρήσω στη ζωή μου». Είναι από τους τρόπους που
λειτουργεί ο Θεός στη ζωή μας, ότι πρέπει να αφήσουμε τον εγωισμό και τα
πείσματα εναντίον Του και να αφεθούμε στην εμπιστοσύνη για το θέλημά Του.
Τίποτα δεν είναι τυχαίο και για όλα όσα συμβαίνουν έχει το λόγο Του που τα επιτρέπει.
Αν αφεθούμε με τυφλή εμπιστοσύνη (στο ΘΕΟ, όχι σε ανθρώπους ή ανθρώπινα
συστήματα που τον αντιπροσωπεύουν), τότε θα βλέπουμε σιγά σιγά άλλους τρόπους
που μας βοηθά και μας προσφέρει. Στο Θεό δεν αρέσουν οι απαιτήσεις και οι
προσδοκίες. Του αρέσουν οι εκπλήξεις. Θα μας φροντίσει, αλλά όχι με τον τρόπο
που απαιτούμε ή περιμένουμε εμείς. Αν θέλουμε να προσκολληθούμε στις προκαταλήψεις
μας και στα δόγματά μας, σχετικά με το πώς πρέπει να συμπεριφερθεί ο Θεός, για
να είναι Θεός, όχι μόνο θα απογοητευτούμε, αλλά δεν θα Τον αναγνωρίσουμε όταν
πραγματικά είναι εδώ. Αυτή είναι και η παραβολή των μωρών παρθένων. Ο ύπνος, δεν
είναι απλώς απροσεξία, ή οκνηρία. Συμβολίζει και το δόγμα. Έτσι, θεωρώ ότι
συνέβη και με τους Ιουδαίους. Είχαν μια συγκεκριμένη προσδοκία στο μυαλό τους και
δεν αναγνώρισαν το Μεσσία όταν ήρθε. Το μάθημα είναι πολύ βαθύ κι έχει μεγάλη
σχέση στην καθημερινή ζωή όλων μας. Ο Θεός δεν θα έρθει για να ικανοποιήσει τις
δικές μας νοητικές δομές, επιθυμίες ή ερμηνείες-ατομικά ή συλλογικά. Ο Θεός
είναι ήδη εδώ και μας μιλά, μας προστατεύει με άπειρους τρόπους. Όταν εμείς δεν
το βλέπουμε, αποκόπτουμε τον εαυτό μας από Εκείνον. Τα μικρά πράγματα μπορεί να
είναι πολύ μεγάλα, και οι φαινομενικά μικρές ευλογίες, ασύγκριτα δώρα. Δεν θα
μπορούσε να αλλάξει την κατάσταση στην Ελλάδα με το μικρό Του δαχτυλάκι; θα
μπορούσε. Για να είναι εδώ σημαίνει ότι έχουμε κάποια μαθήματα να μάθουμε. Αυτό
είναι η δοκιμασία μας, η δοκιμασία της πίστης, για να βρούμε νόημα, δύναμη, και
ενδυνάμωση χαρακτήρα. Εκτός από οικονομική μάχη , έχουμε και την πνευματική
μάχη, μέσα μας -ο καθένας από εμάς.
Υ.Γ. Και μιλώντας για το Θεό, έχει ενδιαφέρον που τα ΜΜΕ
ασχολούνται τόσο πολύ με την άνανδρη ύβρη και κατασυκοφάντιση του Γέροντος
Παϊσίου από εκείνους που υποτίθεται σατυρίζουν. Η
λεγόμενη ‘σάτυρα’ έχει και τα όρια της και σίγουρα δεν γίνεται εναντίον εκείνων
που έχουν πεθάνει και δεν μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, ούτε
εναντίον θρησκευτικών συμβόλων που έχουν ιερή αξία για πολλούς ανθρώπους. Ο
πατέρας Παϊσιος προσέφερε τεράστια υπηρεσία, και ιδιαίτερα με τις προφητείες
του για αυτά που έρχονται, έχει ήδη βοηθήσει και θα βοηθήσει πολλούς Έλληνες σε
πολύ δύσκολες στιγμές. Υπάρχουν άλλα πράγματα να στηλιτευτούν αυτήν την εποχή…
Βικτωρία Πρεκατέ, www.brightplanet.blogspot.gr, 1/10/2012
