Κρίση (Μέρος 7ο): Δεν μας αξίζει αυτό

Τέλη Σεπτέμβρη του 2011 και είδα πρόσφατα δημοσιεύματα στο BBC όπου αναφέρουν τον πρωθυπουργό μας να ‘παρακαλά’ (“plea”) τους Γερμανούς για βοήθεια και στον Guardian να έχουν τίτλο ότι ο πρωθυπουργός μας ‘ορκίζεται’ (“vows”) ότι θα οδηγήσει τη χώρα στην ευημερία. Η ταπείνωση που ένιωσα, όπως κάθε Έλληνας, με αυτή την ειρωνία εναντίον της χώρας μας, έχει ξεπεράσει κάθε ανεκτό όριο. Δεν αξίζει. Κανένα πακέτο «βοήθειας», καμία «σωτηρία» και κανένα νόμισμα δεν αξίζει αυτή τη διαπόμπευση, σχεδόν χλευασμό, που υφιστάμεθα καθημερινά. Φοβόμαστε την κατάρρευση; Μα, αυτή είναι η κατάρρευση… Υπάρχει και η κατάρρευση της αξιοπρέπειας, που είναι πολύ χειρότερη από την υλική… Δεν το αξίζουμε αυτό.

Τις τελευταίες ημέρες, όταν οι εξαγγελίες των άδικων μέτρων διαδέχονται η μία την άλλη σε χρόνο ρεκόρ, οι Έλληνες μοιάζουμε μουδιασμένοι, ακινητοποιημένοι, ανίκανοι να αντιδράσουμε. Ο φόβος, η παράλυση και η ηττοπάθεια που ζούμε τώρα είναι πολύ χειρότερα κι από το χειρότερο μελλοντικό σενάριο χρεοκοπίας. Τι θα γίνει δηλαδή; Η Ελλάδα έχει ξεπεράσει πολύ δυσκολότερες προκλήσεις.  Μπορεί παραδόξως να φέρει απρόσμενα ψυχικά οφέλη, όπως ανεξαρτησία, δύναμη, πίστη, απαγκίστρωση από τον καταναλωτισμό, αυτοπεποίθηση στον εαυτό μας. Ο φόβος μας είναι το πρόβλημα, όχι η χρεοκοπία. Δεν χρειάζεται να καταπίνουμε άλλο φόβο, δεν το αξίζουμε αυτό.

Δεν χρειάζεται πια να πιστεύουμε ότι το μόνο που μας απομένει είναι απόγνωση, ταπείνωση. Μας αξίζει κάτι καλύτερο από αυτό. Δεν μας αξίζει να μας οικτίρουν οι ξένοι (“Pity the Greeks”, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC), ενώ οι κυβερνήσεις τους εποφθαλμιούν… Αυτό που ζούμε τώρα, η ταπείνωση της χώρας μας, είναι χειρότερη από τον μπαμπούλα της χρεοκοπίας…  Τα τελευταία 30 χρόνια είχαμε μάθει να ζούμε με δανεικά, δεν ήμασταν όμως πάντα έτσι. Η μνήμη μας έχει σβήσει, λες και όλη μας η ιστορία είναι αυτή των τελευταίων 30 ετών. Έχουμε πειστεί ότι είμαστε ανίκανοι να ζήσουμε με όσα παράγουμε. Δεν είναι αλήθεια. Μπορούμε, όπως μπορούσαν οι πρόγονοί μας, οι αμέσως προηγούμενες γενιές-δεν χρειάζεται να πάμε μακριά, δόξα τω Θεώ ακόμη ζουν! Ίσως ανακαλύψουμε ότι είναι πολύ καλύτερα έτσι: Να ζούμε με λιγότερα, αλλά με αξιοπρέπεια. Οι αναταράξεις δεν σημαίνουν πτώση, όσο και αν νιώθουμε σαν να πέφτουμε. Ας το θυμηθούμε αυτό, στους δύσκολους καιρούς… Μας αξίζει να ζήσουμε με αξιοπρέπεια, όχι με φόβο.

Κάναμε λάθη. Επιτρέψαμε τη διαφθορά, τη φυγοπονία και τον ατομικισμό να ανθίσουν. Το καταλάβαμε και μας αξίζει να επιδιορθώσουμε, όχι να τιμωρηθούμε. Μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα, να επιτρέψουμε την κοινωνική δικαιοσύνη και την κοινή λογική, αντί για την κατάθλιψη και την καχυποψία. Μπορούμε να το κάνουμε, ξεκινώντας από την καθημερινή μας ζωή….Έχουμε τη δύναμη, την ευφυία, την προσαρμοστικότητα, την αντοχή, τα ψυχικά αποθέματα, έχουμε πολύ περισσότερα από όσα νομίζουμε. Δεν είμαστε ανήμπορα θύματα, κατατρεγμένα από αυτοτιμωρητικές ενοχές και αυτό-απαξίωση, που κομπάζουν για το αρχαίο παρελθόν, μόνο και μόνο για να αμυνθούν για την χαμηλή τους αυτοεκτίμηση. Μπορούμε πραγματικά να πιστέψουμε στον εαυτό μας, στον σημερινό εαυτό μας. Η ψυχή του έθνους μας, θεραπεύεται και καθαρίζει σιγά σιγά, έστω και μέσα από τις δυσκολίες και αρκετοί από εμάς έχουν αρχίσει αυτό να το νιώθουν. Δεν χρειάζεται πια να καταπίνουμε τον πανικό που μας σερβίρουν. Μας αξίζει κάτι καλύτερο. Δεν χρειάζεται να περιμένουμε τη «δόση» ελεημοσύνης από το εξωτερικό, σαν ναρκομανείς εσόδων. Έχουμε τη δική μας πηγή εσόδων, η οποία είναι το ανθρώπινο δυναμικό μας, η δική μας ψυχή και η πλούσια γη μας που μπορεί να μας θρέψει πλήρως και μακροπρόθεσμα, αν την εκτιμήσουμε και της φερθούμε με σεβασμό. Είναι πολύ ενθαρρυντική η άνοδος ston pr;asino toyrism;o, τις βιολογικές καλλιέργειες και την παραγωγή ενέργειας από τον Ήλιο. Μπορούμε να επιβιώσουμε βασισμένοι σε αυτές τις δικές μας δυνάμεις και να παράγουμε αυτά που μέχρι τώρα δεν παράγαμε. Δεν χρειαζόμαστε υπερβολικές πολυτέλειες, ούτε τελευταίας γενιάς κινητά, τα οποία μας στοιχίζουν την αξιοπρέπειά μας. Μπορούμε να ζήσουμε ανεξάρτητα. Μας αξίζει κάτι καλύτερο. Μπορούμε να επιβιώσουμε ΚΑΙ να είμαστε αλτρουιστές, μπορούμε να επιβιώσουμε ΚΑΙ να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον, αντί να ακούμε τις φωνές του τρόμου και του ανταγωνισμού «ο θάνατός σου, η ζωή μου». Ο ανταγωνισμός μειώνει τη δύναμή μας. Μας αξίζει κάτι καλύτερο.

Είμαστε έτοιμοι πια να αφήσουμε πίσω τον εθισμό στη διαφθορά και τις πελατειακές σχέσεις; Έχουμε μάθει αρκετά, ώστε να μη βάλουμε το εγώ μας μπροστά, αλλά τη διάκριση για το καλό του τόπου και των παιδιών μας; Είδαμε, μάθαμε τον ατομικισμό και το εύκολο κέρδος, μέχρι που το μπουχτίσαμε. Όταν αυτό σε οδηγεί να αδικείς τους συνανθρώπους σου, είδαμε τελικά ότι δεν αξίζει. Τώρα δίνουμε αξία στους συμπολίτες και στη γη μας, στα πράγματα που πραγματικά έχουν αξία-και δεν είναι μόνο η δική μας οικογένεια. Δεν χρειάζεται να δεχτούμε την απελπισία και την απόγνωση ως μονόδρομο. Δεν χρειαζόμαστε να ζητιανεύουμε από τους εταίρους ή να κρεμιόμαστε από τα τελευταία νέα στην τηλεόραση. Μας αξίζει κάτι καλύτερο. Δεν είναι μόνο λόγια, που τα λέμε, επειδή ακούγονται ωραία, χωρίς να τα πιστεύουμε. Αν τα πιστέψουμε, είναι θέμα χρόνου να αλλάξει στην πράξη η κατάστασή μας. Αν το πιστέψουμε μπορεί να γίνει. Δεν χρωστούμε στον κυνισμό και στη δυσπιστία ενοίκιο. Μας αξίζει κάτι καλύτερο από αυτό.

Ας επιμείνουμε στη ακεραιότητα και αξιοπρέπεια, ώστε η ακεραιότητα και αξιοπρέπεια να επιστρέψουν. Ας απορρίψουμε τα εύκολα γρήγορα οφέλη, ώστε η ψήφος μας να είναι καθαρή και με διάκριση. Χρειάζεται να είμαστε καθαροί, ώστε να νιώσουμε αρκετά δυνατοί για να σταθούμε στα πόδια μας. Έχουμε την μακρόχρονη πεποίθηση που έχουμε ριζώσει εμείς στον εαυτό μας, ότι είμαστε απατεώνες, κουτοπόνηροι και δεν αλλάζουμε με τίποτα. Η βία, η επιβολή δεν κατάφερε να σβήσει όμως τη φλόγα του καλού και αυτό έχει φανεί από την επίμονη και γενναία αντίσταση των Ελλήνων σε παρελθούσες απειλές κατά της χώρας. Η βία δεν το έχει καταφέρει, είναι δυνατόν να το καταφέρουν τα ‘γλυκάκια’, που μας προσφέρουν οι ξένοι για τη σωτηρία μας, σε αντάλλαγμα με κάθε αίσθηση αυτοσεβασμού και αξιοπρέπειας; Όχι, δεν είναι δυνατόν. Έχουμε καταλάβει ότι το ‘γλυκάκι’ είναι πικρό. Δεν θέλουμε πια να ξεπουλήσουμε τους εαυτούς για αυτό. Μας αξίζει κάτι καλύτερο.

Δεν έχουμε εκτιμήσει είναι το κόστος αυτής της φαινομενικής ‘ασφάλειας’ στον ψυχισμό μας. Δεν παίρνουμε ρίσκα, δεν δοκιμάζουμε τον εαυτό μας κι αυτό ενισχύει το φόβο μας. Δεν είναι ότι ο φόβος μας οδηγεί στην αποφυγή ρίσκου, αλλά το αντίστροφο! Η αποφυγή ρίσκου, μας ακινητοποιεί και οδηγούμαστε να πιστέψουμε ότι δεν θα τα καταφέρναμε μόνοι μας ποτέ. 
H κρατικοδίαιτα δεν βοηθά. Όμως πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι έχουν αναξιοποίητο δυναμικό, που θα μπορούσε να απελευθερωθεί και να βοηθήσει και τη χώρα και τους εαυτούς τους, είτε μέσα, είτε έξω από το δημόσιο. Όσο είμαστε φοβικά εξαρτημένοι ατομικά, τόσο θα είμαστε και φοβικά εξαρτημένοι εθνικά.  Η παράλυση και η έλλειψη έρχονται από τις προβολές του φόβου μας. Μπορούμε να επιβιώσουμε και να επιβιώσουμε καλά. Ανεξάρτητοι, βασισμένοι στις δικές μας δυνάμεις και στη δική μας εφευρετικότητα και πηγές, μπορούμε να δημιουργήσουμε εργασία που μας γεμίζει, και φέρνει εισόδημα σε εμάς και στη χώρα μας, που προσφέρει αντί να αποζυμεί, σε μία χώρα ελεύθερη και δίκαιη, χωρίς φόβο κι δυσλειτουργικές εξαρτήσεις που μας πάνε πίσω, εσωτερικές ή εξωτερικές.

Αν υπήρχε κάποιος ανώτερος σκοπός σε αυτήν την κρίση, ποιος θα ήταν αυτός; Θεωρώ σίγουρα η απαγκίστρωσή μας από τον υλισμό και τον καταναλωτισμό, αλλά κυρίως η κοινωνική δικαιοσύνη και η ενδυνάμωση του λαού να έχουν φωνή στην πολιτική σκηνή και στις αποφάσεις που τους αφορούν. Υπάρχει μεν η δημοκρατία, αλλά σε πολλά πράγματα νιώθουμε αμέτοχοι, άπραγοι θεατές. Σκοπός είναι να γίνει η δημοκρατία ακόμη πιο δημοκρατική, με την αληθινή της έννοια. Να έχουμε τη φωνή και τη δύναμη πραγματικά να επηρεάσουμε τις αποφάσεις που μας αφορούν. Ο λόγος που αυτό γίνεται μέσα από μια οικονομική κρίση, κι όχι κρίση άλλου είδους, είναι ακριβώς επειδή το οικονομικό θέμα αγγίζει τους πάντες και κινητοποιεί τους πάντες να απαιτήσουν δικαιοσύνη και ισότητα. Κάποιο άλλο θέμα ίσως κινητοποιούσε μόνο μια μειοψηφία. Έχουμε πολλαπλή ευκαιρία λοιπόν, γιατί ειδικά εμείς οι Έλληνες ενδιαφερόμαστε για τα κοινά πολύ κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Μας αξίζει να επανακτήσουμε τη δύναμη της φωνής μας.

Πιστεύουμε ότι, αν εμπιστευόμασταν ηγέτες που πραγματικά ενδιαφέρονταν και πασχίζαν δίκαια για το καλό του τόπου, δεν θα μπορούσαμε να ανταπεξέλθουμε, ακόμη και σε μια ανεξέλεγκτη πτώχευση; Φυσικά και θα μπορούσαμε. Ο Ελληνικός λαός έχει το φιλότιμο κι αν ένιωθε ότι η ηγεσία είναι δίκαια και ειλικρινής μαζί του, θα έκανε τα αδύνατα δυνατά, θα στερούνταν πρόθυμα, προκειμένου να βοηθηθούν άλλοι πιο φτωχοί. Το πρόβλημα τώρα είναι η κρίση εμπιστοσύνης. Όμως το φιλότιμο υπάρχει και σε αυτό πρέπει να δώσουμε σημασία. Αυτό θα μας οδηγήσει μπροστά, ανεξάρτητα από το αν ο κυνισμός για την απογοήτευση από τους πολιτικούς, μας οδήγησε να πιστέψουμε ότι το χάσαμε. Δεν το χάσαμε. Έχουμε το φιλότιμο, έχουμε τις δυνάμεις, έχουμε τις δυνατότητες. Δεν μας αξίζει άλλη ταπείνωση. Μας αξίζει κάτι καλύτερο.
Πρεκατέ Βικτωρία, 28/9/2011