Η Πρεκατέ Βικτωρία είναι ψυχολόγος και συγγραφέας με εκτενή μετεκπαίδευση και εμπειρία στην συμβουλευτική εφήβων, γονέων, ενηλίκων επιζώντων από παιδική κακοποίηση και κακοποιημένων γυναικών. Email: vprek2000@yahoo.gr
Βιβλία της Πρεκατέ Βικτωρίας
YOUTUBE κανάλι Victoria Prekate
Οικονομική κρίση
ΤΙΤΛΟΙ
1.Η ψυχολογική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης (Ελευθεροτυπία, 7/4/09)
2.Η δύναμη του νου μας ενάντια στην «οικονομική κρίση»
3.Οικονομική κρίση και ΜΜΕ, (Καθημερινή, 3/12/08)
4.Σκέψεις μεταφυσικής για την παγκόσμια οικονομική κρίση (Reikitime,Ιαν.2009)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1.Η ψυχολογική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης
Βιώνουμε μία παγκόσμια οικονομική κρίση, ασυνήθιστη σε έκταση και ένταση. Σε μια τέτοια συγκυρία, ο τρόπος ζωής δεν μπορεί να μείνει ίδιος. Ακόμη και με ενισχυτικά πακέτα στις τράπεζες, διαφοροποιήσεις στη διαχείριση χρημάτων, αποδοτικότερες εφαρμογές της τεχνολογίας, δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στον προηγούμενο ρυθμό ζωής και καταναλωτισμού. Αν μη τι άλλο, ακούμε εδώ και χρόνια ότι για να διατηρηθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης στον ανεπτυγμένο κόσμο, χρειαζόμαστε τους φυσικούς πόρους από τρεις ως έξι πλανήτες σαν τη γη! Γιατί λοιπόν μας εκπλήσσει που έρχεται ένα όριο στο πόσα υλικά αγαθά μπορούμε να καταναλώνουμε?
Αλλαγές υπάρχουν πάντα κατά τη διάρκεια της ιστορίας, όμως σε μία περίοδο κρίσης σαν αυτή, οι αλλαγές είναι δραστικές, επιταχυνόμενες, δραματικές. Ακούω τα ΜΜΕ, να παρουσιάζουν επίμονα και δραματικά το θέμα της οικονομικής κρίσης με τους ακόλουθους δύο τρόπους: είτε με καταστροφολογία, πανικό, κλαυθμό και φόβο («τι άλλο μας περιμένει..»), είτε με θυμό, κατηγορία και προβολή όλης της ευθύνης στους άλλους («εκείνοι φταίνε που έγιναν τα πράγματα έτσι») Θεωρώ ότι ούτε η μία, ούτε η άλλη στάση βοηθούν σε αυτό το στάδιο. Η αρνητικότητα, η μεμψιμοιρία, η απαισιοδοξία μπορούν μόνο να φέρουν μεγαλύτερο φόβο κι έλλειψη. Η φανατική ενοχοποίηση των άλλων (όποιοι κι αν είναι αυτοί) μπορεί να οδηγήσει σε βία και στο συναίσθημα ανημπόριας, διότι δεν βλέπουμε τη δύναμη που έχουμε εμείς για να αλλάξουμε προς το θετικό τη ζωή μας. Σαφώς και η απληστία κάποιων οδήγησε σε άδικη διανομή και κατασπατάληση του πλούτου κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να διορθωθεί. Όμως, ο ρυθμός κατανάλωσης κι ανάπτυξης που έχουμε σήμερα δεν μπορεί ούτως ή άλλως να διατηρηθεί-όποια και να είναι η διαχείριση του χρήματος…Δεν υπάρχουν αρκετοί πόροι στη γη για κάτι τέτοιο.
Ποιοι είναι λοιπόν οι πιο χρήσιμοι και πρακτικοί τρόπος για να αντιδράσουμε?
-Κατ’αρχάς, η ψυχολογική αντίδραση, η νοοτροπία μας είναι το ίδιο σημαντικές όπως και οι πράξεις μας, αν όχι περισσότερο. Ένα μεγάλο μέρος της δυσφορίας που βιώνουν οι άνθρωποι λόγω οικονομικών δυσκολιών βρίσκεται στο ψυχολογικό επίπεδο, επειδή σκέφτονται αρνητικά.
-Ας επιλέξουμε την ευγνωμοσύνη για αυτά τα καλά που ήδη έχουμε. Η εκτίμηση κι η ευγνωμοσύνη έχουν πολύ μεγάλη δύναμη. Λυπούμαι όταν βλέπω τους αγρότες να πετάνε στο δρόμο φρούτα, ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Η τροφή είναι δώρο της γης προς εμάς. Αν συμπεριφερόμαστε τόσο απαξιωτικά, τόσο υβριστικά, σε λίγο δεν θα έχουμε ούτε αυτά τα φρούτα.
-Ας κάνουμε μια επανεκτίμηση των προτεραιοτήτων μας: όλα αυτά στα οποία ξοδεύουμε χρήματα, μας είναι όλα τόσο απαραίτητα? Μήπως μπορούμε να «γλυτώσουμε» ένα μεγάλο μέρος εξόδων επιλέγοντας, π.χ. να χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητο λιγότερο, ή να διασκεδάζουμε λιγότερο ακριβά? Μήπως ένας απλούστερος τρόπος ζωής μας κάνει τελικά πιο ευτυχισμένους?
-Ας μην παρασυρόμαστε σε σενάρια φόβου και πανικού-δεν οδηγούν πουθενά, παρά μόνο σε περισσότερο στρες, δυστυχία, λανθασμένες αποφάσεις και βάσει της αυτοεκπληρούμενης προφητείας σε ακόμη μεγαλύτερη έλλειψη και μιζέρια! Κι αν η τηλεόραση σας αγχώνει, κλείστε την! Αρνηθείτε την μετάδοση πανικού και γκρίνιας!
-Επιλέξτε πίστη κι αισιοδοξία. Όποια και αν είναι η δυσκολία στη ζωή, ίσως έχει κάποιο λόγο ύπαρξης, κάτι που πρέπει να μας διδάξει, αλλά είναι σημαντικό να πιστεύουμε ότι πάντα θα είμαστε προστατευμένοι και ότι θα υπάρχει φροντίδα για εμάς. Η παλιά σοφή ρήση «έχει ο Θεός..» είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
-Δώστε στους άλλους! Τώρα είναι πιο σημαντικό από ποτέ. Ίσως μπούμε στον πειρασμό να κρατήσουμε ακόμη πιο σφιχτά για τον εαυτό μας αυτά που ήδη έχουμε, όμως η τσιγγουνιά θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ενοχή, κλείσιμο στον εαυτό μας και φόβο έλλειψης. Ο εγωκεντρισμός δε βοηθά, δεν έχει οδηγήσει σε συναίσθημα της ευημερίας, ακόμη και στους πιο πλούσιους. Πραγματικός πλούτος είναι να γνωρίζω ότι οι ανάγκες του συνανθρώπου είναι το ίδιο σημαντικές όπως οι δικές μου κι ότι πάντα θα έχω αρκετά, ώστε να δώσω έστω κι ένα μικρό μέρος σε κάποιον άλλον. Η πρόθεση είναι πολύ σημαντική. Έστω και το ένα ευρώ που θα δώσουμε κάνει μεγάλη διαφορά από ότι η στάση «δε βαριέσαι τώρα…»
-Σκεφτείτε τους τρόπους που έχετε συμπεριφερθεί ανέντιμα στο παρελθόν σχετικά με τα χρήματα, όσο μικροί κι αν είναι αυτοί. Έχετε καταχραστεί δημόσιο χρήμα ή περιουσία? Έχετε ζητήσει δωροδοκία? Έχετε συνδεθεί ερωτικά με κάποιον με γνώμονα τις οικονομικές απολαβές? Όλα αυτά οδηγούν σε υποσυνείδητες ενοχές, οι οποίες αποζητούν την τιμωρία, εξ’ ου κι ο φόβος της φτώχειας. Πώς μπορεί κάποιος που γνωρίζει ότι έχει φερθεί άδικα κι εγωιστικά σε σχέση με τα χρήματα, να περιμένει ότι η ζωή θα τον φροντίσει, ότι κάπως θα βρεθούν τα απαραίτητα και για αυτόν? Δεν μπορεί. Φοβάται και γραπώνεται ακόμη περισσότερο σε αυτά που έχει και σε αυτά που μπορεί να αρπάξει. Κι ο φαύλος κύκλος αρπακτικότητας-ενοχής-φόβου συνεχίζεται… Σκεφτείτε πόσες φορές έχετε φερθεί έτσι κι αποφασίστε να μη το ξανακάνετε. Θα ελευθερωθείτε.
-Μην δέχεστε τα αρνητικά προγνωστικά σε σχέση με την αγορά εργασίας. Ακόμη και στις χειρότερες οικονομικές κρίσεις, υπάρχουν επιχειρήσεις κι επαγγελματίες που τα καταφέρνουν καλά. Φροντίστε να δίνετε τον καλύτερο εαυτό σας στη δουλειά σας, με κίνητρο να προσφέρετε στους άλλους (όχι μόνο να πάρετε) και θα ανταμοιφθείτε. Οι άνθρωποι πάντα έχουν ανάγκη από υπηρεσίες με ειλικρινή διάθεση προσφοράς κι ενδιαφέρον, όποιο κι αν είναι το αντικείμενο.
-Όσοι έχετε τη δυνατότητα, δοκιμάστε την καλλιέργεια της γης, έστω κι ενός μικρού κομματιού κήπου, με κάποιο είδος τροφής, π.χ. λαχανικά, έστω και συμβολικά. Οι κάτοικοι της πόλης αποτελούμε σήμερα τις πρώτες γενιές στις χιλιετίες του ανθρώπινου είδους, που δεν γνωρίζουμε καθόλου, δεν έχουμε ιδέα πώς να θρέψουμε τον εαυτό μας κατευθείαν από τη γη. Ίσως ανακαλύψουμε τη σοφία και τη χαρά ενός πιο φυσικού κι απλού τρόπου ζωής, του οποίου έχουμε χάσει τα ίχνη…
Πιστεύω ότι η στάση του καθενός από εμάς ατομικά, απέναντι στην οικονομική κρίση είναι κρίσιμης σημασίας για την ποιότητα της ζωής του ίδιου, αλλά και των άλλων. Επιλέγοντας κάθε στιγμή την αγάπη αντί για το φόβο, την αισιοδοξία, αντί για την κατηγορία, την πίστη αντί για τις ενοχές, το ενδιαφέρον για τον άλλον, αντί για την τσιγγουνιά, θα επηρεάσει τη δική μας ζωή, τους γύρω μας που μας βλέπουν, την κοινότητά μας, τη χώρα μας, την ανθρωπότητα. Με πολύ σημαντικό τρόπο.
(Ελευθεροτυπία, 7/4/09)
2.Η δύναμη του νου μας ενάντια στην «οικονομική κρίση»
Πρεκατέ Βικτωρία
Ψυχολόγος-Συγγραφέας
Ο φόβος, που τόσο άφθονα προσφέρεται από τα ΜΜΕ σχετικά με την οικονομική κρίση, είναι στάση έντονα μεταδοτική - κολλητική, θα έλεγε κανείς. Όταν βλέπουμε τους γύρω μας να τρέμουν σχετικά με τη φτώχεια, αναλογιζόμαστε «μήπως έχουν δίκιο, μήπως δεν έχω πάρει χαμπάρι τι γίνεται, μήπως πρέπει κι εγώ να αρχίσω να φοβάμαι?». Το ίδιο ισχύει και για την αδιαφορία για τους άλλους- όταν βλέπουμε τους γύρω μας να σκέφτονται μόνο τις ατελείωτες δικές τους ανάγκες, αναρωτιόμαστε μήπως πρέπει να κάνουμε κι εμείς το ίδιο, αλλιώς θα μείνουμε πίσω... Θέλει θάρρος και δύναμη να μη παρασυρόμαστε, αλλά να μείνουμε σταθεροί σε μια θέση ηρεμίας κι εμπιστοσύνης, ό,τι κι αν κάνουν οι υπόλοιποι. Μπορούμε να λειτουργήσουμε ως το φράγμα, που θα σταματήσει το κύμα φόβου να μεταδίδεται. Η στάση αυτή, επειδή ακριβώς είναι θετική, είναι πολύ ισχυρότερη από πολλές άλλες αρνητικές επιρροές μαζί.
Είναι καιρός ο φόβος μας να ξεπεραστεί, να αρνηθούμε να τιμωρούμε άλλο τον εαυτό μας με την απειλή της έλλειψης. Πώς μπορούμε πρακτικά να σταθούμε απέναντι στην απώλεια χρημάτων, θέσεων εργασίας και στο γενικευμένο άγχος που βλέπουμε γύρω μας? Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε αυτό που επιθυμούμε στη ζωή μας?
Α. Δηλώνουμε ξεκάθαρα μέσα μας, το παίρνουμε απόφαση ότι θα υπάρξει αφθονία και για εμάς. Πιστεύουμε ότι θα έχουμε φροντίδα. Πολλοί άνθρωποι, ειδικά μεγαλύτερης ηλικίας, υιοθετούν σήμερα αυτή τη στάση αυτόματα, σχεδόν με χιούμορ. Δυστυχώς οι ειδήσεις παρουσιάζουν στις συνεντεύξεις συχνά εκείνους που γκρινιάζουν και φοβούνται.
Β. Αν νιώθουμε στρες από τα αρνητικά μηνύματα γύρω μας, σταματάμε να τα ακούμε και σκεφτόμαστε κάτι άλλο. Δεν έχουν να μας προσφέρουν τίποτα.
Γ. Εκφράζουμε την πρόθεσή μας για αυτό που χρειαζόμαστε, π.χ. μια δεύτερη δουλειά, σε ενεστώτα χρόνο και με απόλυτη βεβαιότητα, π.χ. «Έχω την τέλεια δεύτερη δουλειά, ακριβώς στις ώρες και με την αμοιβή που επιθυμώ». Αφού το εκφράζουμε, το αφήνουμε στην άκρη. Δεν έχουμε άγχος για αυτό. Κάθε φορά που πάνε να ξεπηδήσουν αμφιβολίες ή αρνητικές σκέψεις επαναλαμβάνουμε με αποφασιστικότητα τη θετική δήλωση. Έχουμε προγραμματίσει τον υποσυνείδητο νου μας να δεχτεί αυτό που ζήτησε και είμαστε βέβαιοι ότι θα συμβεί.
Δ. Μιλάμε σε ανθρώπους, με τους οποίους νιώθουμε άνετα, σχετικά με αυτό που ψάχνουμε-χωρίς άγχος και χωρίς αυτολύπηση. Οι άλλοι μπορεί να είναι τα κανάλια μέσα από τα οποία θα μας έρθει μια σημαντική πληροφορία ή ευκαιρία. Έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά για ευκαιρίες και σημάδια. Ίσως ακούσουμε κάτι για κάποιο πρόγραμμα του δήμου στην τηλεόραση, ίσως στην κουβέντα κάποιου γνωστού ακούσουμε για ένα χώρο εργασίας που ίσως θα μπορούσαμε να ψάξουμε.
Η συχνότερη παγίδα εδώ είναι ότι οι άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν τις ευκαιρίες ή τα σημάδια, τα απορρίπτουν κυνικά.. Ειδικά στη χώρα μας, όπου έχουμε συνηθίσει να απορρίπτουμε τα πάντα εκ των προτέρων ως άχρηστα! («Στην Ελλάδα, τίποτα δεν αλλάζει…» κλπ.). Δεν θα είμαστε αρνητικοί, δεν θα απαξιώνουμε τις νέες ευκαιρίες, αλλά θα έχουμε ευγνωμοσύνη και θα ερευνήσουμε περαιτέρω. Ακόμη κι αν αυτό που παρουσιαστεί, δεν είναι ακριβώς αυτό που είχαμε στο νου μας, ίσως είναι κάτι καλύτερο! Ίσως μας οδηγήσει με τη σειρά του κάπου αλλού σε κάποια άλλη χρονική στιγμή.
Ε. Όταν, στην αναμονή, έρχονται αμφιβολίες κι αρνητικές σκέψεις «τίποτα δε γίνεται, τι θα κάνω..» ή «όλα αυτά είναι θεωρίες, δε δουλεύουν» ή «δε θα ξεφύγω από τη φτώχεια», τις αναγνωρίζουμε ως ένα μικρό παιδί που γκρινιάζει, αλλά που δε χρειάζεται να πιστέψουμε αυτά που λέει. Χωρίς να θυμώνουμε ή να αγχωνόμαστε, αντικαθιστούμε με θετικές σκέψεις και περιμένουμε να περάσει η φάση της «γκρίνιας».
Στ. Όσο επικεντρώνουμε τη σκέψη μας στα θετικά στη ζωή μας, θα δούμε ότι έχουμε ήδη ξεπεράσει την κρίση και έχουμε βγει πιο δυνατοί. Συχνά, μία περίοδος έλλειψης ή αβεβαιότητας, βοηθά στην καλλιέργεια αρετών όπως της υπομονής, της πίστης, της αντοχής, της αυτάρκειας, της ευγνωμοσύνης. Ιδιότητες, που, εμείς οι νεότεροι, ελάχιστα έχουμε αναπτύξει στην εποχή του άκρατου καταναλωτισμού. Μήπως τώρα είναι η ευκαιρία?
3.Οικονομική κρίση και ΜΜΕ
Πρεκατέ Βικτωρία, (Καθημερινή, 3/12/08)Η σημερινή κρίση θεωρώ είναι μία ευκαιρία για αλλαγή νοοτροπίας, από την κατασπατάληση των φυσικών πόρων και τον υπερκαταναλωτισμό σε μία πιο μετρημένη ζωή, με όσα πραγματικά χρειαζόμαστε και δίνοντας ό,τι περισσεύει προς αυτούς που δεν έχουν. Από τη στάση του καθενός μας θα εξαρτηθεί αν θα περάσει την κρίση επώδυνα ή σαν ευκαιρία για να μάθουμε για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αυτάρκεια.
Αυτό που πάντως δεν βοηθά είναι η πρόσφατη εμμονή κάποιων ΜΜΕ με καταστροφικά σενάρια και υπερβολικούς κι αναληθείς τίτλους. Φυσικά σε μια τέτοια συγκυρία, η οικονομία θα μονοπωλεί τους τίτλους, αλλά έχω την αίσθηση ότι κάποιες φορές προβάλλονται επιλεκτικά κάποιες έντονα αρνητικές περιπτώσεις, σαν να αφορούσαν ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο. Έτσι, βγαίνει ένας παχύς τίτλος σε δελτίο «τσάμπα σπουδάσανε, άχρηστα τα πτυχία», τη στιγμή που οι ίδιοι οι συνεντευχθέντες απόφοιτοι λένε «ότι αυτήν την περίοδο δεν παίρνουν εύκολα τη δική μας ειδικότητα κι ίσως χρειαστεί να προσληφθούμε σε κάτι κάπως διαφορετικό»- αυτή η οπτική έχει διαφορά από το «άχρηστα τα πτυχία». Ή, από συνέντευξη κυρίου, ο οποίος ορθώς αποφεύγει να χρησιμοποιεί το αυτοκίνητο και προτιμά τα πόδια ή τον ηλεκτρικό, βγαίνει το ηχηρό συμπέρασμα σε τίτλους ότι «οι αθηναίοι δε χρησιμοποιούν πια ούτε το αυτοκίνητο, επειδή είναι άδεια η τσέπη». Βέβαια, το τετραήμερο της 28ης-10 η Αθήνα ήταν σχεδόν άδεια, λόγω εκδρομών..
Πιστεύω ότι ειδικά αυτές τις στιγμές χρειάζεται μεγάλη υπευθυνότητα από την πλευρά των ΜΜΕ, διότι αντί να ενημερώσουν αντικειμενικά, μπορούν να τρομοκρατήσουν, ιδιαίτερα τους ευάλωτους ανθρώπους, όπως συνταξιούχους, ανέργους, ανθρώπους πιθανώς απομονωμένους, που δε γνωρίζουν κι έχουν σαν μόνο μέσο ενημέρωσης και ψυχαγωγίας την τηλεόραση, την οποία παρακολουθούν με τις ώρες. Και βέβαια ο τρόπος προβολής θα πρέπει να είναι εντελώς ανεξάρτητος από μικροπολιτικές σκοπιμότητες, εξάλλου η κρίση είναι παγκόσμια… Ενημέρωση ναι, προβολή των κακών χειρισμών ναι, επίγνωση του τι πρέπει να αλλάξει ναι. Όχι όμως στην καλλιέργεια του φόβου, ο πανικός θα φέρει χειρότερα αποτελέσματα.
Τα ΜΜΕ θα μπορούσαν να δώσουν έμφαση σε πιο λειτουργικά θέματα, π.χ. τι είναι η βιώσιμη ανάπτυξη, πώς θα μπορούσαν να βοηθηθούν κοινότητες σε μεγάλο κίνδυνο εξαθλίωσης, να ασκήσουν περισσότερη πίεση για την εξάλειψη της διαφθοράς κρατικών μηχανισμών και πώς μπορεί να αμυνθεί ο πολίτης από αυτούς- δηλαδή ρεπορτάζ που να έχουν επίκεντρο πρακτικές λύσεις κι όχι απλά μόνο να εκθειάζουν το πρόβλημα. (Καθημερινή, 3/12/08)
4.Σκέψεις μεταφυσικής για την παγκόσμια οικονομική κρίση
Πρεκατέ Βικτωρία, (Reiki time, Iανουάριος-Ιούνιος 2009)
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην οικονομία, για τις οποίες ακούμε τόσα τελευταία, έχουν πυροδοτήσει αντιδράσεις φόβου, καταστροφολογίας, απαισιοδοξίας ή ακόμα έντονης οργής κατά διαφόρων «υπευθύνων» (τραπεζιτών, κυβερνήσεων, συστημάτων, παγκοσμιοποίησης κλπ.). Παρότι οι αντιδράσεις είναι κατανοητές, δεν μας βοηθούν να βγούμε από την λεγόμενη κρίση. Κατανοώ ότι κάποιοι άνθρωποι ίσως απορρίψουν μια πνευματική θεώρηση αυτής της ως «γραφική». Σκέφτομαι όμως ότι είναι ίσως η μόνη που εντέλει βοηθά. Αντί λοιπόν να επικεντρωνόμαστε με εμμονή στο φόβο που ψυχαναγκαστικά σχεδόν προβάλλουν τα ΜΜΕ (λες και δεν το έχουμε αντιληφθεί ότι υπάρχει ακρίβεια), υπάρχει όμως ένας άλλος τρόπος να αντιδράσουμε, πολύ δημιουργικότερος: να ανταποκριθούμε σε αυτήν ως κάλεσμα.
Πιστεύω, όπως και πολλοί άλλοι, ότι η παρούσα κρίση δεν είναι τυχαία. Όσο νωρίτερα αφουγκραστούμε κι ανταποκριθούμε στα μηνύματα της αλλαγής, τόσο λιγότερο επώδυνη θα είναι για εμάς, τόσο καλύτερη η έκβαση και για την ανθρωπότητα. Αν καταφέρουμε να μάθουμε επιτυχώς το μάθημα που παρουσιάζεται, αν κατανοήσουμε και αλλάξουμε τη στάση μας και τον τρόπο ζωής μας -ο καθένας από εμάς-, η κρίση θα επιλυθεί - για τον καθένα από εμάς- με τρόπους ίσως διαφορετικούς από αυτούς που περιμένουμε ή έχουμε συνηθίσει. Αν επιμείνουμε στις παλιές συνήθειες, στην απληστία, στο φόβο, στην αδιαφορία για τους άλλους, σε ακόμη σφιχτότερο γάντζωμα στο υλικό που λέγεται «χρήμα», τότε η κρίση όχι μόνο θα είναι επώδυνη για εμάς, αλλά οι όποιες απόπειρές μας δεν πρόκειται τελικά να λειτουργήσουν: οι παλιοί τρόποι δεν μπορούν να κρατήσουν. Η αλόγιστη, άδικη, εγωκεντρική, εθιστική χρήση του χρήματος και των υλικών αγαθών δεν μπορεί πια να διατηρηθεί.
Η κρίση απεικονίζει τη μετάβαση του πλανήτη και της ανθρωπότητας από την παλαιά κατάσταση αξιών και τρόπου ζωής σε μία νέα κατάσταση, υψηλότερη, ανώτερη, πιο ποιοτική. Γιατί μας εκπλήσσει και διαμαρτυρόμαστε που τα πράγματα δυσκολεύουν? Για να συντηρήσει ο ανεπτυγμένος κόσμος τους σημερινούς ρυθμούς κατανάλωσης, χρειάζεται έξι πλανήτες-αυτό είναι, σύμφωνα με τους ερευνητές, το οικολογικό του αποτύπωμα. Πόσο πια να συνεχιστεί? Με ή χωρίς τα golden boys, οι σημερινοί ρυθμοί ανάπτυξης δεν μπορούν να διατηρηθούν-κι η αλλαγή αναμένεται στα χρόνια μας.
Ο ψεύτικος θεός που ονομάστηκε «χρήμα» πέφτει από το βάθρο του, καταρρέει. Πού τελικά έχουμε δώσει τη δύναμη και την πίστη μας; Πού θα βρούμε την πλήρωση και το νόημα της ζωής μας; Από πού αντλούμε την ασφάλεια, την επιβίωση και την αφθονία μας; Μπορεί οι ερωτήσεις αυτές να ακούγονται σε κάποιους ρητορικές, μπορεί οι απαντήσεις τους να μοιάζουν αυτονόητες. Ίσως τελικά όμως, μόνο σε μία πραγματική κρίση των υλικών αγαθών, μπορέσουμε να δοκιμαστούμε και να νιώσουμε βαθύτερα αυτά τα ερωτήματα. Ίσως έτσι κατανοήσουμε όλες τις πτυχές της «ειδωλολατρείας» του χρήματος , ακόμη κι εκεί που νομίζουμε ότι το έχουμε «ξεπεράσει»…
Μπορεί μεν θεωρητικά να λέμε ότι το χρήμα δεν είναι θεός, πόσοι από εμάς όμως μοιράζουμε το περίσσευμά μας σε εκείνους που δεν έχουν? Είδαμε πλέον στην πράξη, ότι κανείς δεν είναι μόνος, ότι εγώ δεν μπορώ να απολαμβάνω, όταν ο συνάνθρωπος πεθαίνει από πείνα. Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι κι αυτό σχεδόν εκφράστηκε από κορυφαίο Ευρωπαίο αξιωματούχο, όταν είπε «είτε θα κολυμπήσουμε μαζί είτε θα πνιγούμε μαζί». Η παγκοσμιότητα κι η αλληλεξάρτηση του φαινομένου της χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης αντικατοπτρίζει εντυπωσιακά την πανάρχαια πνευματική αλήθεια ότι «είμαστε όλοι ένα». Θα ανταποκριθούμε στην πρόκληση να δείξουμε το μεγαλύτερο δυνατό ενδιαφέρον για τους συνανθρώπους μας, να προσφέρουμε την ενέργειά μας, την προσοχή μας, τα υλικά αγαθά που μας περισσεύουν, σε ατομικό επίπεδο ο καθένας, σε εθνικό και πανεθνικό επίπεδο συλλογικά? Ή θα επιστρέψουμε στην τακτική «άσε να τακτοποιηθώ εγώ, κρίμα για τους άλλους, αλλά τι να κάνουμε..» .
Η στάση που θα κρατήσει, έστω και το ένα άτομο, έχει τεράστια σημασία….
Μπορεί μεν θεωρητικά να λέμε ότι το χρήμα δεν είναι θεός, γιατί όμως η ψυχολογία ολόκληρων λαών να εξαρτάται από το αν θα ανέβει ο δείκτης των χρηματιστηρίων? Γιατί, να κυνηγούμε με όλα τα θεμιτά κι αθέμιτα μέσα να εισπράξουμε όσα περισσότερα, ακόμη κι αν δεν τα δικαιούμαστε, και να αποφεύγουμε πάση θυσία να πληρώσουμε φόρους? Γιατί στην Ελλάδα να έχουμε από τους υψηλότερους δείκτες διαφθοράς? Ο φόβος έλκει έλλειψη κι ο φόβος της έλλειψης οδηγεί το άτομο σε εγωιστική συμπεριφορά, σε παρατυπίες, ακόμη και σε κατάφορη εκμετάλλευση των συνανθρώπων του.(..) Ο φόβος όμως δεν έχει θέση, όταν υπάρχει πίστη. Πίστη κι εμπιστοσύνη σε ένα καλοπροαίρετο Θεό Αγάπης, που προτίθεται να προσφέρει όσα περισσότερα μπορεί για το ανώτερο καλό μας. Θα ανταποκριθούμε στην πρόκληση να δείξουμε εμπιστοσύνη στη ροή της ζωής, για να μας οδηγήσει-όχι απαραίτητα εκεί που θέλουμε εμείς, με την μειωμένη οπτική μας - αλλά εκεί που είναι το ανώτερο καλό για εμάς?
Μπορεί μεν θεωρητικά να λέμε ότι το χρήμα δεν είναι θεός, γιατί όμως τότε να θεωρούμε τους εαυτούς μας αβοήθητα έρμαια και θύματα των «ιερέων» του (σ.σ. τραπεζών, κυβερνήσεων κλπ.)? Γιατί να εξοργιζόμαστε σαν αν ήταν εκείνοι και μόνο οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι για την κατάσταση της ζωής μας? Σαφώς και πολλοί έχουν κακοδιαχειριστεί, έχουν διαπράξει αδικήματα, έχουν οδηγήσει σε ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης, δεν είναι όμως οι άλλοι εκείνοι που δημιουργούν τη ζωή μας, είμαστε εμείς, με τη δύναμη της σκέψης και της θέλησής μας. Αν αναλωθούμε στο θυμό, δίνουμε στους άλλους τη δύναμή μας. Αν γνωρίζαμε ότι ο νους μας είναι παντοδύναμος στο τι δημιουργεί, θα είχαμε μια τελείως διαφορετική κατάσταση στη παραγωγή και κατανομή πλούτου, δεν θα είχαμε καν ανεχτεί τέτοιους διαχειριστές! Οι αρνητικές πεποιθήσεις του καθενός από εμάς σχετικά με το χρήμα (και είναι πολλές αυτές) έχουν αθροιστεί κι έχουν συμβάλλει σε μια παγκόσμια κατάσταση αδικίας, κατασπατάλησης, έλλειψης, απληστίας, εγκληματικών ενεργειών και διαφθοράς. Θα ανταποκριθούμε στην πρόκληση να πάρουμε πίσω τη δύναμή μας και να πιστέψουμε ότι κανένας εξωτερικός παράγοντας δεν μπορεί να καθορίσει τη ζωή μας? Να αναγνωρίσουμε ότι, ακόμη κι εν μέσω της χειρότερης οικονομικής κρίσης, μπορούμε, με την αισιοδοξία και τη θετική μας σκέψη, να έχουμε επάρκεια και να βοηθήσουμε έτσι άμεσα κι έμμεσα (με το παράδειγμά μας) τους γύρω μας?
Η παγκόσμια οικονομική κρίση εγείρει πολλά ακόμη ενδιαφέροντα θέματα, πρακτικής και πνευματικής φύσεως. Θέματα σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη, την προστασία του πλανήτη, την αρνητική ενέργεια που έχει εμποτίσει το χρήμα, λόγω της αρνητικής ψυχολογικής αλληλεπίδρασης κάτω από την οποία, πολλές φορές, ανταλλάσσεται, τις αρνητικές μας πεποιθήσεις σχετικά με αυτό. Θέματα σχετικά με την αυτονομία των κοινοτήτων, την καλλιέργεια της γης, τη συνεργασία και τον αλτρουισμό. Τα θέματα που θεωρώ όμως πολύ κρίσιμα σε αυτό το στάδιο και που μπορούν, άμεσα κι αποτελεσματικά να απαντηθούν από τον καθένα από εμάς στην καθημερινή του ζωή, είναι: H πίστη, η δύναμη και η αξία, που προβάλλουμε- είτε στην αγάπη και τον αλτρουισμό, είτε στο χρήμα και την κουλτούρα που το περιβάλλει τόσα χρόνια. Η επιλογή δική μας. (Reiki time, Iανουάριος 2009)
Λίστα παλαιότερων αναρτήσεων
Σημάδια και προβληματισμοί
Πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης: πώς να μιλήσουμε στους εφήβους
Η κουλτούρα του φόβου και της ανημπόριας
Σταθερότητα της αυτοεκτίμησης στην ενήλικη ζωή- αναγωγή στην εθνική αποδυνάμωση
Αγάπη για την πατρίδα
Αυτοκτονικότητα- μια πνευματική θεώρηση
Απελευθέρωση από το παρελθόν
Μισογυνισμός τον 21ο αιώνα, ένα συγκλονιστικό βιβλίο και η τραγική ιστορία μιας αφανούς ηρωίδας
Make believe:Η ετερο-εκπληρούμενη προφητεία
Grooming εφήβων: όταν ο 'έρωτας' ενηλίκου-έφηβης αποκαλύπτει το αληθινό του πρόσωπο
Γυναίκες μόνες στο δυτικό κόσμο: σχολιασμοί σε ένα βιβλίο
Πάσχα 2014
Ακραία βία στα παιδιά
Αυτοτραυματισμός στους εφήβους
"Επανακαλωδίωση" και εργασία
Αφθονία, ευλογία, ασφάλεια
Ψυχολογικό αντίκτυπο της κρίσης στα παιδιά (2)
The way out is the way up
Σχόλια και προτάσεις για την παιδεία
ΕΑρπαγή γης, το νέο κυνήγι θησαυρού των επενδυτών
Καλή χρονιά (ή πώς να την κάνουμε...)
2013
Κλείνοντας το 2013
Έφηβοι και κίνδυνοι στο Διαδίκτυο
Αυτοπροστασία των παιδιών από τη λεκτική βία
Πώς να βοηθήσουμε τα απομονωμένα παιδιά
Ψυχολογική αντιμετώπιση της ανεργίας στους νέους
Η μιντιακή επίθεση στην αθωότητα
Η δύναμη της θετικής σκέψης και η δύναμη του θετικού λόγου
Σκέψεις σχετικά με τις αλλαγές στο εκπαιδευτικό
Κίνητρα μαθητών για μάθηση και δημιουργικότητα(2)
Κακοποίηση ζώων από παιδιά: αγνωστη,διαδεδομένη συνήθεια
Διαθεματικό μάθημα στην πολική αρκούδα
Σιωπηρή εκπαίδευση των παιδιών στη βία: μια βραδυφλεγής βόμβα;
Η επιλογή της ομορφιάς ή της ασχήμιας στην καθημερινή ζωή
Το σχολείο ως καταφύγιο: Ο ρόλος του σχολείου στην προάσπιση της ψυχικής υγείας των παιδιών
Παρεξηγημένη (κι επικίνδυνη) μεταφυσική
Κακοποίηση μαθητών από εκπαιδευτικούς
Συναισθηματική
υπερφαγία: Όταν το ψυγείο από ‘φίλος’, γίνεται ‘εχθρός’
Αγωγή διαφυλικών σχέσεων στους εφήβους
Παρεξηγημένη υπερηφάνεια και υπεροψία
Οι τρεις μηχανισμοί επιβίωσης και το διαλυτικό του φόβου
Αξίες (των εφήβων;) την εποχή της κρίσης, Β'
Αξίες (των εφήβων;) την εποχή της κρίσης, Α'
Συνεξάρτηση
Η Οιδιπόδεια πληγή
Το ανθρώπινο δικαίωμα του παιδιού να μεγαλώσει χωρίς να μισεί
Το δίλημμα της μετανάστευσης
Καλή χρονιά με χαρά, ζωή και επίγνωση
Συλλογική μαθημένη αβοηθησία
Χριστούγεννα 2012
Ένα αξιοθαύμαστο δώρο, υπενθύμιση της Θείας Χάρης αυτό το χειμώνα
21/12/2012
Η ανάγκη αγωγής στις διαφυλικές σχέσεις για την αντιμετώπιση του τραφικινγκ, των σεξουαλικών εθισμών και της πορνογραφίας
Ποινές και εκφοβισμός στο σχολικό πλαίσιο
Αντιμετώπιση τράφικινγκ: Δύο παραδείγματα γενναιότητας
Αυτοκτονίες λόγω χρεών
Αλλαγή-η πνευματική θεώρηση
Τσιγκουνιά, η πολυπρόσωπη
Κοινωνικο-συναισθηματικές δυσκολίες σε παιδιά με υπο-επίδοση
Αλλαγή και απόλυτη σκέψη
Εκπαίδευση Ειρήνης-Δάσκαλοι Χωρίς Σύνορα
Το μήνυμα της 25ης Μαρτίου 2012, Χρήση των λέξεων σε δύσκολους καιρούς,,Φεβρουάριος 2012,Να θυμηθούμε..., Απεξάρτηση από τον υλισμό, Δουλοπρέπεια και αξιοπρέπεια, Η αυτοεκτίμηση σε σχέσεις που πληγώνουν, Ιανουάριος 2012
Ζητιανιά, ελεημοσύνη κι υπευθυνότητα..., Η παραμέληση του εαυτού στους ενήλικες: Αίτια, μορ..., Αλήθεια νοσταλγούμε το παρελθόν; , 2012: Ελπίδα,αντί για παραίτηση
2011
(Δεκέμβριος 2011): Χριστούγεννα και αντίσταση στην αλλαγή, Κρίση (Μέρος 13ο):Πίστη (και αφθονία) ή τσιγκουνιά (και φτώχεια);, ΚΡΙΣΗ (Μέρος 12ο): Ψυχολογικό αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στα παιδιά Ψυχολογικό αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στα πα..., ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ:H ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΩΖΕΙ!!, Πίστη, φόβος και δοτικότητα, Η ορειβασία και οι άστεγοι (Νοέμβριος 2011): Οκτάποδο (Χταπόδι): Το πιο ευφυές ασπόνδυλο, Διαμαρτυρία για τα άθλια θεάματα της τηλεόρασης, Ασκήσεις ενίσχυσης αυτο-εκτίμησης, Κρίση (Mέρος 11ο):Αυτο-εκτίμηση ως έθνος (B'), Φυλλάδιο: Ψυχολογική αντιμεπτώπιση της ανεργίας, Κρίση (Μέρος 10ο): Συμμετοχική δημοκρατία, αυτοεκτ... (Οκτώβριος 2011): Ψυχολογική αντιμετώπιση της ανεργίας Μέρος 2ο, Κρίση (Μέρος 9ο): ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΩΣ ΕΘΝΟΣ Α , Τι έχουμε κάνει στη γη;, Κρίση (μέρος 8ο): ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ, Προετοιμασία του παιδιού για την επαγγελματική ζωή...(Σεπτέμβριος 2011): Κρίση (Μέρος 7ο): Δεν μας αξίζει αυτό, ΚΡΙΣΗ (Μέρος 6ο): Γαλήνη ή πανικός, Τι μας ενώνει (Αύγουστος 2011): Κρίση (Μέρος 5ο): Αφθονία ή φόβος της έλλειψης, Ταραχές νέων και παραμέληση (Ιούλιος 2011): Κρίση (Μέρος 4ο):Κοινωνική συνείδηση ή Διαφθορά , Κρίση (Μέρος 3ο) Ηγεσία: Λειτούργημα ή Εξουσία , Κρίση (Μέρος 2ο): Ψυχραιμία ή μίσος (Ιούνιος 2011): Διάκριση στην επιλογή θεραπευτή (Απρίλιος 2011): ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΞΙΩΝ,
(Φεβρουάριος 2011): Η έξοδος από την κακοποιητική συντροφική σχέση, (Ιανουάριος 2011):
2010 (16)
(Νοέμβριος 2010)
2009 (16)
(Δεκέμβριος 2009) H Πολική αρκούδα: ένα αξιοθαύμαστο ζώο, Σύγχρονος ελληνικός σεξισμός και νέα κορίτσια, BURN OUT: Πώς να αποφύγετε την επαγγελματική εξουθ..., Θάνατος για χόμπι (Νοέμβριος 2009) Η φροντίδα μικρών παιδιών με ειδικές ανάγκες, Έφηβοι σε συμμορίες (Αύγουστος 2009) Οι φύλακες των φαναριών, Δυσθυμία-η «καθημερινή» κατάθλιψη, Πένθος: Η ψευδαίσθηση του χρόνου (Ιούνιος 2009) Τηλεοπτική εξαθλίωση, Οικονομική κρίση, Πρωινή προσευχή, Κακοποίηση παιδιών με ειδικές ανάγκες, Σεξουαλικός Εθισμός
Προτεινόμενες οργανώσεις
http://www.heartsandhandsforafrica.com/ (Children in need in
http://www.who-will.org/ (Children in need in
http://www.steppingstonesnigeria.org/ (Βοηθά παιδιά στη Νιγηρία που έχουν κακοποιηθεί)
http://www.diakonia.gr/ Εξαιρετική οργάνωση εθελοντικής παροχής βοήθειας προς παιδιά σε νοσοκομεία και άλλους ευάλωτους πληθυσμούς (Αθήνα).