Ο μαθητοπατέρας

Σε όλα τα εκπαιδευτικά πλαίσια ,λίγο ως πολύ, θα υπάρχει πάντα κάποιος μαθητοπατέρας. Ο μαθητοπατέρας ξεχωρίζει. Κυρίως ξεχωρίζει από όλους τους άλλους εκπαιδευτικούς που δεν είναι μαθητοπατέρες, αλλά μπανάλ δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι που, σύμφωνα με τον μαθητοπατέρα,  ήρθαν απλά να κάνουν την ώρα τους και να φύγουν. Ο μαθητοπατέρας ξεχωρίζει γιατί έχει μια ιδιαίτερη σχέση με τα παιδιά - ή τουλάχιστον προσπαθεί. Είναι 'φίλος' των παιδιών, σε αντίθεση με όλους τους άλλους που δεν τα καταλαβαίνουν, δεν τα πονούν, δεν ζουν στην εποχή τους. Ο μαθητοπατέρας μιλά την αργκό των μαθητών, χαιρετά με τον τρόπο των μαθητών, ντύνεται με τον τρόπο των μαθητών, έχει τα ενδιαφέροντα των μαθητών και γενικά προσπαθεί να τους δείξει  ότι ζει στον κόσμο τους κι όχι στον κόσμο ΤΟΥ, όπως όλοι οι υπόλοιποι μπανάλ δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι. Ο μαθητοπατέρας συνήθως θα έχει κόντρα με τον διευθυντή, διότι, ως επαναστάτης χωρίς αιτία, πάντα θα πρέπει με εφεύρει μια εξουσία εναντίον της οποίας θα υπερασπιστεί με θέρμη το συμφέρον των παιδιών απέναντι σε αυτούς που τα καταπιέζουν- σε αντίθεση με όλους τους άλλους μπανάλ δημόσιους ή ιδιωτικούς υπαλλήλους. Ο μαθητοπατέρας μπορεί να δημιουργήσει συμμαχίες, αλλά δεν αφήνει εύκολα να σφετεριστουν τον ρόλο του ως αγαπημένο καθηγητή των παιδιών. Τα καλοπιάνει και τα κολακεύει, αφήνοντας στους άλλους τον άχαρο ρόλο της συνέπειας και καρπώνοντας ο ίδιος τον ρόλο του 'καλού'στις εκ των υστέρων κατ' ιδίαν συζητήσεις με τους 'σωφρονιζόμενους' μαθητές. Ενίοτε χρησιμοποιεί και μερικές γνώσεις ποπ ψυχολογίας και ακόμη πιο ποπ παιδαγωγικής, όπου η κάθε δεύτερη λέξη είναι 'κακοποιηση' η οποία  είναι βέβαιος ότι κρύβεται πίσω από κάθε αρνητική συμπεριφορά των μαθητών. Όπως π.χ. όταν έχουν βάλει στόχο το μπαλκόνι της απέναντι πολυκατοικίας και πετάνε πλαστικά μπουκάλια για να δουν ποιος θα πετύχει καλάθι. Όσα πιο πολλά τρίποντα, τόσο πιο πολλή η κακοποίηση...Ο μαθητοπατέρας επενδύει πολύ στην σχέση του με τα παιδιά και κυρίως στην αναγνώριση του από τα παιδιά. Στην καλύτερη περίπτωση το κίνητρο του είναι μια επιβεβαίωση του εγώ, να εισπράξει θαυμασμό και επικοινωνία, καθώς νιώθει πολύ ανασφαλής να το επιχειρήσει με ενήλικες. Σε πιο περίπλοκες περιπτώσεις, προβάλλει απωθημένο θυμό από την δική του παιδική ηλικία ή ενεργοποιείται κεκαλυμμένος ναρκισισμος. Το αποτέλεσμα είναι ότι καταργούνται τα όρια και οι αποστάσεις με τους μαθητές,οι οποίοι χειραγωγούνται να τον θαυμάζουν, ενώ οι κολακείες  προς τους μαθητές εύκολα αντικαθίσταται από εχθρότητα, όταν κάποιοι μαθητές αντιταχθούν προς τον μαθητοπατέρα. Δεν αναφέρομαι σε κάποιον συγκεκριμένα κι ευτυχώς έχουν περάσει χρόνια από τότε που είδα στο εργασιακό μου περιβάλλον μαθητοπατέρες για τελευταία φορά. Πάντα όμως με απωθούσε το πολύ 'φιλικό ' στυλ με τα παιδιά και το πέταγμα της καυτής πατάτας της πειθαρχίας στην πανάκεια της ψυχολογικοποίησης. Πολλοί από εμάς έχουμε ξοδέψει ανυπολόγιστο χρόνο και χρήματα σε ψυχοθεραπεία και εποπτεία, ώστε να μην προβάλλουμε τα δικά μας βιώματα και τα δικά μας απωθημένα στην δουλειά μας κ να είμαστε αντικειμενικοί. Αυτό πλέον που με προβληματίζει είναι ότι βλέπω μαθητοπατέρες να ξεφυτρώνουν παντού: στους εκπαιδευτικούς, στο μπλόκ των μαμάδων που ξεσπαθώνουν στην ομάδα του viber, στους νεαρούς που δήθεν υπερασπίζονται τους μικρότερους (αλλά τους ξυλοφορτώνουν άμα λάχει όταν ενοχληθούν οι ίδιοι),  αλλά πλέον ο μαθητοπατερισμός έχει γίνει mainstreaming και σε όλα τα κουτσομπολιστικα μέσα,με άποψη παρακαλώ επί παντός επιστητού. Τι πιο ζηλευτό εξάλλου, από το νιώσεις, έστω και για λίγα δευτερόλεπτα, ότι σώζεις ΕΣΥ τα κατατρεγμένα παιδιά του άσπλαχνου κόσμου τούτου;

Πρεκατέ Βικτωρία 12/12/22

Εθισμός στην προβλεψιμότητα

 Εθισμός στην προβλεψιμότητα:Στην εποχή μας, η καθημερινότητα είναι ίσως πιο προβλέψιμη από ποτέ. Έχουμε εφεύρει μηχανισμούς που προβλέπουν τον καιρό, τα οικονομικά, την υγεία και πολλές δικλείδες ασφαλείας σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά. Δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε ξαφνική εισβολή βαρβάρων, επίθεση άγριων θηρίων, ανεξέλεγκτη πανούκλα, θεομηνία, καταστροφή σοδειάς και λιμοκτονία. Κι όμως ζούμε με άγχος. Δεν ξέρω αν ζούμε με περισσότερο άγχος από ο,τι παλιότερα, δεν εξιδανικευω το παρελθόν, φαντάζομαι ότι και τότε φοβόντουσαν... Τώρα όμως γιατί;Ίσως ο εθισμός στην προβλεψιμότητα είναι μια εξήγηση. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε το πόσο απρόβλεπτη μπορεί να γίνει η ζωή. Είναι πολύ ταπεινωτικό. Έτσι η παραμικρή ανατροπή μας εκνευρίζει, γιατί μας θυμίζει ότι, παρά τα μέτρα που έχουμε λάβει, η μη προβλεψιμότητα εξακολουθεί να ξεπροβάλλει κάθε λίγο και λιγάκι. Οι Robichaud και Dougas (2013) δίνουν τρεις ενδιαφέρουσες διαστάσεις για την 'αλλεργία'' που έχουμε στο απρόβλεπτο: α) 'Είναι άδικο!'(Νομίζουμε ότι οι ξαφνικές ανατροπές συμβαίνουν μόνο σε εμάς). β) ' Είναι επικίνδυνο '.(Νομίζουμε ότι η κάθε ανατροπή θα φέρει αρνητικό αποτέλεσμα). γ).'Με ξεπερνά'. (Νομίζουμε ότι δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το αρνητικό αποτέλεσμα). Συνέπεια των τριών είναι διαρκές άγχος κι εκνευρισμός. Οι τρεις αυτές πεποιθήσεις μας κρατούν εγκλωβισμένους στον εθισμό στην προβλεψιμότητα, η οποία όμως είναι τελικά ανέφικτη.

Εκεί που εξαφανίζεται η μοναξιά...

 Δεν το πίστευα ότι η κατανυκτική παρακολούθηση της Θείας Λειτουργίας εξαφανίζει την μοναξιά, μέχρι που το βίωσα. Πράγματι, ακόμη κι αν δεν μιλήσουμε καθόλου με τους άλλους, στο τέλος υπάρχει πάντα μια γαλήνη και μια αίσθηση σύνδεσης που εξαφανίζει κάθε άγχος και κάθε μοναξιά, κάθε αίσθηση ότι είσαι μόνος σε αυτόν τον πλανήτη, κάθε φόβος αγνώστου. Στο τέλος, χαιρετας τους άλλους παρευρισκόμενους με ένα απλό, χαμογελαστό νεύμα και βλέπεις από τα μάτια τους ότι κι εκείνοι έχουν βιώσει το ίδιο. Και μέσα σε αυτό, υπάρχει μια σύνδεση, μια αναγνώριση, μια χαρά, όπου τα λόγια περιττεύουν. Ναι, κι οι άνθρωποι που πηγαίνουν εκκλησία έχουν τα ίδια ελαττώματα με τους εκτός. Ναι, κάποιοι ζηλεύουν, κάποιοι υποκρίνονται, κάποιοι είναι εγωιστές. Όπως παντού. Όπως κάποιες φορές είμαστε κι εμείς οι ίδιοι.Όμως δεν πηγαίνεις στην Θεία λειτουργία για τους άλλους ανθρώπους, ούτε καν για τους ιερείς. Πηγαίνεις για αυτό το αόρατο που συμβαίνει όταν "όπου είναι συναγμένοι δύο ή τρεις στο όνομά Μου, εκεί είμαι κι Εγώ ανάμεσά τους" (Ματθ.18:20). Κι αυτό απλά το βιώνεις. Κι είναι η λύση. Η μόνη λύση.

Οι τηλεδικαστές σε μια περίπλοκη υπόθεση κακοποίησης...

 ελευταία έχει δημιουργηθεί στα ΜΜΕ ένα κλίμα αμφισβήτησης των καταγγελιών της υπόθεσης στα Πετράλωνα. Δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη για την συγκεκριμένη υπόθεση καθώς δεν γνωρίζω κάτι παραπάνω από όσα δημοσιοποιήθηκαν, όμως επειδή κάποια ΜΜΕ έχουν ήδη τηλεδικάσει ότι τα παιδιά λένε ψέματα,  υπάρχουν κάποια σημαντικά σημεία που ίσως τους διαφεύγουν : 

1) Κανένα παιδί δεν παίρνει το ρίσκο να κάνει ψευδείς καταγγελίες, ειδικά εναντίον και των δύο γονιών (κι εδώ δεν είναι μόνο ένα παιδί που κατήγγειλε). Ο στιγματισμός, η εχθρότητα, η διαπόμπευση και πολύ συχνά οι μηνύσεις, που υφίστανται τα θύματα από την ευρύτερη οικογένεια έχουν τεράστια αποτρεπτική ισχύ. Συν την κοινωνική κατακραυγή εναντίον του θύματος, όπου ο περίγυρος στην καλύτερη περίπτωση αρχικά θα δείξει οίκτο, μακροπρόθεσμα όμως θα απομονώνει τελείως το θύμα. Εξάλλου ακόμη κι αν δεν το κατηγορήσουν ότι ' τα προκάλεσε ', θα το βλέπουν ως ' μόνιμα κατεστραμμένο' και 'προβληματικό'. Αυτός είναι ο λόγος που τα θύματα συνήθως δεν μιλούν. 

2) Πολλοί δράστες παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης δίνουν στα παιδιά-θύματα ψυχοτρόπες ή παραισθησιογόνες ουσίες πριν την κακοποίηση, για δύο λόγους:α) Για να μην είναι σε θέση να αντισταθούν, β)Για να δημιουργήσουν παραισθήσεις, να μπερδέψουν τα παιδιά, ώστε ακόμη κι αν κάποια στιγμή προσπαθήσουν να αποκαλύψουν, αυτά που θα πουν να ακουστούν τόσο τρελά και απίθανα, ώστε κανείς να μην τα πιστέψει. Πολύ συχνά οι ίδιοι οι δράστες μπορεί να δώσουν λανθασμένες πληροφορίες στο παιδί (π.χ. του λένε 'τώρα θα σου κάνω μια εγχείρηση' και προσποιούνται ότι κάνουν κάτι στην κοιλιά του), ώστε αν αργότερα το παιδί μιλήσει, κανείς δεν θα το πιστέψει ('πως έγινε εγχείρηση στο δωμάτιο σου;'). Σε ακόμη πιο ακραίες περιπτώσεις, που προσιδιάζουν την λεγόμενη 'τελετουργική κακοποίηση/τεχνικές χειραγώγησης του νου' (' ritual abuse/mind control'), οι δράστες στήνουν ολόκληρα θεατρικά σκηνικά για να 'τρελάνουν' στην κυριολεξία το παιδί, ώστε να μην εμπιστεύεται καθόλου πλέον τις αισθήσεις του και την κρίση του και να αφεθεί εντελώς έρμαιο στους δράστες. Αν το παιδί καταφέρει να μιλήσει, τα σκηνικά που θα περιγράψει, θα κάνουν τους μη επαρκώς ενημερωμένους ψυχολόγους να τα απορρίψουν ως ψυχωσικό παραλήρημα κι έτσι ο δράστης έχει πετύχει ακριβώς αυτό που ήθελε. Οι τεχνικές mind control έχουν αναλυθεί εκτενώς στην βιβλιογραφία στο εξωτερικό από την δεκαετία του 90, με σημαντικές συνεισφορές από την Alison Miller ( 'Becoming yourself ') και τους Noblitt & Noblitt ('Ritual Abuse in the 21st century'). Επαναλαμβάνω ότι δεν γνωρίζω για την περίπτωση των Πετραλώνων, ούτε υπονοώ ότι ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Όταν όμως τα παιδιά λένε 'τρελά ' πράγματα, πρέπει να διερευνηθεί αν κάποιος τους έχει οδηγήσει να πουν αυτά τα 'τρελά' πράγματα κι όχι να χαρακτηριστούν τα ίδια τα παιδιά  ως 'τρελά'. Αν οι θεραπευτές δεν είναι καλά ενημερωμένοι,  αμφισβητούν το ίδιο το θύμα, προσθέτοντας στο τραύμα του. Η εικόνα που τα ΜΜΕ παρουσιάζουν (ότι τα παιδιά ψεύδονται), λειτουργεί εντελώς αποτρεπτικά σε οποιοδήποτε άλλο παιδί θύμα θελήσει να μιλήσει.

3) Αναφέρεται στα ΜΜΕ ότι στις διηγήσεις τους τα παιδιά δεν έδειχναν φόβο, ενοχή ή κατάθλιψη, μόνο οργή. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν έχουν βιώσει αυτά τα συναισθήματα. Στις ακραίες περιπτώσεις κακοποίησης, ο ψυχικός οργανισμός διασχίζεται σε διαφορετικά μέρη-υποπροσωπικότητες. Ένα μέρος κρατάει την οργή, άλλο τον πόνο, ένα τρίτο την τρόμο,ένα τέταρτο λειτουργεί στην καθημερινή ζωή χωρίς να έχει επίγνωση των υπολοίπων, κι ένα πέμπτο έχει εκπαιδευτεί να τρομοκρατεί όλα τα υπόλοιπα να μην μιλήσουν. Αυτές οι διαφορετικές 'υποπροσωπικότητες' δεν έχουν επικοινωνία ή επίγνωση η μια της άλλης. Η διασχιστική διαταραχή ταυτότητας (Dissociation Identity Disorder) έχει μελετηθεί εκτενώς ως αποτέλεσμα ακραίας κακοποίησης στην παιδική ηλικία (το βιβλίο της Miller αναφέρεται αναλυτικά). 

4) Όπου υπάρχει ritual abuse, δεν εξαντλείται η υπόθεση σε μια μόνο οικογένεια. Τα δίκτυα είναι εκτεταμένα και περίπλοκα, και οι γονείς που κακοποιούν ή εκμεταλλεύονται χρηματικά τα παιδιά τους, μπορεί να είναι απλά πιόνια σε ένα μεγαλύτερο σύστημα, το οποίο απαιτεί απόλυτη υποταγή από τα μέλη του. Όπως αναφέρει η Miller (2014) μπορεί κι οι ίδιοι οι γονείς ως παιδιά να είχαν κακοποιηθεί στο ίδιο δίκτυο, καθώς αυτού του είδους η κακοποίηση εμφανίζει έντονη διαγενεακότητα. Σύμφωνα με την συγγραφέα, για να είναι αποτελεσματικός ένας ψυχολόγος σε τέτοια περίπτωση, πρέπει να είναι ενημερωμένος για το πώς λειτουργεί το συγκεκριμένο είδος κακοποίησης. Αν δεν είναι, ακόμη κι ο καλύτερος θεραπευτής στον κόσμο, όχι μόνο θα βγάλει λανθασμένα συμπεράσματα, αλλά μπορεί να προκαλέσει ζημιά ή και να θέσει τον ωφελούμενο σε κίνδυνο.

Δεν γνωρίζω αν κάτι από αυτά ισχύουν στην περίπτωση των Πετραλώνων. Οι θέσεις όμως που διαβάζω στον τύπο δεν με πείθουν ότι έχουν διερευνηθεί όλες οι πτυχές, καθώς θεωρώ ότι οι θέσεις αυτές δεν είναι πλήρως ενημερωμένες με επικαιροποιημενες πληροφορίες. Αν δεν έχουν κακοποιηθεί τα παιδιά, τότε γιατί καταγγέλλουν, και μάλιστα επίμονα, εδώ και χρόνια; Τι ή ποιος τα οδήγησε και γιατί; Η οργή από πού προέρχεται; Τα σημάδια που ήδη υπάρχουν (σεξουαλικώς μεταδιδόμενα) πώς δικαιολογούνται; Το ένα παιδί έχει αναφερθεί ότι το υποχρέωσαν να καταναλώσει ναρκωτικά στην διάρκεια της κακοποίησης, για ποιο λόγο; Με τι συνέπειες; Έχουν αναλυθεί όλες οι παράμετροι κι ο ρόλος όλων όσων είναι στον περίγυρο; Οι οικογενειακές χαμογελαστές φωτογραφίες δεν σημαίνουν απολύτως τίποτε, δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται ως επιστημονικό επιχείρημα! Τα παιδιά προσπαθούν εδώ και καιρό να πουν κάτι. Υπάρχει η τεχνογνωσία να δούμε τι κρύβεται πίσω από αυτό το 'κάτι'; Δυστυχώς αυτό το 'κάτι' πολύ συχνά διαφεύγει, γιατί οι κακοποιητές είναι συνήθως ένα βήμα μπροστά από τους 'ειδικούς'...https://www.newsit.gr/ellada/petralona-pou-symfonoun-kai-pou-diafonoun-oi-psyxologoi-gia-tous-kataggellomenous-viasmous-ton-paidion/3633027/

Σχόλια σχετικά με την υπόθεση του Κολωνού

 30/10/22.Η υπόθεση του Κολωνού έχει φύγει πλέον από τα φώτα της δημοσιότητας, η οργή του κοινού εκτονώθηκε με τις συλλήψεις τριών (όχι διάσημων) δραστών (από τους εκατοντάδες), ενώ η  αντοχή του κοινού εξαντλήθηκε με την υπερβολική εστίαση σε φρικιαστικές και ανούσιες συνομιλίες μεταξύ διακινητή και δραστών. Υπάρχουν όμως πολλά ζητήματα που συνεχίζουν να εγείρονται και μένουν αναπάντητα:1) Όλα τα δίκτυα εμπορίας παιδιών έχουν τους δικούς τους γιατρούς που φροντίζουν τα παιδιά, ώστε να παραμείνουν αρκετά υγιή για να συνεχίζουν την 'δουλειά'. Δεν μπορεί ένα κορίτσι που κακοποιείται από τα 10 του να μην έχει χρειαστεί γιατρό: είτε λόγω αιμορραγίας, είτε μολύνσεων, είτε πόνου, είτε κύησης κλπ. Ποιος έπαιξε αυτό το ρόλο σε αυτή την περίπτωση; 2) Τα ΜΜΕ έπεσαν με τα μούτρα στα sms που 'καίνε' την μάνα κλπ. Ναι, φαίνεται ότι η μάνα είχε εμπλακεί στην διακίνηση. Γιατί όμως να έχουν αφεθεί οκτώ παιδιά στην μέριμνα δύο γονιών, τοξικομανών, με μάνα που η ίδια εκδιδόταν; Ήταν γνωστό σε όλους στην περιοχή ότι δεν μπορούσε να φροντίσει τα παιδιά της. Γιατί παρέμειναν εκεί; Ποιος ο ρόλος του κράτους; Μήπως επειδή τα ιδρύματα είναι φίσκα; Μήπως επειδή η οικογένεια ανήκε σε μειονότητα που υποτιμούμε; 3) Καταγγελία είχε γίνει στην γνωστή τηλεφωνική γραμμή και για αυτήν την περίπτωση (από την θεία), όπως και στην περίπτωση της Πισπιρίγκου (από τον γιατρό).  Αλλά και στις δύο περιπτώσεις φαίνεται ότι δεν προωθήθηκαν οι καταγγελίες στον εισαγγελέα ανηλίκων για περαιτέρω έρευνα. Γιατί; Αναφέρθηκε ότι προτάθηκε στην οικογένεια να ζητήσει συμβουλευτική. Προφανώς και η οικογένεια δεν ήθελε συμβουλευτική, γιατί η ίδια η οικογένεια φέρεται ότι εξέδιδε το παιδί. Αντίστοιχα και στην περίπτωση Πισπιριγκου, η γραμμή ανέφερε ότι στήριζε την οικογένεια στο πένθος, άρα δεν μπορούσε να την καταγγείλει. Εδώ φαίνεται ξεκάθαρα ότι δεν μπορεί ένας φορέας να κάνει όλες τις δουλειές. Και ανώνυμες καταγγελίες και συμβουλευτική και αναζήτηση αγνοούμενων και φιλοξενία ανηλίκων και φροντίδα στα νοσοκομεία και και και... Δεν γίνεται, γιατί κάποιες από αυτές τις αρμοδιότητες δεν είναι συμβατές μεταξύ τους, υπάρχει σύγκρουση ενδιαφερόντων. Ειδικά ο φορέας που θα διαχειρίζεται ανώνυμες καταγγελίες για παιδική κακοποίηση θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη κρατική αρχή, που θα είναι σε άμεση συνεργασία με την αστυνομία και τις εισαγγελίες και θα κάνει ΜΌΝΟ αυτό. Όπως γίνεται στο εξωτερικό. Δεν μπορεί κάτι τόσο σοβαρό να αφήνεται σε ΜΚΟ, ούτε να μπερδεύεται με την ψυχολογική υποστήριξη και δεκάδες άλλα αντικείμενα. 

20/10/22 Φωτογραφίες του παιδιού που αποτελεί απαγορευμένο υλικό παιδικής πορνογραφίας και απόρρητο αποδεικτικό στοιχείο σε δικογραφία, κυκλοφορούν σε τηλεδημοσιογράφους που σχολιάζουν live... Τα πρωτοσέλιδα σφύζουν από τίτλους με όλα τα εμετικά σχόλια δραστών, δικηγόρων, γειτόνων κλπ που ενοχοποιούν και προσβάλλουν το παιδί, λες και είναι θέμα για...debate! Η φωτογραφία της μάνας στο περιπολικό (που θα έπρεπε κι εκεί να διατηρηθεί ανωνυμία, για να μην ταυτοποιηθεί το θύμα και τα αδέρφια του) κυκλοφορεί παντού, και οικογένεια ολόκληρη έχει διασυρθεί γενικώς. Σίγουρα οι απανταχού παιδόφιλοι αυτή την στιγμή θα χρησιμοποιούν αυτά τα πρωτοσέλιδα για να απειλήσουν τα θύματα τους ότι: "Είδες τι θα πάθεις αν μιλήσεις; Όλοι στα κανάλια θα βλέπουν τις φωτογραφίες σου. Εσένα θα κατηγορήσουν ως δασκαλεμένη... Να τι θα λένε για σένα, ότι εσύ κουνιόσουνα...Και θα βάλουν και την μάνα σου στην φυλακή, όπως έγινε με αυτήν εδώ, να δες την φωτογραφία"! Συγχαρητήρια στα ελληνικά ΜΜΕ, που κατάφεραν να συμβάλλουν στο να τρομάξουν και να σωπάσουν ακόμη περισσότερο τα παιδιά θύματα! 

18/10/22. Αναφέρθηκε στον τύπο, αλλά λίγο εντοπίστηκε, το σχόλιο της 12χρονης στον διακινητή της: "Δεν πιστεύω να έκανες στην μάνα μου ό,τι έκανες σε εμένα". Είναι πάρα πολύ συγκινητική η προσπάθεια ενός ακραία κακοποιημένου παιδιού να προστατέψει τον γονιό του, έστω κι αν εκείνος φαίνεται να το πρόδωσε. Και μόνο αυτό το σχόλιο δείχνει μια τεράστια ψυχική δύναμη και δείχνει ότι το παιδί αυτό, παρά την κακοποίηση, δεν έχασε ούτε την αθωότητα του, ούτε την ανθρωπιά του. Όσα ανθρωπόμορφα κτήνη κι αν το κακοποίησαν, δεν κατάφεραν να της πάρουν την ψυχή της. Γιατί, κατά βάθος, αυτό θέλουν οι παιδοβιαστές. Η σεξουαλική κακοποίηση είναι το εργαλείο, αλλά ο στόχος είναι η ψυχή! Δεν το κατάφεραν. Δεν έγινε απάνθρωπη, δεν έγινε αναίσθητη, δεν έγινε ψυχικά φυτό, δεν έγινε σαν κι αυτούς! Εύχομαι να βρει το κορίτσι γαλήνη κι ασφάλεια πια, γιατί μέσα από το μαρτύριο της, αυτή την στιγμή σηκώνει πάνω της την αποκάλυψη της βρωμιάς ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.

18/10/22. Κι ενώ δεν προλαβαίνουμε να διαβάσουμε για τις κακοποιήσεις, την μία μετά την άλλη, κάποια ζητήματα ανοίγουν προβληματισμούς:

1) Πολλοί από τους δράστες είναι νεαρής ηλικίας. Αν αυτοί οι άνθρωποι ήθελαν π.χ. να υιοθετήσουν παιδιά, δεν θα τους επιτρεπόταν σε καμία περίπτωση (ορθώς). Ποινικό μητρώο ή παρουσία σε μητρώο κακοποιητών παιδιών (που ευελπιστούμε ότι θα θεσπιστεί) καθιστούν απαγορευτική οποιαδήποτε προσέγγιση σε παιδιά (ορθώς!). Γιατί λοιπόν να τους επιτραπεί να έχουν πρόσβαση σε δικά τους μελλοντικά βιολογικά παιδιά ασυζητητί; Δεν θα πρέπει η κάθε υποψήφια σύζυγος να γνωρίζει το ποινικό παρελθόν του συντρόφου, ειδικά στο θέμα αυτό; Αν τελικά κάνουν παιδιά στο μέλλον (εντός ή εκτός γάμου), δεν θα πρέπει αυτόματα να διερευνάται το ποινικό μητρώο του κάθε γονέα (αμέσως με την γέννηση του παιδιού) και να απομακρύνονται εφόσον ο γονέας είναι πιθανόν να επαναλάβει το κακοποιητικό παρελθόν; Γιατί θα πρέπει να περιμένουν να κακοποιήσει και τα βιολογικά του παιδιά και να αφαιρεθεί μετά η επιμέλεια (αφού γίνει ήδη η ζημιά); Δεν θα πρέπει ο κάθε βιολογικός γονέας να εξεταστεί για την καταλληλότητα του ή επειδή είναι βιολογικά του παιδιά, θεωρούνται 'δικά ' του; 

2) Όπως αναφέρεται στην βιβλιογραφία, κάποιοι παιδόφιλοι είναι 'ευκαιριακοί', δεν νιώθουν δηλαδή απαραίτητα έλξη προς ανήλικα, απλά εκμεταλλεύονται την περίσταση, επειδή απλά... μπορούν. Όταν λοιπόν ο δράστης λέει "δεν έδωσα σημασία στην ηλικία", όντως μπορεί έτσι να είναι, το οποίο όμως δείχνει μια άλλη διάσταση αποκτήνωσης: π.χ. έψαχνε για γυναίκα, του βγήκε παιδί σε ηλικία, λέει 'δε βαριέσαι, σάρκα' να 'ναι κι ό,τι να'ναι, κανείς δε θα πάρει χαμπάρι, κι αν καταστραφεί μια ζωή για λίγες στιγμές ευχαρίστησης μου, σκασίλα μου'... Ευκαιριακοί παιδόφιλοι βρίσκονται συχνά (μαζί με τους συστηματικούς παιδόφιλους) και στις ορδές των Ευρωπαίων κι Αμερικανών σεξοτουριστών, που κατακλύζουν τις χώρες της ΝΑ Ασίας, σε σημείο που ο παιδικός σεξοτουρισμός να συμβάλει σε σημαντικό ποσοστό στο εθνικό ΑΕΠ των χωρών αυτών. Είναι τραγικό και μπορούμε να κατηγορούμε τους εκεί γονείς όσο θέλουμε, αλλά όταν ένα σημαντικό ποσοστό του γονεϊκού πληθυσμού φτάνει να θυσιάζει ένα παιδί για να ζήσουν άλλα δέκα, υπάρχει κάτι πολύ πιο περίπλοκο από την (προφανή) ακαταλληλότητα του γονέα. Ταυτόχρονα οι ορδές των 'πολιτισμένων' (συμπεριλαμβανομένων και Ελλήνων) τουριστών, εκμεταλλεύονται ως ατραξιόν τον παιδοβιασμό, γιατί απλά... μπορούν. Μπορεί να μην έλκονται καν από παιδιά, αλλά το κάνουν επειδή απλά...μπορούν. Δεν ενδιαφέρονται αν καταστρέψουν ένα παιδί, αρκεί να αρπάξουν κάτι ακόμα. Απόλυτος εγωκεντρισμός, απόλυτη κατανάλωση ανθρώπων, απόλυτη ψυχική εκμηδένιση.

13/10/22. Ξαφνικά λοιπόν, εκεί που ακούγαμε για συλλήψεις κι επώνυμους, όλα τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν πάνω στην οικογένεια της 12χρονης! Ο πατέρας συνελήφθη για μικροποσότητα ναρκωτικών, η μητέρα για εμβάσματα από τον διακινητή (αποκαλύφθηκαν δύο 25ευρα μέχρι τώρα)...Ακόμη όμως κι αν υποθέσουμε ότι η μάνα συμμετείχε ή ότι δεν ήθελε να ξέρει τι συνέβαινε, (ίσως επειδή ο διακινητής την 'βοηθούσε' οικονομικά με τα 8 της παιδιά- ναι, κάκιστο και καταδικαστέο) ....αλλά, ακόμη κι έτσι, δεν είναι η μητέρα η γενεσιουργός αιτία του εγκλήματος! Γενεσιουργός αιτία του εγκλήματος είναι οι ΠΕΛΆΤΕΣ! 

Μην αποπροσανατολίζουμε την κουβέντα. Οι ΠΕΛΆΤΕΣ! Γενεσιουργός αιτία και κινητήριος μηχανή της φρίκης. Οι ΠΕΛΆΤΕΣ είναι εκείνοι που δημιουργούν και συντηρούν το φρικτό έγκλημα της εμπορίας παιδιών παγκοσμίως, στην Ελλάδα, στην Ταϊλάνδη, στις Φιλιππίνες, παντού! Οι ΠΕΛΆΤΕΣ! Να βγουν τώρα τα ονόματα των δραστών στη δημοσιότητα!!Για ποιο λόγο να μην δημοσιεύονται οι φωτογραφίες και τα στοιχεία των εκατοντάδων  "πελατών"; Γιατί να μην υπάρχουν σε μια βάση δεδομένων που θα μπορούν να έχουν όλοι πρόσβαση, για να ξέρουν οι γυναίκες με ποιους άντρες πάνε να παντρευτούν, να ξέρουν οι γονείς ποιοί θα προσπαθήσουν να κάνουν μάθημα στα παιδιά τους, να ξέρουν οι οργανώσεις ποιοι καλοθελητές θα παρουσιαστούν ως εθελοντές. Για ποιο λόγο δεν δημοσιοποιούνται; Δεν μπορώ να δεχτώ ότι τα προσωπικά δεδομένα των παιδοβιαστών είναι πιο σημαντικά από την προστασία των παιδιών. Μήπως δεν θέλει αυτή η κοινωνία να δει την έκταση της αποσύνθεσης της; Ή μήπως οι προαγωγοί και οι πελάτες είναι πλούσια και ισχυρά ' θεμέλια ' αυτής της σάπιας κοινωνίας;

Γιατί η θεσμοθέτηση του όρου 'γυναικοκτονία' είναι λάθος'

'Ανθρωποκτονία με κίνητρα  έμφυλης βίας': αυτός είναι ο ακριβής όρος για τις δολοφονίες γυναικών, που έχουν γίνει μάστιγα. Αντί να κοιτάζουν την ουσία, κάποιοι θέλουν να επιβάλουν την θεσμοθέτηση του όρου 'γυναικοκτονία', χωρίς να βλέπουν τους κινδύνους που συνεπάγεται για τις ίδιες τις γυναίκες:

1)Η διαγραφή του όρου 'ανθρωποκτονία' ενέχει τον κίνδυνο το κακούργημα της 'γυναικοκτονίας' να αντιμετωπίζεται στο μέλλον ΛΙΓΌΤΕΡΟ (όχι περισσότερο!) αυστηρά από μια δολοφονία ανδρός.  Όχι μόνο θεσμικά, αλλά και στην συνείδηση του κόσμου. Θα σου λένε ' έλα μωρέ, μια γυναικοκτονία έκανε...' δηλαδή ο όρος 'γυναικοκτονία' θα αντικαταστήσει τον απαράδεκτο όρο ' έγκλημα τιμής', που κατά κάποιο τρόπο δικαιολογούσε το έγκλημα. Για κάποιους μπορεί να αποτελέσει και τρόπαιο στο βιογραφικό τους! Είναι πολύ μεγάλος ο κίνδυνος με την αλλαγή του όρου, να ευτελιστεί το κακούργημα και να επιφέρει μικρότερες ποινές- για να μην πούμε ότι ανοίγει το παραθυράκι για να υποβιβαστεί στην κατηγορία του πλημμελήματος! Ο όρος 'ανθρωποκτονία' πρέπει να διατηρηθεί για να δείξει ότι το έγκλημα είναι τουλάχιστον ισοβαρές με δολοφονία ανδρός και να προστεθεί το 'κίνητρο έμφυλης βίας', ώστε να επιφέρει ακόμη μεγαλύτερη αυστηρότητα, στοχοποιώντας τα αίτια.

2)Βασική παραδοχή στον σύγχρονο πολιτισμό μας είναι ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίσοι. Ως εκ τούτου, η αφαίρεση οποιασδήποτε ανθρώπινης ζωής, άνδρα, γυναίκας, παιδιού, γέροντος, μαύρου, λευκού κλπ. θα πρέπει, κατά βάση να αντιμετωπίζεται ως ισότιμο ποινικό αδίκημα, με επιβαρυντικά στοιχεία ανάλογα με τα κίνητρα, την κατάσταση του δράστη την στιγμή της τέλεσης κλπ. Ο όρος 'γυναικοκτονία' εισάγει διακρίσεις στην αξία της ανθρώπινης ζωής. Στην περίπτωση της Πάτρας, όπου η μητέρα φέρεται ότι δολοφόνησε τα παιδιά της, κατηγορείται για 'ανθρωποκτονία κατά συρροή', όχι 'παιδοκτονία'. Ανάλογοι κίνδυνοι υπάρχουν π.χ. με την δολοφονία ηλικιωμένων: αν π.χ. εισαχθεί ο όρος 'γεροντοκτονία' (κατ' αναλογία του 'γυναικοκτονία') ενέχει ο κίνδυνος να ευτελιστεί και να μην αντιμετωπίζεται με την βαρύτητα της ανθρωποκτονίας (αλλοιώνοντας στην συνείδηση του κόσμου την σοβαρότητα και αφήνοντας περιθώριο για δικαιολογίες τύπου ' έλα μωρέ, γέρος ήταν, είχε και άνοια, μας κούραζε, δεν καταλάβαινε...κλπ). Με άλλα λόγια, όροι όπως 'γυναικοκτονία', 'παιδοκτονία', 'γεροντοκτονία', εισάγουν την αντίληψη ότι υπάρχουν πολίτες ΔΕΎΤΕΡΗΣ κατηγορίας, των οποίων οι δολοφονίες είναι κάτι ποιοτικά διαφορετικό (υποδεέστερο) από τις δολοφονίες ανδρών!

3) Ο όρος 'ανθρωποκτονία με κίνητρα έμφυλης βίας' είναι πιο συμπεριληπτικός. Πώς θα ονομαστεί αλήθεια μια δολοφονία ατόμου trans ή LGTBQI+; Έχουν δυστυχώς υπάρξει τέτοιες δολοφονίες και τα κίνητρα είναι και πάλι  έμφυλης βίας, γιατί σχετίζονται με θέματα φύλου. Αλλά δεν μπορείς να τις αποκαλέσεις 'γυναικοκτονίες', ούτε να θεσμοθετείς ένα διαφορετικό όρο για κάθε κατηγορία ξεχωριστά.

4) Σε κάθε δολοφονία γυναίκας, τα κίνητρα μπορεί να είναι η έμφυλη βία, αλλά ΟΧΙ ΜΟΝΟ!  Πολύ συχνά, υπάρχουν και κρυφά οικονομικά κίνητρα πίσω από την δολοφονία της συντρόφου, αποσκοπώντας π.χ.  στην εκμετάλλευση της περιουσίας της μέσω των παιδιών. Για παράδειγμα, πριν κάποιο διάστημα, ηλικιωμένος δολοφόνησε την σύζυγό του γιατί δεν έγραφε κάποια οικόπεδα στο όνομα του. Εδώ μπορεί να συνυπάρχει πλεκτάνη ή  απάτη με στόχο το κέρδος κι όχι απλά, 'σε σκοτώνω γιατί δεν κάνεις αυτό που λέω εγώ'(αυτό είναι έμφυλη βία). Σε άλλη πρόσφατη περίπτωση, π.χ.  με την 17χρονη, ο κατηγορούμενος δήλωσε ότι την δολοφόνησε, όχι επειδή εκείνη ήθελε να τον χωρίσει, αλλά για θρησκευτικούς λόγους. Ισχυρίζεται δηλαδή ότι τα κίνητρα του ήταν ρατσιστικά (διαφορετικό θρήσκευμα). Ήταν όντως έτσι;  Ή ήταν κίνητρα έμφυλης βίας; Ή και τα δύο; Αυτό δεν το γνωρίζουμε ακόμη! Πρέπει να διερευνηθεί από την αστυνομία, αν λέει αλήθεια, τι αλλά στοιχεία υπάρχουν, μαρτυρίες, προφίλ δράστη και τελικά μόνο η δικαιοσύνη μπορεί να αποφανθεί τι από όλα ισχύει (μπορεί και όλα μαζί). Όταν λοιπόν  τα ΜΜΕ προτρέχουν να χαρακτηρίσουν ένα έγκλημα ως 'γυναικοκτονία', στην ουσία έχουν γίνει αυτόκλητοι δικαστές που έχουν αποφανθεί ότι τα κίνητρα του δράστη είναι ΜΌΝΟ έμφυλης βίας, πριν καν η αστυνομία και η δικαιοσύνη έχουν την ευκαιρία να αποφανθούν για ΟΛΑ τα πιθανά κίνητρα.

Ας επικεντρωθούμε λοιπόν στα ουσιώδη του προβλήματος κι όχι ας αφήσουμε την εμμονή με την τυπολατρία αυτού του όρου, που περιέχει και ανακρίβειες αλλά και πολλούς μελλοντικούς κινδύνους για τις ίδιες τις γυναίκες.

10/8/22

Δικαιωματικότητα και τοξική θετικότητα....

 Διάβαζα πρόσφατα σε ιστοσελίδα το εξής: "Μην ζητάς λίγα από τον Θεό, ζήτα αυτό που αξίζεις κι αυτό που αξίζεις το ορίζεις εσύ. Ο Θεός σου έδωσε τεράστια αξία κι εσύ πουλιέσαι για ένα ξεροκόμματο... μια θεσούλα, μια σχεσούλα κλπ".Γνώριμη προσέγγιση. Μου θύμισε τα άπειρα βιβλία θετικής σκέψης και ποπ ψυχολογίας που διάβαζα όταν ήμουν στο Λονδίνο, μόνο που αντί για την λέξη 'Σύμπαν', είναι η λέξη 'Θεός'. Μου θυμίζει αυτό που σήμερα χαρακτηρίζεται ως 'τοξική θετικότητα '. Για κάποιον που το πρωτοακούει είναι πολύ γλυκό και, ναι, μπορεί να βοηθήσει κάποιον που είναι ακινητοποιημένος ή σε κατάθλιψη. Κι εγώ τα πίστευα ακράδαντα για χρόνια. Πράγματι, η πίστη ότι αξίζεις το καλύτερο μπορεί να σε ενισχύσει, να σε κάνει πιο χαρούμενο κι είναι χρήσιμο, ειδικά για τους νέους ανθρώπους που ξεκινούν την ζωή.

Υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα όμως. Μπορεί τα πράγματα να μην έρθουν έτσι στη ζωή. Καθόλου έτσι. Όσο αισιόδοξος κι αν είσαι, όσο κι αν πιστεύεις, όσο κι αν ζητάς από τον Θεό αυτό που νομίζεις ότι  αξίζεις...τα πράγματα μπορεί απλά να έρθουν διαφορετικά. Και τι γίνεται τότε; Χάνεις την πίστη σου στην αξία σου; Ή χάνεις την πίστη σου στο Θεό; Να γιατί είναι επικίνδυνο να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού, όταν κάνουμε "ψυχολογία''... Τέτοιες πεποιθήσεις μπορούν κατά την γνώμη μου να καταρρακώσουν τον ψυχισμό, αν κάποιος επενδύσει απόλυτα σε αυτές και η γνωσιακή ψυχοθεραπεία κρατά αποστάσεις από την υπερβολική θετική σκέψη, ακριβώς για αυτό τον λόγο. Η παραδοσιακή Ορθόδοξη προσέγγιση προσωπικά με βοήθησε πολύ περισσότερο να αντιμετωπίσω τις αναποδιές της ζωής και μου φάνηκε πολύ πιο προσγειωμένη... Για παράδειγμα, μου έμαθε ότι αυτό που πρέπει να ζητάμε από τον Θεό είναι να γίνει το Θέλημα Του στην ζωή μας, τίποτε άλλο! Πράγματι. Γιατί ζητάμε πράγματα που τα θέλουμε μεν, αλλά μετά από χρόνια αναγνωρίζουμε ότι μπορεί να ήταν καταστροφή για εμάς. Οι σύγχρονοι άγιοι τονίζουν να ζητάμε από τον Θεό ταπεινά, αλλά όταν βλέπουμε ότι δεν ανταποκρίνεται, να σταματήσουμε να ζητάμε- έχει τον λόγο Του που δεν μας το δίνει. 

Το τι "αξίζουμε", ας το κρίνει ο ίδιος ο Θεός. Θυμάμαι ένα κλασσικό μόττο θετικής σκέψης: "Μου αξίζει ό,τι καλό έχει να προσφέρει η ζωή, μόνο και μόνο επειδή υπάρχω". .. Δεν είμαι σίγουρη πλέον αν είναι αλήθεια αυτό, ούτε καν αν είναι βοηθητικό... Δεν ξέρω αν χρειάζεται να αναρωτηθούμε τι "αξίζουμε", πολύ περισσότερο να το ορίσουμε εμείς... Το μόττο ακούγεται πολύ ελκυστικό, αλλά ανοίγει την πόρτα σε μια δικαιωματικότητα που μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο να σπάσει τα μούτρα του. Ο Θεός, ναι, μας έδωσε τεράστια αξία, αλλά τι θα πει 'πουλιέσαι για ένα ξεροκόμματο'; Θα μπορούσες να μην το έχεις ούτε αυτό! Τι θα πει το υποτιμητικό 'θεσούλα', 'σχεσούλα'; Μπορεί εν ριπή οφθαλμού να εξαφανιστούν και τα δύο και να μην έχεις τίποτα! Τίποτα! Ο δικαιωματικός που πιστεύει ότι αξίζει τα πάντα, τότε θα καταρρεύσει. Η Γερόντισσα Γαβριηλία, παρότι είχε γυρίσει όλο τον κόσμο κι είχε γνωρίσει ονόματα από το παγκόσμιο προσκήνιο, όταν πήγε στο μοναστήρι, σκούπιζε. Αυτή ήταν η 'θεσούλα' της! Σκούπιζε! Για πολύ καιρό. Κι έλεγε ότι δεν χρειάζεται να ζητάμε τα πολλά και τα μεγάλα. Αλλά αυτό το μικρό που έχουμε να κάνουμε, να το κάνουμε καλά. Έτσι το "αγιάζουμε". Πολύ πιο βοηθητική επίσης μου φαίνεται η στάση των Ορθοδόξων Πατέρων που λένε να είμαστε ευγνώμονες για τις στερήσεις γιατί φέρνουν ταπείνωση.  Ταπείνωση. Μεγάλη κουβέντα. Στην αρχή μου είχε φανεί παράξενο που η Ορθοδοξία δίνει τόση έμφαση στην ταπείνωση, αλλά συνεχώς διαπιστώνω ότι πάρα πολλά από όσα συμβαίνουν στην ζωή είναι ακριβώς για αυτό το λόγο. Για να αποκτηθεί η ταπείνωση. Αν το δεις έτσι, η ζωή αρχίζει και βγάζει νόημα...

Πρεκατέ Βικτωρία, 22/7/22

Ελευθερία επιλογής (2)

Ανήμερα της μεγάλης γιορτής του Αγίου Πνεύματος, σκεφτόμουν ότι το μεγαλύτερο αγαθό που μας έδωσε ο Θεός: την ελευθερία. Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο ελεύθερο. Ελεύθερο στην σκέψη, ελεύθερο στην βούληση, ελεύθερο στην επιλογή να εγκαταλείψει ακόμη και τον ίδιο τον Δημιουργό του ή να επιστρέψει σε Εκείνον εφόσον το θελήσει. Ελεύθερο να γίνει φορέας του Αγίου Πνεύματος, αν επιλέξει το σωστό (αντί για το εύκολο), το αγαθό (αντί για το συμφέρον), το αληθές (αντί για το δημοφιλές ). Δεν είμαστε αυτό που μας έχουν πει ότι είμαστε, δεν είμαστε αυτό που θέλουν κάποιοι να είμαστε, δεν είμαστε αυτό που μας υποχρεώνουν να κάνουμε ότι είμαστε, δεν είμαστε 'hackable animals', όπως διακηρύττει το αγαπημένο παιδί των παγκόσμιων media, αποκαλούμενος δήθεν 'κορυφαίος διανοητής' της σύγχρονης εποχής...Είμαστε ελεύθεροι, με ελεύθερη βούληση. Έτσι δημιουργηθήκαμε, έτσι είναι η φύση μας, κι αν δεν εκτιμήσουμε το υπέρτατο δώρο της ελευθερίας και συνεχίσουμε να την παραδίδουμε εθελοδουλικά, θα υποφέρουμε... όσο γλυκά και αν είναι τα ανταλλάγματα για την παράδοση μας.

Υ.Γ. Χωρίς να προσπαθώ σε καμία περίπτωση να κάνω θεολογική ανάλυση (δεν είμαι καταρτισμένη για κάτι τέτοιο), η έννοια της Αγίας Τριάδας, όπως την αναλύει ο Άγιος Νεκτάριος, μου έλυσε πολλά ερωτηματικά σε σχέση με την θεϊκή φύση, που με ταλάνιζαν από την περίοδο που διάβαζα βιβλία λαϊκής ψυχολογίας τύπου νέας εποχής... Αυτά τα βιβλία ποπ ψυχολογίας λοιπόν λένε ότι 'ο Θεός είναι μέσα μας'. Αυτό πράγματι ακούγεται πολύ ελκυστικό, ιδιαίτερα, για όσους αντιδρούν στην ιδέα οποιασδήποτε μορφής εξουσίας ή άνωθεν επιβεβλημένου ελέγχου. Κατανοητό, κι εμένα μου άρεσε η ιδέα. Το πρόβλημα όμως είναι, πώς εμείς πολύ συχνά, νιώθουμε αδύναμοι. Πώς γίνεται να νιώθουμε αδύναμοι, αν μέσα μας έχουμε συνεχώς τον Θεό; Προσωπικά, είχα την ανάγκη να αποτανθώ σε κάτι που είναι μέσα σε εμένα, αλλά και πέρα από εμένα και πάνω από εμένα. Ταυτόχρονα, είχα την ανάγκη να μιλήσω σε κάποιον που να θεωρώ 'φίλο', φίλο απεριόριστης εμπιστοσύνης και πού θα βρίσκεται πάντα κοντά μου. Όλες αυτές οι ανάγκες δυσκολευόμουν να τις καλύψω μόνο από κάτι 'μέσα μου'. Την λύση μου την έδωσε ο Άγιος Νεκτάριος με τον ορισμό του της Αγίας Τριάδας: Ο Θεός είναι η θεϊκή φύση, ο δημιουργός πάνω από εμάς. Ο Χριστός είναι η θεϊκή φύση, ο ενσαρκωμένος Αδελφός που περπατά μαζί με εμάς. Το Άγιο Πνεύμα είναι η θεϊκή φύση  που έχει  εμφυσήσει ο Θεός μέσα σε εμάς. Οι τρεις φύσεις ενωμένες σε μια αδιαίρετη Τριάδα. Δεν ξέρω αν χρησιμοποιώ τις σωστές λέξεις για να αποδώσω με ακρίβεια τις θεολογικές έννοιες, πάντως εμένα αυτή η περιγραφή μου έλυσε και τις απορίες αλλά και τις ανάγκες που είχα....

Η ελευθερία επιλογής

 Σκεφτόμουν πόσο σημαντικό είναι να αξιοποιούμε την ελευθερία επιλογής, όταν την έχουμε. Όταν δεν την εκτιμούμε, όταν την αμελούμε, όταν την κακοποιούμε, έρχεται κάποια στιγμή που την χάνουμε. Use it or lose it, που λένε κι οι Άγγλοι. Π.χ. έχουμε μια σχετική ελευθερία επιλογής να σκεφτούμε και να αποφασίσουμε για τις αξίες μας και την φιλοσοφία ζωής μας. Νομίζω έχει σημασία να μπει ο καθένας στον κόπο να διαβάσει, να προβληματιστεί για το τι έχει αξία για τον ίδιο και για την ανθρώπινη κοινωνία. Αν δεν το κάνει, λόγω π.χ. αμέλειας, ωχαδερφισμού ή αν το κάνει επιπόλαια (π.χ. πιστεύω μόνο αυτά που μου είπαν οι γονείς μου ή μόνο αυτά που με συμφέρουν), τότε ίσως κάποια στιγμή είναι αργά πια να επιλέξει. Δεν είναι δεδομένη η ελευθερία επιλογής, ούτε καν στην σκέψη. Κάποια στιγμή μπορεί η πρόσβαση σε οποιαδήποτε πληροφορία να είναι απολύτως ελεγχόμενη (όπως π.χ. συμβαίνει σε κάποιες περιοχές του κόσμου). Κάποια στιγμή μπορεί οι νοητικές και ψυχικές δυνάμεις του ίδιου του ατόμου να ενδώσουν. Κάποια στιγμή, μπορεί η προπαγάνδα και η παραπληροφόρηση να σφυροκοπούν τόσο καταιγιστικά, που ο ίδιος να μην έχει το κίνητρο να αναρωτηθεί ή να αμφισβητήσει άλλο. Δεν είναι κρίμα να φύγει κάποιος από αυτή την ζωή και να μην έχει διερευνήσει καν το τι πιστεύει; Ακόμη και η πιο μικρή ελευθερία επιλογής έχει σημασία κι αξίζει να γίνεται συνειδητά. Ακόμη και το αν θα πιω τσάι ή καφέ για πρωινό. Κάποιοι δεν το έχουν ούτε αυτό...

Η παρεξηγημένη αυτο-εκτίμηση και τα δύο άκρα....

Παρότι η έννοια της αυτοεκτίμησης είναι γνωστή στον χώρο της ψυχολογίας εδώ και δεκαετίες, προκαλεί εντύπωση πόσες παρεξηγήσεις έχει προκαλέσει. Παρατηρώ δύο άκρα: Στο ένα άκρο, βλέπω σχολεία να έχουν γεμίσει από εκκολαπτόμενους νάρκισσους, πίσω από τους οποίους κρύβονται μαμάδες που έχουν κάνει project ζωής να αποκτήσει το παιδί τους αυτοεκτίμηση, ξεχνώντας ότι η υγιής αυτοεκτίμηση σέβεται πρώτα από όλα την αυτοεκτίμηση των άλλων. Στο άλλο άκρο, καθώς ενημερώνομαι στο χώρο της Ορθοδοξίας, ακούω ιερείς να λένε πως ό,τι ξεκινάει από το πρόθεμα 'αυτο-' έχει δαιμονική προέλευση, γιατί κάνει τον εαυτό μας την μοναδική πηγή δύναμης.   Κατά την γνώμη μου, και τα δύο άκρα προέρχονται από μια λανθασμένη κατανόηση της έννοιας της αυτοεκτίμησης. 

Όταν πριν δεκαπέντε χρόνια ξεκίνησα να γράφω για την αυτοεκτίμηση ως εκπαιδευτικός και ως ψυχολόγος, έβλεπα πολλά παιδιά να λένε ' εγώ δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτα καλό πάνω μου'. Κανένα ταλέντο, καμία ικανότητα, κανένα επίτευγμα. Τίποτα. Αυτό ακριβώς με ώθησε, γιατί αυτό ακριβώς είναι η έλλειψη αυτοεκτίμησης. Δεν δίνει καθόλου καλή πρόγνωση, ούτε για την μαθησιακή, ούτε για την επαγγελματική πορεία, ούτε για την εξέλιξη της ψυχικής υγείας γενικότερα. Το να αποδεχτούμε ότι έχουμε το δικό μας μερίδιο από ταλέντα, αξία και ικανότητες δεν έρχεται, κατά την γνώμη μου, σε καμία σύγκρουση με την Ορθοδοξία, που υποστηρίζει ότι τα ταλέντα αυτά μας τα έδωσε ο Θεός που μας δημιούργησε καθ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν Του. Έχουμε μάλιστα την ευθύνη να καλλιεργήσουμε αυτά τα ταλέντα με την δική Του βοήθεια για καλό σκοπό, όπως εξάλλου μας λέει η γνωστή παραβολή των ταλάντων.

Η υγιής αυτοεκτίμηση λοιπόν σημαίνει 'εκτιμώ τα δώρα και την αξία που μου έχει δώσει ο Θεός που με δημιούργησε'. Το 'μπλοκ των μαμάδων' όμως, σε συνεργασία με την ποπ ψυχολογία που βρίθει στο διαδίκτυο, έχει μετατρέψει την αυτοεκτίμηση σε έπαρση (' εγώ είμαι καλύτερος από τους άλλους'), σε επιθετικότητα ( 'πάτησε τους πριν σε πατήσουν '), σε ναρκισσισμό ( 'παράτησε όποιον δεν καλύπτει τις ανάγκες σου'), σε παντοδυναμία ('μην κάνεις εσύ τα πάντα για το παιδί, μάθε το να κάνει τα πάντα μόνο του'- ποιος άνθρωπος μπορεί να κάνει τα πάντα μόνος του;) και - το πιο ανησυχητικό από όλα - σε παντελή έλλειψη ενοχών όταν τα παιδιά κάνουν λάθη.

Θα μείνω λίγο στο τελευταίο, γιατί είναι πολύ σημαντικό. Για καιρό αναρωτιόμουν γιατί η Ορθοδοξία δίνει τόση έμφαση στην εξομολόγηση των λαθών, σε αντίθεση με την ποπ ψυχολογία, που παραδέχεται μεν ότι κάνουμε λάθη, αλλά τα προσπερνά όσο γίνεται πιο γρήγορα. Εδώ ακριβώς είναι η παρεξήγηση. Ναι μεν, δεν έχει νόημα να αυτομαστιγωνόμαστε στις ενοχές, αλλά η υπερβολική ΕΥΚΟΛΙΑ με την οποία λέμε 'έλα μωρέ, δε βαριέσαι' σχετικά με τα λάθη μας, αποτελεί έπαρση και δημιουργεί τεράστια προβλήματα στις ανθρώπινες σχέσεις. Παράδειγμα: Πριν καιρό, με τσούγκρισε στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου ένας νεαρός. Βγήκα να δω για ζημιά κι ο νεαρός ήταν μες στην καλή χαρά. Μου είπε χαμογελαστός: 'Μου χύθηκε ο καφές στο αμάξι κι γύρισα να τον κοιτάξω και σε τράκαρα. Αν θες, πάμε να σου κάνω δήλωση'.  Δεν ζήτησε ούτε μια συγνώμη. Φυσιολογικά πράγματα. Φαινόμενα της φύσης. Σου χύνεται ο καφές στο αμάξι, γυρνάς να το κοιτάξεις,  τρακάρεις. Ε, τι να κάνουμε τώρα. Εξάλλου πάντα θα υπάρχει μια δήλωση - εύκολη λύση να σε ξελασπώσει. Προφανώς για την γενιά του μπλοκ των μαμάδων στην οποία έχει μεγαλώσει, ο ίδιος δεν έχει κάνει λάθος - ή τουλάχιστον σοβαρό λάθος. Η ενοχή δεν υπάρχει στο σύμπαν της ψευδο-αυτοεκτίμησης που έχει μεγαλώσει.

Άλλο παράδειγμα: τα νεαρά άτομα που κόλλησαν τους παππούδες κορονοιό, επειδή δεν μπήκαν στον κόπο να κάνουν ένα τεστ ή να βάλουν μια μάσκα. Οι παππούδες μπορεί να απεβίωσαν, αλλά ο νεαρός δεν νιώθει καμία ενοχή, γιατί δεν θεωρεί ότι έκανε κάτι λάθος. Ήταν ένα αναπόφευκτο φαινόμενο της φύσης. Εξάλλου, για να μην του δημιουργήσουν ενοχές και του πέσει η αυτοεκτίμηση, δεν του έχουν κάνει παρατήρηση για τίποτε. Δεν έχει μάθει να σκέφτεται τις πιθανές συνέπειες των πράξεών του στους άλλους. Έτσι τον έχει μάθει το μπλοκ των μαμάδων, το οποίο τώρα το τσούζει που χάνει τους γονείς της, αλλά δεν τολμά να πει τίποτα!

Η σωστή αντιμετώπιση της ενοχής είναι εκτός από ηθική και μια γνωστική δεξιότητα, όπου πρέπει να μπορείς να αναρωτηθείς για το πιθανό μελλοντικό αντίκτυπο των πράξεών σου στους άλλους. Είναι δύσκολο, ακόμη και για ευαισθητοποιημένους ενήλικες  και για αυτό χρειάζεται η επικοινωνία. Π.χ ένας σωστός εξομολόγος θα δώσει την δική του οπτική και καθοδήγηση, πέρα από την συναισθηματική ανακούφιση της συγχώρεσης. Ο ψυχοθεραπευτής συνήθως ΔΕΝ σχολιάζει τις αρνητικές συνέπειες, που μπορεί να έχει η συμπεριφορά του θεραπευόμενου στους άλλους. Αν είναι αρκετά επιδέξιος, ίσως καταφέρει να τον βοηθήσει να τις δει μόνος του, αλλά πολλές φορές περνούν σχεδόν απαρατήρητες, γιατί υπάρχει τεράστιο ταμπού στην ψυχοθεραπεία να μην δημιουργήσουμε ενοχές στον πελάτη (και μας φύγει!).

Κλείνοντας, αυτοεκτίμηση δεν σημαίνει ούτε έπαρση, ούτε παντοδυναμία, ούτε απενοχοποίηση. Σημαίνει να μην κρεμιέσαι από τον έπαινο ΤΩΝ ΆΛΛΩΝ, αλλά, ζητώντας την βοήθεια του Θεού, να προσπαθείς να βελτιώσεις αυτά που ήδη έχεις στις συγκεκριμένες περιστάσεις. Μεγαλώνοντας, βλέπει κανείς όλο και περισσότερο πόση ταπεινότητα χρειάζεται η ζωή: έρχονται νέες προκλήσεις που δεν γνωρίζουμε πώς να τις αντιμετωπίσουμε. Ο εαυτός μας αλλάζει και μας εκπλήσσει. Οι προτεραιότητες ανατρέπονται, πράγματα που θεωρούσαμε μικρά έχουν πολύ μεγαλύτερες συνέπειες από ό,τι περιμέναμε και το αντίστροφο. Τέλος, η αυτοεκτίμηση δεν είναι πανάκεια. Είναι χρήσιμη, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις, όπως π.χ. η πανδημία, ΔΕΝ είναι η πιο σημαντική ικανότητα. Ίσως σε αυτή την συγκυρία, είναι πιο σημαντικές οι ικανότητες να βρίσκουμε νόημα μέσα σε διαδοχικές ανατροπές, να διαχειριζόμαστε τον φόβο, να μπορούμε να υπερβαίνουμε το τείχος της απομόνωσης και να συνδεόμαστε με τους άλλους. Και σε έναν κόσμο με τέτοιες προκλήσεις, εμένα προσωπικά, ο Θεός, κάθε άλλο παρά περιττός μου φαίνεται...

Πρεκατέ Βικτωρία, 4/5/22, brightplanet.blogspot.gr 

Ο μύθος της Νέας Εποχής σχετικά με 'απελευθέρωση από αρνητικές ενέργειες'

Ένας ακόμη 'μοδάτος' μύθος: οι 'τοξικοί άνθρωποι ' σου δίνουν αρνητική ενέργεια, άρα απέφυγέ τους (θεωρούμε βέβαια δεδομένο ότι εμείς δεν είμαστε τοξικοί, μόνο οι άλλοι!) Μάλιστα αν έχεις 'κολλήσει' αρνητική ενέργεια από τους 'τοξικούς' , υπάρχουν ειδικές σύντομες τεχνικές για το καθάρισμα αυτής της αρνητικής ενέργειας. Πέρα από την απλουστευτική και ρατσιστική πλευρά αυτής της προσέγγισης, αποτυγχάνει να δει την δική μας ευθύνη για τις αρνητικές επιρροές που δεχόμαστε, ακόμη κι αν προέρχονται έξωθεν. Η ψυχολογική προσέγγιση μιλά για 'εξωτερικά εναύσματα', τα οποία ενεργοποιούν ανεπεξέργαστα συναισθήματα που ήδη υπάρχουν μέσα μας. Ναι, το περιβάλλον μας προκαλεί, αλλά το υλικό ήδη υπάρχει μέσα μας. Όσο περισσότερο δουλεύουμε για να καθησυχάσουμε το εσωτερικό μας παιδί, τόσο λιγότερο θα αναστατώνεται από τα εναύσματα' των 'τοξικών'. Η Ορθοδοξία επίσης δεν δέχεται αυτές τις υπεραπλουστεύσεις, αλλά μιλά για εσωτερική πνευματική εργασία: η βαθύτερη πηγή της αναστάτωσης είναι η δική μας θαμμένη ενοχή, η οποία επιλύεται μέσω μετανοίας και εξομολόγησης. Η άσκηση στον χαρακτήρα μας, μέσα από την επιμονή στην προσευχή, την νηστεία, την αποφυγή κατάκρισης, επίσης φέρνουν γαλήνη και αταραξία από τα αρνητικά περιβάλλοντα. Και πάνω από όλα, η συχνή συμμετοχή στην Θεία Ευχαριστία, προστατεύει, θεραπεύει, αναπαύει τις ψυχές μας με την βοήθεια της Θείας Χάρης. Όμως απαιτεί χρόνο, προσπάθεια, υπομονή και επιμονή. Δεν είναι μια τεχνική - πυροτέχνημα, όπως συχνά διαβάζουμε σε λαϊκίστικες μάρκετινγκ διαφημίσεις της Νέας Εποχής, των οποίων  χαρακτηριστικό είναι ότι υπόσχονται άμεσα ή πολύ γρήγορα αποτελέσματα.  Στην πραγματικότητα όμως, οι καρποί στην ψυχική ωφέλεια έρχονται μετά από χρόνια ή ακόμη και δεκαετίες προσπάθειας. Ειδικά για όσους φοβούνται τις αρνητικές επιρροές από μια μεταφυσική άποψη, η τήρηση της Ορθόδοξης ζωής και λατρείας είναι κατά την γνώμη μου, το πιο ασφαλές μονοπάτι. Έχει κατασταλλαχθεί από ασκητές, μοναχούς, αγίους και μάρτυρες αιώνων.  Κάτι ξέρουν...

Πρεκατέ Βικτωρια, www.brightplanet.blogspot.gr, 24/3/22

Δεν θα πάρουμε άλλο φόβο...

 Μόνο λίγα λεπτά στο διαδίκτυο και διάβασα αυτούς τους τίτλους:

'Πλησιάζει ο Αρμαγεδδών...'

'Κάτι πολύ μεγάλο έρχεται...'

'Συγκλονίζουν οι προβλέψεις...'

'Μπήκαμε στον Γ Παγκόσμιο πόλεμο...'

'Πυρηνικός όλεθρος...'

'Δεν θα πιστέψετε τι μας περιμένει... '

'Ο ...ανατριχιαζει τον κόσμο...'

'Οι μέρες είναι μετρημένες, ετοιμαστείτε...'

'Όλα τα δεινά μαζί έρχονται...'

'Δεν έχουμε πολύ καιρό...'

'Θα είναι η τελευταία μας χρονιά;...'

Συγνώμη, αλλά δεν θα πάρουμε άλλο φόβο! 

Αυτό το πράγμα έχει αρχίσει να μοιάζει με παραλήρημα!

Σίγουρα είναι μια ανησυχητική στρατιωτική επιχείρηση, αλλά φαίνεται να έχει συγκεκριμένους στόχους κι όχι να προκαλέσει παγκόσμιο πόλεμο. Σίγουρα υπάρχει προβληματισμός για τα πυρηνικά εργοστάσια, όμως η Ρωσία έχει αρκετή εμπειρία με την διαχείριση τους. Σίγουρα σκέφτεται κανείς την πιθανότητα πυρηνικού πολέμου, όμως το δεδομένο είναι ότι εδώ και πολλές δεκαετίες, συγκρούονται κράτη με πολύ πιο αμφιλεγόμενους ηγέτες (και πυρηνικά όπλα στην κατοχή τους), αλλά πυρηνικό ολοκαύτωμα ΔΕΝ έχει γίνει. Ο καθένας μπορεί να έχει την δική του ερμηνεία για αυτό και κάποιοι από εμάς πιστεύουν ότι η μοίρα της ανθρωπότητας δεν έχει αφεθεί τόσο στην τύχη της, όσο φαίνεται...

Σε τι λοιπόν αποσκοπούν οι παραπάνω τίτλοι;

Βούτυρο στο ψωμί της κερδοσκοπίας;

Κατατρομαγμένοι λαοί, άρα έτοιμοι να δεχτούν τα πάντα;

Αυτοπροβολή και ανάδυση 'σωτήρων' μέσα από την απόγνωση;

Όπως και να ' χει, δεν θα πάρουμε άλλο φόβο! Ακόμη κι αν όλα τα παραπάνω ήταν αλήθεια, έστωσαν, λέμε τώρα, υπόθεση εργασίας... Ακόμη και τότε, σε τι θα ωφελούσαν όλοι αυτοί οι τίτλοι άρθρων ή βίντεο; Τι άλλο μπορούν να προκαλέσουν πέρα από την ολοσχερή διάλυση του ηθικού των πολιτών, μετά από δύο χρόνια βομβαρδισμού με τον πανδημικό φόβο; Ακόμη και μετά από μια φευγαλέα έκθεση, ακόμη κι όταν διανοητικά τα απορρίπτουν, πολλοί θα εμφανίσουν ταχυπαλμίες όταν πέσουν να κοιμηθούν, καθώς όλα αυτά τα ερεθίσματα προστίθενται και δημιουργούν ένα μόνιμο υπόβαθρο ανασφάλειας. Χωρίς να το καταλαβαίνουν, επηρεάζονται οι πάντες. Είναι ένας ψυχολογικός πόλεμος, για αυτό και τα ΜΜΕ επιμένουν τόσο πολύ στην πρόκληση του. Η δύναμη μας είναι να κλείσουμε την πρόσβαση τους στις αισθήσεις μας.Δεν θα πάρουμε άλλο φόβο!

Το φλουρί...

 Πριν μερικές μέρες κόψαμε την πίτα σε μια τάξη, όπου κάνω εθελοντικά μάθημα σε παιδάκια δημοτικού. Ένα παιδάκι λοιπόν,  πήρε πολύ βαρέως το ότι δεν του έτυχε το φλουρί στην βασιλόπιτα. Έπεσε με τα γόνατα στο πάτωμα, το κεφάλι κάτω κι έκλαιγε απαρηγόρητα. Δεν ήθελε ούτε πίτα να φάει, ούτε τίποτα. Βρε καλέ μου, βρε χρυσέ μου, τίποτα... Έθιμο είναι, δεν πειράζει, τίποτα.... Δεν φταίς εσύ, δεν έχει καμία σημασία ποιος παίρνει το φλουρί, τίποτα... Στο τέλος του λέω, εντάξει, όταν φύγουν τα άλλα παιδιά, θα σου δώσω ένα παιχνιδάκι δώρο κι είναι σαν να το κέρδισες, εντάξει; Όχι! Δεν τον ενδιέφερε το δώρο! Γιατί να μη μου τυχαίνει εμένα το φλουρί!! Αυτό τον ενδιέφερε! Κυρία σε εμένα δεν έχει τύχει ποτέ το φλουρί, ούτε μία φορά, δεν έχει τύχει ΠΟΤΈΕΕ! Και στο ΠΟΤΈ, ρίχνει πάλι το κεφάλι κάτω και δώστου ξανά τρανταχτά κλάματα... Τι να κάνω, το παιδί ήταν απαρηγόρητο και δεν γινόταν να τον ξεγελάσω. Του είπα την αλήθεια. Ότι κοίταξε, δεν μπορούμε να ΚΆΝΟΥΜΕ το φλουρί να μας τύχει. Αν δεν μας τύχει, με γεια του με χαρά του, μπορούμε να προσπαθήσουμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, δηλαδή να μην ζηλέψουμε, να γίνουμε πιο δυνατοί, να μάθουμε να ζούμε με λιγότερα... Αυτά είναι πιο σημαντικά πράγματα από ένα φλουρί...Ενώ αυτός που του τυχαίνει το φλουρί και κοκορευεται ότι κάποιος είναι, γίνεται χειρότερος. 

Δεν ξέρω πόσο θα μπορούσε ένα μικρό παιδί να καταλάβει το μάθημα της ταπείνωσης, αλλά το παιδί θρηνούσε μια πραγματικότητα της ζωής, το ότι δεν έχουμε έλεγχο σε αυτήν. Προσπαθούσε να αντιμετωπίσει το σκληρό ερώτημα της ζωής 'γιατί σε εμένα;' και την αδικία που περιέχει. Πράγματι σε πολλούς ανθρώπους δεν τυχαίνουν φλουριά, ενώ σε άλλους τυχαίνουν συνέχεια χωρίς να κάνουν τίποτα. Βλέπεις κάποιους να παλεύουν μια ζωή και να μην τα καταφέρνουν οικονομικά, ενώ άλλοι τα βρίσκουν έτοιμα, χωρίς καμία προσπάθεια. Βλέπεις γυναίκες που τους έρχεται ο καλύτερος σύζυγος 'στο πιάτο', κάνουν παιδιά, το ένα μετά το άλλο, χωρίς καμία δυσκολία κι έχουν ευτυχισμένες οικογένειες. Άλλες πάλι, ταλαιπωρούνται μια ζωή με κακοποιητικους συντρόφους, μοναξιά, επίμονη ατεκνία, παρά τις πολλαπλές αιματηρές εξωσωματικές κλπ. Τι να κάνουμε, είπα στον μικρό φίλο μας, σε κάποιους τυχαίνουν τα φλουριά, σε άλλους όχι... Τελικά, μάλλον το γεγονός ότι του μιλήσαμε αρκετή ώρα τον ανακούφισε, σκούπισε τα δάκρυα του και πήγε να παίξει, αφού μάλιστα μου ζήτησε να φάει και το κομμάτι της πίτας του. Αυτό είναι το καλύτερο που έχει να κάνει κανείς, όταν δεν του τυχαίνουν τα φλουριά στην ζωή...

Πρεκατέ Βικτωρία, 13/2/2022, www.brightplanet.blogspot.gr

Κάποιοι μύθοι της Νέας Εποχής σχετικά με την εργασία

 Το κίνημα της Νέας Εποχής έχει αποκτήσει πολλούς οπαδούς γιατί φαίνεται να αγγίζει πολλά από τα προβλήματα της καθημερινής ζωής με απλό κι αισιόδοξο τρόπο. Κι ενώ μεν, από την οπτική της θετικής ψυχολογίας, αυτή η αισιοδοξία μπορεί να επιδρά θετικά στην διάθεση (προσωρινά τουλάχιστον), μακροπρόθεσμα κάποιες από αυτές τις προσεγγίσεις μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα. Γνωρίζω αρκετά πράγματα για αυτό το μείγμα τάσεων, που τάσσονται κάτω από τον όρο-ομπρέλα 'Νέα Εποχή', καθώς ήταν για μένα η γέφυρα από την αθεϊα (στην οποία μεγάλωσα ως παιδί) προς την Ορθοδοξία. Ποιοι είναι λοιπόν οι μύθοι στα αναγνώσματα της Νέας Εποχής που μπορούν να αποβούν ζημιογόνοι στην εργασιακή ζωή;  

1)Η Νέα Εποχή τονίζει πάρα πολύ την 'ξεχωριστότητα' του αναγνώστη. Ο αναγνώστης έχει κάποια ξεχωριστή 'αποστολή', την οποία πρέπει να ανακαλύψει κι όταν την ανακαλύψει, αυτή θα του δώσει ψυχική πλήρωση (και πιθανότατα και οικονομική!).Δεν θα μπω σε μεταφυσική ανάλυση της έννοιας της  'αποστολής'. Πραγματικά, ο καθένας μας έχει έναν μοναδικό συνδυασμό από δυνάμεις, αδυναμίες, ενδιαφέροντα  και ταλέντα. Ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο μέσα από τον οποίο θα τα εκπληρώσει, σε συνδυασμό με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Το πρόβλημα προκύπτει όταν η ιδέα του 'ξεχωριστού' αρχίζει και υιοθετείται σαν 'ανώτερου από τους άλλους'. Βεβαίως δεν το λένε ποτέ έτσι. Όμως ένας βασικός παράγοντας που έλκει ανθρώπους σε διαφόρων ειδών πνευματικές ομάδες  είναι η υποσυνείδητη πεποίθηση ότι κάνουν κάτι ξεχωριστό (και άρα ανώτερο) από τους άλλους. (Είναι η εντελώς αντίθετη προσέγγιση από την Ορθοδοξία, η οποία διδάσκει πρώτα και κύρια την ταπείνωση, ότι δεν είσαι τίποτα ξεχωριστό από τους άλλους). Η ιδέα της ξεχωριστότητας μπορεί να οδηγήσει οπαδούς σε προσκόλληση στον ηγέτη τους, σε μεγαλεπίβολες (και λανθασμένες) επαγγελματικές επιλογές ή ακόμη κι εγκατάλειψη της εργασιακής ζωής για χάριν μιας ξεχωριστής 'αποστολής'-χίμαιρας. Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν ιδανικά και στόχοι στην ζωή του καθενός. Αλλά, για να καταλάβουμε ποια είναι αυτά, πώς θα γίνουν πραγματικότητα, πώς θα κάνουμε στους άλλους καλό αντίο για ζημιά...όλα αυτά θέλουν πολύ μεγάλη ταπείνωση και συνεχή δουλειά, μελέτη και συνεργασία. Την ταπείνωση την έχω βρει ως αξία ΜΟΝΟ στην Ορθοδοξία. Σε όλο το φάσμα της σύγχρονης δυτικής  κουλτούρας, η ταπείνωση δεν είναι καθόλου δημοφιλής ως έννοια. Και σίγουρα δεν πουλάει τόσο, όσο η 'ξεχωριστότητα' της Νέας Εποχής.... 

Το σημαντικό ψυχολογικό ρίσκο που μπορεί να προκύψει είναι ότι αν το άτομο δεν εκπληρώσει πρακτικά αυτό που νομίζει ότι είναι η 'αποστολή' του, φτάνει στην μέση-ώριμη ηλικία (ούτως ή άλλως περίοδος απομυθοποίησης) καταρρακωμένο και με ένα τεράστιο αίσθημα αποτυχίας, που μπορεί να το οδηγήσει σε κατάθλιψη. Επειδή η έννοια της 'αποστολής' έχει και μεταφυσική χροιά, η απογοήτευση μπορεί να είναι ακόμη πιο έντονη...

2) 'Do what you love and the money will follow'.  Άλλος ένας μύθος που  δεν χρειάζεται πολλά σχόλια. Η πλειοψηφία των εγχειριδίων Νέας Εποχής έχουν γραφεί σε ΗΠΑ-Αγγλία, δύο χώρες με δυνατές οικονομίες,  με πλήρη ελευθερία στην αγορά εργασίας και απεριόριστη πληθώρα επαγγελματικών επιλογών. Δεν είναι όμως έτσι σε άλλες χώρες του κόσμου. Κάποιοι, πράγματι μπορεί να κάνουν αυτό που αγαπούν και να κερδίσουν πολλά χρήματα. Άλλοι όχι. Άλλοι, μπορεί να κάνουν αυτό που αγαπούν εθελοντικά, ή σαν χόμπι και να συντηρούνται με άλλον τρόπο. Δεν πρέπει να επιβάλλονται τέτοιες προσδοκίες, γιατί μπορεί να οδηγήσουν σε τεράστιο αίσθημα αποτυχίας, χωρίς καν να ευθύνεται το ίδιο το άτομο. Επίσης, τι ακριβώς σημαίνει 'Do what you love...'; Υπάρχουν πολλά επαγγέλματα που αρχίζουν να σου αρέσουν μόνο όταν τα δοκιμάσεις. Δεν το ήξερες από πριν ότι θα σου φαίνονταν τόσο ενδιαφέροντα, ενώ, από την άλλη, εκείνο που ήταν πάντα το όνειρό σου, όταν το δοκιμάσεις στην πράξη, απογοητεύεσαι. Οι αλλαγές στα θέλω μας και στον ίδιο τον εαυτό μας είναι συνεχείς. Επίσης, αν σου αρέσει κάτι ή όχι, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την νοοτροπία με την οποία το προσεγγίζεις. Μια συνηθισμένη δήλωση στην εργασιακή συμβουλευτική είναι "Δεν μπορώ άλλο, έχω κουραστεί..." "Από τι έχεις κουραστεί;"¨ρωτά ο θεραπευτής. "Γενικά..." είναι η απάντηση. Αυτό το "γενικά" όμως, συνήθως σημαίνει κατάθλιψη ή burnout. Δεν φταίει απαραίτητα το είδος της εργασίας.

 

3)"You have a unique contribution to the world". συναντάται πολύ συχνά στα αναγνώσματα της Νέας Εποχής. Ναι, αλλά μπορεί αυτή συμβολή να μην προκύψει μέσα από αυτά που κάνουμε, αλλά μέσα από αυτό που είμαστε. Είμαστε δοτικοί, ευδιάθετοι, γαλήνιοι; Είναι κι αυτό μια προσφορά στους γύρω μας. Κάποιος επισκέπτης κατηγορούσε σε έναν γέροντα τον μοναχισμό, ότι είναι κοινωνικά άχρηστος,  επειδή δεν έχει 'δράση'. Ο Γέροντας του απάντησε: "Άσε την δράση και την βράση και κοίταξε να καθαρίσεις τον εαυτό σου". Αυτό είναι το πιο δύσκολο από όλα. 

4)"Your dream career is what makes your heart sing". Εδώ πάλι δημιουργούνται υπερβολικές προσδοκίες. Ακόμη και η πιο τέλεια καριέρα θα έχει (αρκετές) στιγμές βαριεστημάρας, επανάληψης, ρουτίνας, στρες και ματαίωσης. Στιγμές που θα θέλει το άτομο να τα παρατήσει, αναρωτώμενος: "Τι νόημα έχει όλο αυτό". Το πρόβλημα με την Νέα Εποχή είναι ότι δημιουργεί μια ονειρική εκδοχή της πραγματικότητας, την οποία υπόσχεται, αν ο αναγνώστης εφαρμόσει τις σωστές τεχνικές υλοποίησης και θετικού οραματισμού. Η αισιόδοξη διάθεση κι η θετική σκέψη  σίγουρα βοηθούν στην κινητοποίηση του ατόμου, όμως δεν θα πρέπει να τους αποδίδουμε μαγικές ιδιότητες Πρέπει να είναι κανείς προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει την ματαίωση, την έλλειψη ικανοποίησης, την κόπωση  και την ξαφνική απώλεια.

 

Τέλος, οι προσεγγίσεις της Νέας Εποχής στην καριέρα δεν εξετάζουν τους εγωικούς λόγους, που έλκουν τους ανθρώπους σε κάποια επαγγέλματα, όπως π.χ. πλουτισμός, κοινωνική αναγνώριση, ισχύς, ταξίδια. Δεν σχολιάζουμε αν αυτά τα κίνητρα είναι σωστά ή λάθος, είναι σημαντικό όμως ο άνθρωπος να έχει επίγνωση αν υπάρχουν μέσα του. Αν τα αποκρύψει από τον εαυτό του, κάτω από τον εξιδανικευμένο τίτλο της 'αποστολής', θα αναδυθούν εκεί που δεν το περιμένει, δημιουργώντας πολλά προβλήματα. Μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση, μικρότερου ψυχολογικού ρίσκου, θα ήταν να βρούμε τις ευκαιρίες για προσφορά μέσα από το τωρινό μας επάγγελμα και τις τωρινές μας ασχολίες. Αν πιστεύουμε στον Θεό, να προσευχηθούμε να έρθουν στον δρόμο μας οι ευκαιρίες εκείνες, που είναι κατάλληλες για εμάς. Ο Θεός ξέρει τι είναι κατάλληλο για εμάς, κι όταν έρθουν, να μην τις σνομπάρουμε, επειδή περιμέναμε κάτι άλλο! Πολλές φορές έρχονται χρυσές ευκαιρίες, καμουφλαρισμένες σε κάτι πολύ καθημερινό,  που δεν αναγνωρίζουμε καν, γιατί έχουμε στο μυαλό μας το δικό μας 'όνειρο'! Ας ρωτούμε σε καθημερινή βάση "Πώς μπορώ να είμαι χρήσιμος σήμερα;" κι αυτό μπορεί να προκύπτει μέσα από μικρά, καθημερινά πράγματα κι όχι έναν μεγαλεπίβολο ιδεασμό μιας ιδανικής καριέρας. Επίσης, να ξέρουμε ότι όλες οι καριέρες κάποτε τελειώνουν και να είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή, να αποχωριστούμε το όνειρό μας και την προσκόλλησή μας σε εαυτό. Γενικά, να μειώσουμε τις προσδοκίες και την ξεχωριστότητα και να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε καλύτερα με τα μικρά, καθημερινά πράγματα στο εδώ και τώρα, έχοντας τα μάτια μας ανοιχτά στις ευκαιρίες που είναι συχνά καμουφλαρισμένες ως ασήμαντες συμπτώσεις. 

Πρεκατέ Βικτωρία, www.brightplanet.blogspot.gr, 12/1/22