Όσο πιο παρατεταμένη είναι η αλλοίωση στην ανθρώπινη συμπεριφορά κι αλληλεπίδραση, τόσο πιο βαθιά θα είναι και η αλλαγή στις βαθύτερες πεποιθήσεις και στάσεις μας απέναντι στους άλλους. Εδώ και κάποιες δεκαετίες, ο δυτικός καταναλωτικός, ατομικιστικός τρόπος ζωής μας έκανε να βλέπουμε ο ένας τον άλλον ως 'συμφέρον'. Αν δεν έχω να πάρω κάτι από τον άλλον, μου είναι αδιάφορος. Τώρα, αν συνεχιστεί η ιστορία με τους ιούς (κάποιος είπε ότι μπαίνουμε στον αιώνα των ιών) πολύ φοβάμαι ότι πολύ πιο γρήγορα, θα βλέπουμε ο ένας τον άλλον όχι ως 'αδιάφορο' αλλά ως 'βάρος' και ως 'κίνδυνο'. Αντί να βλέπουμε τον ιό ως κίνδυνο, θα βλέπουμε τον ΑΛΛΟΝ ως κίνδυνο. Αυτός είναι ένας λόγος που επιμένω τόσο πολύ στην αυστηρή χρήση προστατευτικών μέτρων, αλλά ΟΧΙ στην παρατεταμένη αλλοίωση της ανθρώπινης συμπεριφοράς (π.χ. βγες για καφέ με τη φίλη σου στα δυο μέτρα απόσταση με διπλές μάσκες, αλλά όχι 'κλειστείτε και οι δύο σπίτι'). Πολύ εύκολα η αλλοίωση στη συμπεριφορά θα γίνει αλλοίωση και στον ΤΡΟΠΟ ΣΚΕΨΗΣ. Θα αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον, όχι ως άνθρωπο, αλλά ως μολυσματική κατσαρίδα, με σιχασιά...
Κι αλίμονο σε εκείνους που θα υποφέρουν...Και δεν είναι μόνο κάποιες κάποιες κοινωνικές ομάδες. Μην πάμε μακριά. Αρκετοί ηλικιωμένοι που πέθαναν από τον ιό , δεν πήγαν ούτε οι συγγενείς τους να τους δουν, ούτε στην κηδεία! Αυτά είναι τα αποτελέσματα της υπερβολικής εμμονής με το πώς κολλάει ο ιός. Σκέφτομαι επίσης τις αναπτυσσόμενες χώρες. Δεν έφταιξαν σε τίποτα για τον τρόπο που δημιουργήθηκε/ διέρρευσε/διαδόθηκε αυτός ο ιός, όποιες θεωρίες κι αν υπάρχουν... Όμως αν φτάσει, όπως κι αν φτάσει εκεί, θα το πληρώσουν ακριβά, και δεν θα γυρίσει η Δύση καν να τις κοιτάξει, καθώς είναι πολύ απασχολημένη να σώσει τον εαυτό της (οικονομικά και όχι μόνο). Η στάση ημών των υπολοίπων είναι 'Ωχ, αρκετά προβλήματα έχουμε, δεν μπορούμε να ασχοληθούμε και με αυτούς, ας κάτσουν εκεί που είναι (μην μας το φέρουν εδώ!) και ας δουν τι μπορούν να κάνουν μόνοι τους''. Δηλαδή, α) βάρος και β) κίνδυνος.
Δεν είναι έτσι. Δεν ήρθαμε σε αυτή τη ζωή, για να προσπαθούμε να την ελέγξουμε απαξιώνοντας και δαιμονοποιώντας τους άλλους. Τέτοια ζωή αλήθεια τι να την κάνει κανείς; Υπάρχει ένας πολύ μεγαλύτερος κίνδυνος από το να αρρωστήσουμε από τον ιό. Ο κίνδυνος να χάσουμε την αξιοπρέπειά μας και να χάσουμε την ανθρωπιά μας...
----------------------------------------------------------------------------
Αναρωτιέμαι επίσης για τις μακροχρόνιες συνέπειες της 'κοινωνικής αποστασιοποίησης' αν συνεχιστεί (μπορεί και για 2 χρόνια από ο,τι μας λένε...) Νομίζω θα χρειαστεί επίμονη και συνειδητή προσπάθεια να μη μετατραπεί, με την φθορά του χρόνου, η κοινωνική αποστασιοποίηση σε ουσιαστική... Καλό το διαδίκτυο, αλλά δεν μπορούν να βασιστούν οι ανθρώπινες σχέσεις αποκλειστικά σε αυτό.Η έντονη διαδικτυακή επικοινωνία που έχουμε στις μέρες μας (ευτυχώς) έχει τη βάση της στην προηγούμενη φυσική επικοινωνία.Δεν ξέρω πόσο βιώσιμο θα είναι αυτό σε βάθος χρόνου.Ο άνθρωπος δεν είναι φτιαγμένος για να μιλά από απόσταση, οι άνθρωποι δεν είναι φτιαγμένοι για να μένουν μέσα στο σπίτι, και η αγκαλιά είναι σημαντική παράμετρος για την ψυχική μας ισορροπία.
Αναρωτιέμαι επίσης, με ποιο τρόπο η κοινωνική αποστασιοποίηση και όλα τα συναφή πανδημία/εγκλεισμός/φτωχοποίηση θα διαβρώσουν τις οικογενειακές σχέσεις. Πρώτο μέλημα είναι η αμοιβαία αποδοχή και συνεργασία σε πρακτικές λεπτομέρειες,π.χ. κανόνες καθαριότητας, πώς θα μοιραστούν κοινοί χώροι ή αγαθά, πχ τηλεόραση, υπολογιστής, διαχείριση οικονομικών κλπ. Αυτές οι λεπτομέρειες είναι που κάνουν τη διαφορά, ιδιαίτερα σε συνθήκες στρες. Είναι πολύ σημαντικό στην αρμονική συμβίωση να δει το ένα μέλος ότι το άλλο σέβεται π.χ. τη γνώμη ότι πρέπει να καθαρίζονται τα παπούτσια, έστω κι αν το βρίσκει ο ίδιος υπερβολικό. Άλλοι παράγοντες δυσχέρειας είναι το γενικότερο στρες, που κάνει τον καθένα να κλειστεί στον εαυτό του, αλλά και γενικότερα η αίσθηση του 'σώζων εαυτώ σωθήτω'...
Επίσης σκέφτομαι ότι όλο αυτό θα συμβάλλει στην υπογεννητικότητα.Οι νέοι πρέπει να βγουν έξω, να γνωριστούν, να φλερτάρουν, να ερωτευτούν, να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά...Πως θα γίνουν αυτά; Από τα 2 μέτρα;
----------------------------
Και οι οικονομικές συνέπειες....
Αυτή τη στιγμή κάποιοι δεν έχουν σπίτι για να μείνουν, ακριβώς εξαιτίας του 'μένουμε σπίτι'; Αυτό που βλέπω είναι ότι η πιο ευάλωτη ομάδα αυτή τη στιγμή είναι παλαιότεροι μετανάστες, κυρίως από το πρώην ανατολικό μπλοκ, που είναι 20-30 χρόνια στην Ελλάδα και δούλευαν μαύρα μεροκάματα. Καθαρίστριες, λανζτέρηδες/σερβιτόροι σε εστίαση, οικοδόμοι και τεχνίτες σε όποια οικοδομή ακόμη δούλευε, αποκλειστικές (πολλά νοσοκομεία δεν δέχονται πια), φύλαξη ηλικιωμένων και παιδιών κλπ. Όλοι αυτοί είναι παντελώς άεργοι από τις 22/3, καθώς οι οικοδέσποινες είναι στα σπίτια τους και δεν δουλεύει τίποτα.Μια περίπτωση γνωστής μου γυναίκας από το πρώην Σοβιετικό μπλοκ, έχασε το σπίτι της στην αρχή του lockdown, έμεινε στο δρόμο, και δεν μπορούσε να βρει σπίτι μετά, ούτε δουλειά.Έμεινε άστεγη. Σε άλλες συνθήκες θα έμενε με γνωστούς, φίλους κλπ, αλλά έλα που φοβόντουσαν μήπως είχε τον ιό! Έπρεπε να εξετασθεί για να φιλοξενηθεί!...Για πείνα δεν το συζητάμε. Για τους δε Ρομά αλήθεια σκέφτεται κανείς; Ξέρετε εκείνοι που βγάζουν κάνα χαρτζιλίκι πουλώντας καμία πατάτα στο δρόμο, μπιχλιμπίδια στα πανηγύρια των εκκλησιών, ή έστω κάνοντας επαιτεία... Σκέφτεται κανείς πώς επιβιώνουν ύστερα από μήνες lockdown;... Ή το μόνο που μας νοιάζει είναι να μην κολλήσουμε;
Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (σε 5 πράξεις)
Μεγάλη Παρασκευή σήμερα στην Ελλάδα του 2020 και ο Χριστός ξανασταυρώνεται σε 5 πράξεις. Η Εκκλησία εδώ και κάποιες μέρες δέχεται συνεχείς, συντονισμένες και στοχευμένες επιθέσεις από όλο το λεγόμενο ‘σύστημα’, δηλαδή σχεδόν όλο το φάσμα του πολιτικού χώρου, τα υποχείρια ΜΜΕ, την αμφιβόλου αντικειμενικότητας τάξη των ‘ειδικών’ και δυστυχώς, τη σιωπηλή ανοχή μεγάλου τμήματος της Ιεραρχίας.
Μεγάλη Παρασκευή σήμερα και δόθηκε το πιο χαρακτηριστικό στίγμα των προθέσεων τους με το να μην επιτρέψουν την πρόσβαση ούτε στα νεκροταφεία. Τα νεκροταφεία είναι υπαίθριοι χώροι και μπορούν κάλλιστα να υπάρχουν υπεύθυνοι της ενορίας και του δήμου στην είσοδο που θα επιτρέπουν ελεγχόμενο ροή πιστών, π.χ. 2 άτομα κάθε φορά για 10 λεπτά, δύο μπαίνουν-δύο βγαίνουν, μέγιστος αριθμός 2 άτομα ανά 10 τμ, ώστε να μπορέσει ο κόσμος να κλάψει τους νεκρούς του, μέρες που είναι… Η μόνη παρηγοριά και βοήθεια που έχουμε απέναντι στο θάνατο είναι ο Χριστός. Αυτοί όμως δεν σεβάστηκαν ούτε το μυστήριο του θανάτου, ούτε τη θρησκευτική διάσταση της ημέρας.
Πολλές πρακτικές λύσεις εναντίον της διάδοσης του ιού έχουν προταθεί, ώστε να γίνει κανονικά η συμμετοχή των πιστών στις ακολουθίες, π.χ. 1 πιστός ανά 10 τμ, γάντια, μάσκες, υπαίθρια τέλεση με μεγάφωνα, σύναξη των πιστών στο προαύλιο της εκκλησίας με διαχωριστικές ταινίες/κιγκλιδώματα για την τήρηση αποστάσεων, περιφρούρηση από αστυνομία για αποφυγή συνωστισμού κλπ. Όσο για τη Θεία Μετάληψη εμείς δεν το δεχόμαστε ότι μεταδίδεται ο ιός με τη Θεία Κοινωνία, αλλά εκείνοι από την μεριά τους, επιμένουν ότι μεταδίδεται. Θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος, ώστε να μην έχουν επιχείρημα. Θα μπορούσε π.χ. να κοινωνά ένας μικρός αριθμός πιστών εναλλάξ, που δεν ανήκει σε ομάδα κινδύνου ή ευπαθή ομάδα, π.χ. λίγες οικογένειες κάθε φορά. Όμως καμία πρόταση δεν συζητήθηκε καν. Η μόνη ‘λύση’ που θέλησαν από την αρχή να επιβάλλουν ήταν η καθολική και αδιάκριτη απαγόρευση.
Πράξη 1η) Ως απάντηση στις προτάσεις της Ιεραρχίας για μειωμένη τέλεση των Ακολουθιών και λιτή τέλεση της Θείας Λειτουργίας στις 16/3/2020, η κυβέρνηση απαγόρευσε ΚΑΘΕ ιεροπραξία από 16/3 ως 30/3 ακόμη και στα μοναστήρια, ακόμη και κεκλεισμένων των θυρών, ακόμη και την εξομολόγηση, παρόλο που αφορά μόνο ΔΥΟ άτομα σε έναν ολόκληρο ναό. Με λογική ‘Αποφασίζομεν και διατάζομεν’ επέβαλαν απαγορεύσεις που παραβιάζουν συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα. Η απόρριψη από το ΣΤΕ της προσφυγής 4 ατόμων για την απαγόρευση της λατρείας ήταν γενικόλογη και αόριστη ‘για την προφύλαξη της δημόσιας υγείας’ (πηγή 1), χωρίς όμως να δίνει κανένα αναλυτικό ιατρικό επιχείρημα για το πώς π.χ. η εξομολόγηση σε απόσταση 2μ βάζει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Ο καθολικός αποκλεισμός των πιστών από τα Μυστήρια συνεχίστηκε με την αβάσιμη ‘πρόβλεψη’ ότι ‘θα γίνει συνωστισμός’. Είναι χείριστου είδους προκατάληψη εναντίον των Ορθοδόξων χριστιανών να θεωρείται δεδομένο ότι θα συμπεριφερθούν ως άναρχο κοπάδι (ενώ οι πολίτες στα σούπερ μάρκετ συμπεριφέρονται με υπακοή και υπευθυνότητα!). Άλλες απαγορεύσεις, όπως η μεταφορά του Αγίου Φωτός στα σπίτια, από τον κάθε δήμο σε φαναράκι χωρίς τη φυσική παρουσία των πιστών ή η απαγόρευση περιφοράς του Επιταφίου, συνοδεία αστυνομίας, με τους πιστούς στα μπαλκόνια, δεν είχαν καν το πρόσχημα του συνωστισμού. Ούτε πρόσχημα, ούτε επιχείρημα, ούτε λογική. Αποφασίζομεν και διατάζομεν.
Η επικοινωνιακή προσέγγιση στο θέμα των μέτρων ήταν ψυχολογικά χειριστική: α) Κατατρομοκράτηση: ‘Αν δεν κάνετε αυτό που λέμε, θα γίνουμε Ιταλία(2). β) Ενοχοποίηση: ‘Εσείς φταίτε για τα μέτρα, γιατί είστε κοινωνικά ανεύθυνοι’ (3). γ)Εισαγωγή κοινωνικού αυτοματισμού και ανθρωποφαγίας. Όχι μόνο στοχοποιούν τους χριστιανούς ως ‘κίνδυνο για τη δημόσια υγεία’, αλλά προσπαθούν να εισάγουν και ανταγωνισμό ανάμεσά μας, π.χ. ‘Κάποιοι πρέπει να καταλάβουν ότι δεν είναι περισσότερο χριστιανοί από τους άλλους’ (4)! δ)Μετά από όλα αυτά, αρχίζουν τα καλοπιάσματα, τύπου ‘όλοι μαζί’…. Όλοι μαζί μπορούμε…. Όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε…. Όλοι μαζί θα ξεπεράσουμε την κρίση… Όλοι μαζί θα σηκώσουμε (!) αυτόν τον Γολγοθά…(5).
Δεν αρκούνται στα καθαρά επιστημονικά επιχειρήματα σε σχέση με τη μετάδοση του ιού, αλλά διατυμπανίζουν τη δική τους προσωπική άποψη για τα ιερά Μυστήρια, τις ιερές ημέρες, τις ιερές παραδόσεις. Επαναλάμβαναν ξανά και ξανά: ‘Αυτό το Πάσχα θα είναι διαφορετικό, αυτό το Πάσχα θα είναι διαφορετικό’ (6). Τι ακριβώς εννοούσαν αλήθεια; Γιατί δεν έλεγαν: ‘Φέτος ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ του Πάσχα θα είναι διαφορετικός; ’ Το Πάσχα είναι πάντα το ίδιο, Άγια Πάθη, Αγία Ανάσταση -ανεξάρτητα από το πώς τα γιορτάζουμε! Γιατί θα πρέπει ‘όλοι μαζί’ να υιοθετήσουμε την ιδέα για το ‘αλλιώτικο’ Πάσχα, μετά από το οποίο, όπως μας είπαν, θα ‘ξεκινήσει η μετάβαση σε μια νέα εποχή’; (7). Τι εννοούν με όλα αυτά;
Πράξη 2η). Το σύνολο σχεδόν του υπόλοιπου πολιτικού κόσμου, είτε σιωπώντας, είτε με ενάντιες δηλώσεις, είτε ακόμη και με παρεμβάσεις. Οι όποιες δηλώσεις υπέρ ήταν ελάχιστες, αδύναμες, μεμονωμένες… Ακόμη κι όταν αυτή η κυβέρνηση έκανε μια υπόνοια χαλάρωσης ότι θα μπορούσε η δήλωση μετακίνησης για άλλο λόγο να επιτρέπει στους πιστούς να ανάβουν ένα κερί στην εκκλησία το Πάσχα, η αντιπολίτευση βγήκε μπροστά με δηλώσεις για διγλωσσία της κυβέρνησης και απαίτησε να μη πάει κανείς (8). Στην ανακοίνωση δεν ετέθη καν θέμα συνωστισμού. Το θέμα ήταν να μην πάει κανείς και καθόλου! Κάποια δε, φιλικά προς την αντιπολίτευση, μέσα έχουν επιδοθεί σε άνευ προηγουμένου παραλήρημα λάσπης και ειρωνείας με τίτλους δημοσιευμάτων, όπως ‘τέταρτο συννεφάκι αριστερά’, ’η μεγαλοδύναμη τορπίλη’, ‘θρησκολαϊκισμού το ανάγνωσμα’, ‘εδώ παππάς, εκεί παππάς’ κλπ (9). Εκτός από προσβλητική ειρωνεία, δεν υπάρχει σε κανένα δημοσίευμα κανένα επιχείρημα μετάδοσης του ιού σε σχέση με τα προτεινόμενα μέτρα αποφυγής συνωστισμού. Τέλος, είδαν τον πόλεμο εναντίον της Εκκλησίας οι αντιεξουσιαστές-αντισυστημικοί ή όπως αλλιώς αυτό-αποκαλούνται και οι βανδαλισμοί εκκλησιών εντάθηκαν. Πήραν θάρρος! Αποκρουστικά γκράφιτι βεβηλωμένων εκκλησιών τις τελευταίες ημέρες, όπως ‘Μακάρι να καταργηθούν και τα Χριστούγεννα’, ‘Φίλα το χέρι του παπά, γεύσου το θάνατο μετά’ και άλλα πολύ χειρότερα (10, 11).
Πράξη 3η) Τα ΜΜΕ. Άθλιος πόλεμος, κυρίως στο να μειωθεί στη συνείδηση του κόσμου η αξία της τέλεσης και συμμετοχής στα Μυστήρια και τις Ακολουθίες, η να μειωθεί η ίδια η λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας. Επιλεκτικά πλάνα από λίγους πιστούς σε μια εκκλησία παρουσιάζονταν σαν να συνέβαιναν σε κάθε εκκλησία σε όλη την Ελλάδα. Παραπλανητικοί τίτλοι για συρροή πιστών και δήθεν επεισοδιακούς συνωστισμούς, που αναρωτιέται κανείς αν όντως έγιναν και ποιοι ήταν πραγματικά από πίσω (η προβοκάτσια είναι θέμα για το οποίο θα πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα η Εκκλησία από εδώ και στο εξής). Ο κάθε παπαγάλος του συστήματος μιλούσε με προσβλητικό τρόπο για τη λατρευτική ζωή της Εκκλησίας. Η κάθε κοκκεταρισμένη παρουσιάστρια είχε άποψη για τη Θεία Κοινωνία. Οι παρουσιαστές να οδύρονται για το λεγόμενο ‘κουταλάκι’.... Αλήθεια, αφού τόσο κόπτονται για τα ‘κουταλάκια’, γιατί δεν πήγαν να κάνουν έλεγχο σε όλα τα take away για το πόσο καθαρίζει ο κάθε σερβιτόρος το κουταλάκι με το οποίο ανακατεύει το φρεντοτσίνο, αν φοράει μάσκα, αν πλένει τα χέρια του, αν έχει πυρετό; Αν κόπτονται για το ‘κουταλάκι’ όπως λένε, γιατί δεν έχουν συνεχείς ελέγχους σε κάθε κουζίνα εστιατορίου, σε κάθε καφέ, σε κάθε φαγάδικο, σε κάθε φούρνο, σε κάθε πλυντήριο πιάτων, πριν ξαναμιλήσουν για απαγόρευση της Θείας Κοινωνίας, που είναι το ίδιο Σώμα κι Αίμα Χριστού! Ευτέλισαν τη Θεία Κοινωνία σε μια διαδικασία μετάδοσης ιού, όπως το άπλυτο κουταλάκι φρεντοτσίνο!
Όσο για τις διαδικτυακές μεταδόσεις, τι να πει κανείς… Η μετάδοση της ακολουθίας διακόπτεται από διαφημίσεις! Ο συμβολισμός ξεκάθαρος - το χρήμα είναι ανώτερο από τον Χριστό! Η ακολουθία του Νυμφίου διακόπτεται για το διάγγελμα πολιτικού! Και πάλι, ο συμβολισμός ξεκάθαρος! Ο πρωθυπουργός είναι ανώτερος από τον Χριστό! Και πάλι το μήνυμα είναι: ‘Ευτελίστε τα μυστήρια’.
Πράξη 4η). Η παντογνώστρια τάξη των ‘ειδικών’. Όλοι εμείς είμαστε αδαείς, άσχετοι, ανεπίδεκτοι και ανίκανοι να διερευνήσουμε από μόνοι μας. Οι πληροφορίες για τον κορονοϊό είναι αποκλειστικό απόκτημα μιας κλειστής κάστας ‘ειδικών’ που έχει το χρίσμα να κατέχει τη Γνώση…. Εμείς δεν έχουμε τη νοημοσύνη να καταλάβουμε αυτά που μας λένε και σίγουρα δεν έχουμε την δεξιότητα να διασταυρώσουμε πληροφορίες σχετικά με την εγκυρότητά τους. Μας είπαν: α) ότι η μάσκα δε συστήνεται στον υγιή πληθυσμό (12), ενώ οι περισσότερες χώρες πια την υιοθετούν (13), β) ότι δεν συστήνονται τα γάντια μιας χρήσης στο γενικό πληθυσμό (14), ενώ πολλοί ειδικοί στο εξωτερικό τα συστήνουν (15), γ) ότι δεν συστήνει τα μαζικά τεστ (16), ενώ φαίνεται να αποτελεί το βασικό παράγοντα στις χώρες και περιοχές επιτυχίας περιορισμού της νόσου (17). Δεν είμαι γιατρός, γνωρίζω όμως ότι πριν αποδεχθώ κάτι ως αδιαπραγμάτευτη αλήθεια, πρέπει να το ψάξω. Όσο κι αν τους εξιδανικεύουν τα ΜΜΕ, αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι αυθεντίες. Η δε μετάφρασή των απόψεών τους σε μέτρα μαζικής τροποποίησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι θέμα πολιτικών επιλογών κι εκεί οφείλουμε να έχουμε πολύπλευρα ενημερωμένη γνώμη!
Όσον αφορά στην επικοινωνιακή προσέγγιση των ‘ειδικών’, και πάλι η Εκκλησία έχει στοχοποιηθεί. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, καθηγητής Λοιμωξιολογίας είπε: 'Τρέμω το Πάσχα και τρέμω στην σκέψη ότι χιλιάδες θα προσκυνήσουν φέτος τον Επιτάφιο... εστία διασποράς του ιού' (18). Και πάλι, αντί να επικεντρώνονται σε επιχειρήματα ιατρικής φύσεως, προσβάλουν ευθέως τα ιερά μας σύμβολα και τις ιερές μας εορτές. Ο Επιτάφιος και ο Σταυρός δεν είναι εστίες διασποράς ασθενειών, όπως διατείνονται! Για να μην έχουν δικαιολογία, θα μπορούσε η προσκύνησις να γίνει με μετάνοια πίσω από διαχωριστική κορδέλα στα 50 εκατοστά μπροστά από τον Επιτάφιο, ένας πιστός κάθε φορά. Ούτε αυτό συζήτησαν, αλλά προσέβαλλαν ευθέως τα ίδια τα Άχραντα Πάθη, τα ίδια τα σύμβολα, το ίδιο το Πάσχα… Άλλες φωνές επιστημόνων που διαφοροποιήθηκαν, όπως εκείνη της Καθηγήτριας Λοιμωξιολογίας κ. Γιαμαρέλλου, δέχθηκαν επιθέσεις κι αποσιωπήθηκαν τελικά από τα ΜΜΕ.
Πράξη 5η). Η ίδια η ιεραρχία. Αδύναμη, φοβική, υποτακτική στις εντολές της κυβέρνησης χωρίς διεκδίκηση. Κι ενώ υπήρξαν κάποιες λαμπρές εξαιρέσεις ιεραρχών (π.χ. ο μητροπολίτης Κυθήρων πηγή 19, ο μητροπολίτης Σιδηροκάστρου πηγή 20),άλλοι έκαναν δηλώσεις τέτοιας χαλαρότητας για την καθιερωμένη λατρεία που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν δεν την οδηγούν να εκφυλιστεί μόνιμα πλέον σε έναν δυτικού τύπου συμβολισμό και τίποτα παραπάνω. Δηλώσεις γενικευμένων χαρακτηρισμών, όπως αυτές του μητροπολίτη Δημητριάδος Ιγνάτιου ότι η Θεία Κοινωνία δεν είναι Θεία Κοινωνία όταν δεν κοινωνούμε όλοι μαζί ή όταν γίνεται κατά τρόπο μυστικό ή ιδιαίτερο (πηγή 21) σε κάνουν να απορείς αν αυτό που εννοεί ο Σεβασμιότατος είναι ότι τα Τίμια Δώρα δεν μετατρέπονται σε Σώμα και Αίμα Χριστού αν δε δώσει το ΟΚ κάποιος πολιτικός;! Ο ίδιος ιεράρχης σε παλαιότερη δήλωση του είχε αναφέρει ότι όποιος δεν προσφέρει στους πρόσφυγες δεν είναι χριστιανός (πηγή 22) . Πώς εκτοξεύονται τόσο εύκολα δηλώσεις αφαίρεσης ταυτότητας, π.χ. δεν είναι Θεία Κοινωνία, δεν είναι χριστιανός... Προσφέρω χρόνια στους πρόσφυγες εθελοντικά από την αρχή του προσφυγικού, όμως με τίποτα δεν θα αποκαλούσα κάποιον ‘μη χριστιανό’ επειδή ανησυχεί για τον τρόπο που εισέρχονται στη χώρα, για τον τρόπο που τους χρησιμοποιεί η Τουρκία, για τα πολιτικά και οικονομικά παιχνίδια των ΜΚΟ, για τη δυνατότητα επιβίωσής τους στον τόπο μας… Τα θέματα είναι πολύ πολύπλοκα για να πετάγονται τέτοιες καταδικαστικές δηλώσεις. Το αν είναι κάποιος χριστιανός ή όχι, ας το κρίνει ο πνευματικός του ή εντέλει, ας το κρίνει ο ίδιος ο Θεός.
Ιδιαίτερα επίσης προβληματίζει ο τρόπος που πολλοί ιεράρχες τελευταία παρουσιάζουν τη λατρευτική ζωή με έναν υπερβολικά συμβολικό τρόπο… Δεν πειράζει και τόσο αν το Άγιο Φως δεν έρθει σπίτι μας, 'θα έρθει στις καρδιές μας'…(πηγή 23) Δεν πειράζει και τόσο αν δεν πάμε στην εκκλησία, 'το σπίτι μετατρέπεται σε εκκλησία' (πηγή 24). Δεν πειράζει και τόσο αν δεν παρευρίσκονται οι πιστοί, το εκκλησίασμα είναι ένα μαζί με τους ιερείς ακόμη κι από μακριά…
Όχι Σεβασμιότατοι πειράζει! Όλα αυτά ισχύουν μόνο για περιπτώσεις πραγματικά ανωτέρας βίας κι όχι για περιπτώσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν με ασφάλεια αλλά κάποιοι το απαγορεύουν για δικούς τους λόγους. Όλα αυτά τα αφηρημένα και φιλοσοφικά θα φτάσουν σε σημείο να ακυρώνουν τη λατρεία. Η καθιερωμένη λατρεία έχει το λόγο της που εκτελείται έτσι όπως εκτελείται. Τα Τίμια Δώρα είναι Σώμα και Αίμα Χριστού και ΕΧΕΙ σημασία αν ένας σημαντικός αριθμός ατόμων δεν τα λαμβάνει, ιδιαίτερα το Άγιο Πάσχα, ιδιαίτερα σε μία τόσο κρίσιμη περίοδο, όπως σήμερα. Αυτός ήταν ο στόχος και δυστυχώς η Ιεραρχία το επέτρεψε.
Τα Μυστήρια ευτελίζονται. Τα Μυστήρια απαγορεύονται. Τα Μυστήρια γελοιοποιούνται. Τα Μυστήρια αλλοιώνονται. Τα Μυστήρια καταγγέλλονται.
Ελλάδα 2020. Ο Χριστός ξανασταυρώνεται σε 5 πράξεις.
Πηγές
6) https://www.cnn.gr/news/ellada/story/215568/koronoios-h-anisyxia-gia-to-deytero-kyma-kai-to-emvolio, https://ecozen.gr/2020/04/petsas-to-fetino-pascha-tha-diaforetiko-kadro-dimosia/
9) https://www.koutipandoras.gr/article/tetarto-synnefaki-dexia,
https://www.koutipandoras.gr/article/i-megalodynami-torpili,
https://www.koutipandoras.gr/article/o-dimos-tha-anapsei-ta-kantilia-sta-koimitiria-ti-m-paraskeyi-para-tin-apagoreysi,
https://www.koutipandoras.gr/article/thriskolaikismoy-anagnosma
10) https://www.vimaorthodoxias.gr/nea/ierosyloi-vandalisan-ton-iero-nao-agiou-vasileiou-sta-exarcheia/
13) https://www.thelocal.com/20200405/coronavirus-and-face-masks-how-countries-have-changed-their-advice
Ας είναι ευλογημένο....
Σήμερα έκανα εθελοντική εργασία τη βάρδια μας σε ξενώνα αστέγων στο κέντρο της Αθήνας. Πολύ σημαντικό έργο ο ξενώνας, που δίνει ανακούφιση σε εκατοντάδες εμπερίστατους συμπολίτες μας. Δυο παρατηρήσεις (θα μιλήσω ως Βικτωρία, όχι ως εθελόντρια κάποιου φορέα):
α)Δεν μπορώ να πω ότι δεν φοβάμαι όταν κάνω τις εθελοντικές μου εργασίες. Όποιος λέει ότι δε φοβάται καθόλου ή λέει ψέματα ή είναι επικίνδυνος. Έχω κάποιο φόβο, αλλά παίρνω τα υγειονομικά μέτρα που πρέπει για τον ιό (συνήθως λίγο παραπάνω από τα προτεινόμενα) και με πίστη στο Θεό, πηγαίνω και κάνω αυτό που πρέπει να κάνω.
β)Δεν είναι η πρώτη φορά που μου κάνει θλιβερή εντύπωση ο μεγάλος αριθμός αστέγων που είναι Έλληνες ηλικιωμένοι, συνήθως σπουδαγμένοι και συνήθως με ενήλικα τέκνα. Αυτοί οι άνθρωποι δούλεψαν στη ζωή τους, προσέφεραν, πώς είναι δυνατόν να τους πετάει αυτό το αδυσώπητο σύστημα στο δρόμο με τέτοιο τρόπο; Να μην έχουν λεφτά ούτε για ένα ντεπόν. Να πασχίζουν με τις εκφυλιστικές αρρώστιες της τρίτης ηλικίας μόνοι, και τώρα και με τον κορονοϊό… Πόσοι ακόμη θα προκύψουν με την ύφεση που ετοιμάζεται;
γ)Μια ηλικιωμένη άστεγη, ευγενέστατη, καθαρή, με διαυγέστατο νου, είχε μαζέψει όλο το βιός της σε πέντε σακούλες και τις ετοίμαζε προσεκτικά. Της πήραν την πίεση, λίγο αυξημένη… ‘Είναι από το άγχος μου’ είπε. Ακόμη και για αυτή την αλλαγή, από το δρόμο στον ξενώνα, μέσα στη ζούγκλα της Αθήνας, ένιωθε άγχος. Όταν την πήγαμε στο δωμάτιό της που θα μοιραζόταν με άλλους, της δείξαμε το δικό της κρεβάτι και είπε: ‘Ας είναι ευλογημένο…’
Ήταν συγκλονιστική αυτή η έκφραση, δεν θα την ξεχάσω… Ένας άνθρωπος που θα είχε κάθε λόγο να κουβαλάει κάθε λογής πικρία κι όμως… Σε αυτό το κρεβάτι την οδήγησε η ζωή, ευγνωμονούσε το Θεό, κι ας είναι ευλογημένο… Ένα καλό μάθημα για όλους μας, που έχουμε τα σπίτια μας και τα αντισηπτικά μας και τα ντεπόν μας και τα αποθηκευμένα τρόφιμά μας και γυρνάμε την πλάτη στο Θεό, ακόμη κι αυτές τις ‘Άγιες Μέρες… χωρίς να υπάρχει κανένας λόγος, απλά επειδή το θέλουν κάποιοι. Εκείνη, μέσα στην αγριότητα που έχει ζήσει, γνωρίζει πολύ καλά Ποιος την βοηθά, γνωρίζει πολύ καλά σε Ποιόν να στραφεί και γνωρίζει πολύ καλά Ποιόν να ευχαριστήσει…
16/4/2020
α)Δεν μπορώ να πω ότι δεν φοβάμαι όταν κάνω τις εθελοντικές μου εργασίες. Όποιος λέει ότι δε φοβάται καθόλου ή λέει ψέματα ή είναι επικίνδυνος. Έχω κάποιο φόβο, αλλά παίρνω τα υγειονομικά μέτρα που πρέπει για τον ιό (συνήθως λίγο παραπάνω από τα προτεινόμενα) και με πίστη στο Θεό, πηγαίνω και κάνω αυτό που πρέπει να κάνω.
β)Δεν είναι η πρώτη φορά που μου κάνει θλιβερή εντύπωση ο μεγάλος αριθμός αστέγων που είναι Έλληνες ηλικιωμένοι, συνήθως σπουδαγμένοι και συνήθως με ενήλικα τέκνα. Αυτοί οι άνθρωποι δούλεψαν στη ζωή τους, προσέφεραν, πώς είναι δυνατόν να τους πετάει αυτό το αδυσώπητο σύστημα στο δρόμο με τέτοιο τρόπο; Να μην έχουν λεφτά ούτε για ένα ντεπόν. Να πασχίζουν με τις εκφυλιστικές αρρώστιες της τρίτης ηλικίας μόνοι, και τώρα και με τον κορονοϊό… Πόσοι ακόμη θα προκύψουν με την ύφεση που ετοιμάζεται;
γ)Μια ηλικιωμένη άστεγη, ευγενέστατη, καθαρή, με διαυγέστατο νου, είχε μαζέψει όλο το βιός της σε πέντε σακούλες και τις ετοίμαζε προσεκτικά. Της πήραν την πίεση, λίγο αυξημένη… ‘Είναι από το άγχος μου’ είπε. Ακόμη και για αυτή την αλλαγή, από το δρόμο στον ξενώνα, μέσα στη ζούγκλα της Αθήνας, ένιωθε άγχος. Όταν την πήγαμε στο δωμάτιό της που θα μοιραζόταν με άλλους, της δείξαμε το δικό της κρεβάτι και είπε: ‘Ας είναι ευλογημένο…’
Ήταν συγκλονιστική αυτή η έκφραση, δεν θα την ξεχάσω… Ένας άνθρωπος που θα είχε κάθε λόγο να κουβαλάει κάθε λογής πικρία κι όμως… Σε αυτό το κρεβάτι την οδήγησε η ζωή, ευγνωμονούσε το Θεό, κι ας είναι ευλογημένο… Ένα καλό μάθημα για όλους μας, που έχουμε τα σπίτια μας και τα αντισηπτικά μας και τα ντεπόν μας και τα αποθηκευμένα τρόφιμά μας και γυρνάμε την πλάτη στο Θεό, ακόμη κι αυτές τις ‘Άγιες Μέρες… χωρίς να υπάρχει κανένας λόγος, απλά επειδή το θέλουν κάποιοι. Εκείνη, μέσα στην αγριότητα που έχει ζήσει, γνωρίζει πολύ καλά Ποιος την βοηθά, γνωρίζει πολύ καλά σε Ποιόν να στραφεί και γνωρίζει πολύ καλά Ποιόν να ευχαριστήσει…
16/4/2020
Αξιοποιώντας την μοναχικότητα εν μέσω πανδημίας
Όσο το σοκ των πρώτων ημερών καταλαγιάζει, οι περισσότεροι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα νέο είδος μοναχικότητας. Είτε ζούμε τον εγκλεισμό μαζί με άλλους είτε όχι, ερχόμαστε να απαντήσουμε με καταιγιστικό τρόπο σε πολλά και θεμελιώδη ζητήματα γύρω από τις ανθρώπινες σχέσεις, τη σχέση με τον εαυτό μας, τη σχέση με το θάνατο και την ζωή.
Μοναχικά νιώθουμε όταν το σύνολο πλέον των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μας, έχει τα νεύρα τεντωμένα και αρπάζεται με το παραμικρό. Ίσως τέτοιες μέρες το ξεχνάμε, αλλά εκτός από φορείς μολυσματικών ασθενειών, τυχαίνει να εξακολουθούμε να είμαστε και άνθρωποι και οι άνθρωποι έχουμε ως μόνιμο χαρακτηριστικό την ανάγκη για αγάπη. Τώρα περισσότερο από ποτέ. Ταυτόχρονα όμως, λόγω των καταστάσεων, το σύνολο πλέον βιώνει αυτήν την κατάσταση με δυσφορία και η αγάπη ίσως είναι το τελευταίο που θυμάται να εκφράσει συνειδητά. Όμως ακόμη κι αν δεν μπορούμε να εκφράσουμε αγάπη, μπορούμε τουλάχιστον να προσπαθήσουμε να εκφραστούμε με ευγένεια. Είναι απολύτως απαραίτητη στις μέρες μας.
Το αίσθημα της μοναχικότητας εντείνεται από το φόβο προς τους άλλους. Φόβο μη μας κολλήσουν. Αλλά και φόβος μην κολλήσουμε άθελά μας εμείς εκείνους. Κατακλυζόμαστε από ενοχικά σενάρια ιχνηλάτησης ενός πιθανού ιού που δεν μπορούμε να δούμε, δεν ξέρουμε αν έχουμε, δεν ξέρουμε ποιος μπορεί να έχει και δεν ξέρουμε πού θα μπορούσε να έχει πάει. Εξάλλου, η πανδημία από μολυσματικό ιό είναι ο κατεξοχήν τρόπος εδραίωσης της μοναχικότητας. Η μοναχικότητα εδραιώνεται ως μέσο επιβίωσης.
Όμως δεν είναι μόνο το ένστικτο επιβίωσης που οδηγεί στο έντονο βίωμα της μοναχικότητας. Υπάρχει ένας ολόκληρος μηχανισμός έξωθεν επιβολής της. Η επιβολή γίνεται όπως μας λένε για το καλό μας και εκφράζεται μέσα από το δρακόντεια μέτρα, τα οποία ταυτόχρονα έγιναν δημοφιλή trends. Όσοι ανησυχούμε για την άνευ όρων και ορίων υιοθέτηση τέτοιων μέτρων, αναρωτιόμαστε αν σε μία αντίστοιχη μελλοντική έξαρση, το ‘μένουμε σπίτι’ μετατραπεί σε ένα επιβεβλημένο ‘μένουμε μόνοι’. Είναι ίσως κι αυτή μια από τις σκέψεις που κατακλύζουν το μυαλό σε μία καθημερινότητα μοναχικότητας....
Η μοναχικότητα φουντώνει από το θυμό μας προς τους άλλους. Πόσο ανεύθυνοι είναι! Έτσι μας τους παρουσιάζουν τα ΜΜΕ και θυμώνουμε ακόμη περισσότερο. Είτε ο θυμός μας είναι δικαιολογημένος είτε όχι, η σκέψη ότι οι άλλοι δεν νοιάζονται, μας κάνει να νιώθουμε μόνοι και αβοήθητοι. Η παρουσίαση των άλλων από τα ΜΜΕ ως πιθανούς εξ αμελείας δολοφόνους, μας κάνει να νιώθουμε πιο καχύποπτοι από ποτέ. Κι έτσι δεχόμαστε ο,τιδήποτε για να τιμωρηθούν εκείνοι (και ταυτόχρονα τιμωρούμαστε κι εμείς).
Πολύ μοναχικά νιώθουμε όταν δοκιμάζεται το θάρρος μας κι η αντοχή μας. Όσο κι αν κλειστούμε σπίτι, θα υπάρξουν τα μικρά καθημερινά τεστ μεταξύ φόβου κι αλτρουισμού, αισιοδοξίας και πανικού. Κι ακόμη πιο μοναχικά είναι όταν νιώθουμε ότι απογοητεύουμε τον εαυτό μας και τις προσδοκίες που είχαμε από εκείνον. Το μόνο που ίσως θα μπορούσαμε να πούμε είναι ότι σε μία πολύ ρευστή κατάσταση, αντίστοιχα ρευστές θα είναι και οι αντιδράσεις μας. Οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά στις διάφορες φάσεις του σοκ. Άρα δεν μπορούμε να προβλέψουμε τον εαυτό μας. Κι εφόσον δεν μπορούμε να τον προβλέψουμε, ας τον αποδεχτούμε με όση συμπόνια μπορούμε. Ας παρατηρήσουμε τον εαυτό μας γιατί μπορεί να μας δώσει πολύτιμες πληροφορίες που θα τον βοηθήσουν να απελευθερωθεί από πολλά πράγματα ταυτόχρονα και που δεν θα είχε τη δυνατότητα αλλιώς να ανακαλύψει. Τουλάχιστον έχουμε το χρόνο να τα διερευνήσουμε...
Σε πιο πρακτικό επίπεδο, εντείνεται η μοναχικότητα όταν η επικοινωνία με τους οικείους γίνεται συγκρουσιακή. Ηλικιωμένοι συγγενείς που δεν θέλουν να συμμορφωθούν με τα μέτρα, βάζοντας σε κίνδυνο τον εαυτό τους και τους άλλους. Ή έχουν υπερβολικές απαιτήσεις σε σχέση με την φροντίδα τους. Ή δηλώνουν ευθαρσώς ‘δεν με νοιάζει κι αν πεθάνω’, αδιαφορώντας για τις συνέπειες του θανάτου τους στους οικείους. Η επιδημία είναι μία κατάσταση που απαιτεί πρωτίστως συνεργασία, ειδικά στο πλαίσιο της οικογένειας, αλλά και στο επίπεδο της πολυκατοικίας, του εργασιακού χώρου, της γειτονιάς. Ο έφηβος που δεν αντέχει άλλο και βγαίνει με δυο-τρεις φίλους στο πάρκο ή τους φέρνει σπίτι χωρίς να κρατά αποστάσεις ασφαλείας, προκαλεί μεγάλη ψυχική ένταση στον γονέα σχετικά με τον ηλικιωμένο παππού του οποίου θα κινδυνέψει η ζωή. Υπάρχει έντονη μοναχικότητα στη διάκριση της πανδημίας μεταξύ των γενεών.
Μοναχικά επίσης νιώθει κανείς όταν βλέπει συνανθρώπους του να μη μιλούν για όλα αυτά που συμβαίνουν. Είναι μία περίοδος τέτοιων ανακατατάξεων που χρειάζονται περισσότερο από ποτέ ελεύθερα σκεπτόμενα άτομα. Είναι μια περίοδος όπου θίγονται θεμελιώδη ζητήματα ζωής, θανάτου, αλλά και ατομικών ελευθεριών. Η υποταγή στη σιωπή τώρα είναι ιδιαίτερα καταθλιπτική…
Σε καθαρά προσωπικό επίπεδο: Έχουμε μπει εδώ και κάποιες εβδομάδες σε συχνότητα επιβίωσης. Ο καθένας αντιδρά με διαφορετικούς τρόπους σε αυτή την συχνότητα και εμφανίζονται διαφορετικές ανάγκες από αυτές που είχαμε πριν. Άτομα που ήθελαν όλη την ώρα την παρέα των άλλων, τώρα θέλουν να μείνουν μόνοι. Άτομα που ήταν υποχόνδρια, εμφανίζουν απρόσμενη ψυχραιμία. Άτομα που δεν μπορούσαν να καθίσουν σπίτι ούτε λεπτό, τώρα βιώνουν μια αναπάντεχη ηρεμία σε αυτό. Όποια κι αν είναι η αλλαγή μέσα μας, ας την αποδεχτούμε. Ας μην πιέζουμε τον εαυτό μας να είναι όπως πριν. Ας προσπαθήσουμε να τον ξανα-εφεύρουμε με πιο δημιουργικό τρόπο. Ποιος θέλω να είμαι σε μία κρίσιμη κατάσταση; Ποιος θέλω να είμαι την συγκεκριμένη ημέρα που λέγεται ‘σήμερα’; Ποιος θέλω να είμαι όταν τελειώσει όλο αυτό;
Όλοι λέμε ότι δεν θα είμαστε ίδιοι όταν τελειώσει όλο αυτό -έχει γίνει πια κλισέ... Αλλά ποιοι ακριβώς θα είμαστε; Το έχουμε σκεφτεί ή απλώς μεταθέτουμε στο μέλλον την ανάληψη ευθύνης του παρόντος; Τι ακριβώς θα κάνουμε; Με ποιο τρόπο μπορούμε να είμαστε έτσι από τώρα;… Η ζωή δεν μπαίνει σε αναβολή, ακόμη κι όταν είμαστε σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Σε αυτή την μοναχικότητα, ο καθένας από εμάς ο οποίος βρίσκεται στη μέση ηλικία και πάνω έρχεται επίσης αντιμέτωπος με το ερωτηματικό του θανάτου. Είμαστε προετοιμασμένοι; Αν όχι, γιατί; Τι είναι αυτό που θεωρούμε εκκρεμότητα; Δεν μιλώ για εξαρτώμενα άτομα, αν και αυτά θα μπορούσαν να μπουν σε κάποια σκέψη… Αλλά κυρίως για εσωτερικές εκκρεμότητες. Τι είναι αυτό που έχω αφήσει ατελείωτο; Τι θα ήταν εκείνο που έχω ανάγκη για να πω ότι θα ήμουν έτοιμος για το επόμενο βήμα, αν αυτό προέκυπτε; Δεν έχουμε μάθει στην κουλτούρα μας να κάνουμε τέτοιες ερωτήσεις, που όμως θα μπορούσαν να είναι λυτρωτικές. Με άλλα λόγια, η μοναχικότητα αυτήν την περίοδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μία καλή ευκαιρία- αν δεν τη φοβηθούμε. Εκεί είναι όλο το ζήτημα. Αν δεν τη φοβηθούμε!
Τελειώνω με το ίδιο σημείο που έθιξα στην αρχή. Μάθαμε με μεγάλη ταχύτητα τις τελευταίες εβδομάδες από τα ΜΜΕ να αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον ως μολυσματικές κατσαρίδες… Ξεχνούμε ότι εξακολουθούμε να είμαστε άνθρωποι και ως άνθρωποι εξακολουθούμε να έχουμε ανάγκη από αγάπη. Ίσως οι συνήθεις δίοδοι μέσα από τους οποίους αντλούσαμε αγάπη (σχέσεις, φίλοι, αναγνώριση) τώρα αδρανούν ή δεν έχουμε πρόσβαση. Θα πρέπει να βρούμε νέες οδούς. Αν έχουμε καλή διάθεση, μπορούμε να βρούμε αυτές τις διόδους, έστω και σε συνθήκες αυτό-περιορισμού. Πρώτα από όλα, η αγάπη στον εαυτό μας. Η φύση. Η μουσική. Η αγάπη του Θεού, για όσους από εμάς πιστεύουμε. Ο καθένας από εμάς θα πρέπει να ψάξει να βρει αυτή τη δίοδο για τον εαυτό του. Ό,τι δεν κάναμε τόσα χρόνια καλούμαστε να το κάνουμε τώρα- και μάλιστα με συνοπτικές διαδικασίες! Ίσως αυτή η μοναχικότητα να ανοίξει νέους εσωτερικούς δρόμους, δρόμους που δε θα μπαίναμε στον κόπο να ανοίξουμε διαφορετικά. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε αλήθεια είναι να ηρεμήσουμε, όσο μπορούμε και, μέσα στο όποιο περιθώριο ηρεμίας πετύχουμε, να αξιοποιήσουμε την μοναχικότητα. Όσο πιο δημιουργικά μπορούμε....
Πρεκατέ Βικτωρία, www.brightplanet.blogspot.gr, 12/4/2020
https://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/aksiopoiontas-tin-monaxikotita-tis-pandimias
Μοναχικά νιώθουμε όταν το σύνολο πλέον των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μας, έχει τα νεύρα τεντωμένα και αρπάζεται με το παραμικρό. Ίσως τέτοιες μέρες το ξεχνάμε, αλλά εκτός από φορείς μολυσματικών ασθενειών, τυχαίνει να εξακολουθούμε να είμαστε και άνθρωποι και οι άνθρωποι έχουμε ως μόνιμο χαρακτηριστικό την ανάγκη για αγάπη. Τώρα περισσότερο από ποτέ. Ταυτόχρονα όμως, λόγω των καταστάσεων, το σύνολο πλέον βιώνει αυτήν την κατάσταση με δυσφορία και η αγάπη ίσως είναι το τελευταίο που θυμάται να εκφράσει συνειδητά. Όμως ακόμη κι αν δεν μπορούμε να εκφράσουμε αγάπη, μπορούμε τουλάχιστον να προσπαθήσουμε να εκφραστούμε με ευγένεια. Είναι απολύτως απαραίτητη στις μέρες μας.
Το αίσθημα της μοναχικότητας εντείνεται από το φόβο προς τους άλλους. Φόβο μη μας κολλήσουν. Αλλά και φόβος μην κολλήσουμε άθελά μας εμείς εκείνους. Κατακλυζόμαστε από ενοχικά σενάρια ιχνηλάτησης ενός πιθανού ιού που δεν μπορούμε να δούμε, δεν ξέρουμε αν έχουμε, δεν ξέρουμε ποιος μπορεί να έχει και δεν ξέρουμε πού θα μπορούσε να έχει πάει. Εξάλλου, η πανδημία από μολυσματικό ιό είναι ο κατεξοχήν τρόπος εδραίωσης της μοναχικότητας. Η μοναχικότητα εδραιώνεται ως μέσο επιβίωσης.
Όμως δεν είναι μόνο το ένστικτο επιβίωσης που οδηγεί στο έντονο βίωμα της μοναχικότητας. Υπάρχει ένας ολόκληρος μηχανισμός έξωθεν επιβολής της. Η επιβολή γίνεται όπως μας λένε για το καλό μας και εκφράζεται μέσα από το δρακόντεια μέτρα, τα οποία ταυτόχρονα έγιναν δημοφιλή trends. Όσοι ανησυχούμε για την άνευ όρων και ορίων υιοθέτηση τέτοιων μέτρων, αναρωτιόμαστε αν σε μία αντίστοιχη μελλοντική έξαρση, το ‘μένουμε σπίτι’ μετατραπεί σε ένα επιβεβλημένο ‘μένουμε μόνοι’. Είναι ίσως κι αυτή μια από τις σκέψεις που κατακλύζουν το μυαλό σε μία καθημερινότητα μοναχικότητας....
Η μοναχικότητα φουντώνει από το θυμό μας προς τους άλλους. Πόσο ανεύθυνοι είναι! Έτσι μας τους παρουσιάζουν τα ΜΜΕ και θυμώνουμε ακόμη περισσότερο. Είτε ο θυμός μας είναι δικαιολογημένος είτε όχι, η σκέψη ότι οι άλλοι δεν νοιάζονται, μας κάνει να νιώθουμε μόνοι και αβοήθητοι. Η παρουσίαση των άλλων από τα ΜΜΕ ως πιθανούς εξ αμελείας δολοφόνους, μας κάνει να νιώθουμε πιο καχύποπτοι από ποτέ. Κι έτσι δεχόμαστε ο,τιδήποτε για να τιμωρηθούν εκείνοι (και ταυτόχρονα τιμωρούμαστε κι εμείς).
Πολύ μοναχικά νιώθουμε όταν δοκιμάζεται το θάρρος μας κι η αντοχή μας. Όσο κι αν κλειστούμε σπίτι, θα υπάρξουν τα μικρά καθημερινά τεστ μεταξύ φόβου κι αλτρουισμού, αισιοδοξίας και πανικού. Κι ακόμη πιο μοναχικά είναι όταν νιώθουμε ότι απογοητεύουμε τον εαυτό μας και τις προσδοκίες που είχαμε από εκείνον. Το μόνο που ίσως θα μπορούσαμε να πούμε είναι ότι σε μία πολύ ρευστή κατάσταση, αντίστοιχα ρευστές θα είναι και οι αντιδράσεις μας. Οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά στις διάφορες φάσεις του σοκ. Άρα δεν μπορούμε να προβλέψουμε τον εαυτό μας. Κι εφόσον δεν μπορούμε να τον προβλέψουμε, ας τον αποδεχτούμε με όση συμπόνια μπορούμε. Ας παρατηρήσουμε τον εαυτό μας γιατί μπορεί να μας δώσει πολύτιμες πληροφορίες που θα τον βοηθήσουν να απελευθερωθεί από πολλά πράγματα ταυτόχρονα και που δεν θα είχε τη δυνατότητα αλλιώς να ανακαλύψει. Τουλάχιστον έχουμε το χρόνο να τα διερευνήσουμε...
Σε πιο πρακτικό επίπεδο, εντείνεται η μοναχικότητα όταν η επικοινωνία με τους οικείους γίνεται συγκρουσιακή. Ηλικιωμένοι συγγενείς που δεν θέλουν να συμμορφωθούν με τα μέτρα, βάζοντας σε κίνδυνο τον εαυτό τους και τους άλλους. Ή έχουν υπερβολικές απαιτήσεις σε σχέση με την φροντίδα τους. Ή δηλώνουν ευθαρσώς ‘δεν με νοιάζει κι αν πεθάνω’, αδιαφορώντας για τις συνέπειες του θανάτου τους στους οικείους. Η επιδημία είναι μία κατάσταση που απαιτεί πρωτίστως συνεργασία, ειδικά στο πλαίσιο της οικογένειας, αλλά και στο επίπεδο της πολυκατοικίας, του εργασιακού χώρου, της γειτονιάς. Ο έφηβος που δεν αντέχει άλλο και βγαίνει με δυο-τρεις φίλους στο πάρκο ή τους φέρνει σπίτι χωρίς να κρατά αποστάσεις ασφαλείας, προκαλεί μεγάλη ψυχική ένταση στον γονέα σχετικά με τον ηλικιωμένο παππού του οποίου θα κινδυνέψει η ζωή. Υπάρχει έντονη μοναχικότητα στη διάκριση της πανδημίας μεταξύ των γενεών.
Μοναχικά επίσης νιώθει κανείς όταν βλέπει συνανθρώπους του να μη μιλούν για όλα αυτά που συμβαίνουν. Είναι μία περίοδος τέτοιων ανακατατάξεων που χρειάζονται περισσότερο από ποτέ ελεύθερα σκεπτόμενα άτομα. Είναι μια περίοδος όπου θίγονται θεμελιώδη ζητήματα ζωής, θανάτου, αλλά και ατομικών ελευθεριών. Η υποταγή στη σιωπή τώρα είναι ιδιαίτερα καταθλιπτική…
Σε καθαρά προσωπικό επίπεδο: Έχουμε μπει εδώ και κάποιες εβδομάδες σε συχνότητα επιβίωσης. Ο καθένας αντιδρά με διαφορετικούς τρόπους σε αυτή την συχνότητα και εμφανίζονται διαφορετικές ανάγκες από αυτές που είχαμε πριν. Άτομα που ήθελαν όλη την ώρα την παρέα των άλλων, τώρα θέλουν να μείνουν μόνοι. Άτομα που ήταν υποχόνδρια, εμφανίζουν απρόσμενη ψυχραιμία. Άτομα που δεν μπορούσαν να καθίσουν σπίτι ούτε λεπτό, τώρα βιώνουν μια αναπάντεχη ηρεμία σε αυτό. Όποια κι αν είναι η αλλαγή μέσα μας, ας την αποδεχτούμε. Ας μην πιέζουμε τον εαυτό μας να είναι όπως πριν. Ας προσπαθήσουμε να τον ξανα-εφεύρουμε με πιο δημιουργικό τρόπο. Ποιος θέλω να είμαι σε μία κρίσιμη κατάσταση; Ποιος θέλω να είμαι την συγκεκριμένη ημέρα που λέγεται ‘σήμερα’; Ποιος θέλω να είμαι όταν τελειώσει όλο αυτό;
Όλοι λέμε ότι δεν θα είμαστε ίδιοι όταν τελειώσει όλο αυτό -έχει γίνει πια κλισέ... Αλλά ποιοι ακριβώς θα είμαστε; Το έχουμε σκεφτεί ή απλώς μεταθέτουμε στο μέλλον την ανάληψη ευθύνης του παρόντος; Τι ακριβώς θα κάνουμε; Με ποιο τρόπο μπορούμε να είμαστε έτσι από τώρα;… Η ζωή δεν μπαίνει σε αναβολή, ακόμη κι όταν είμαστε σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Σε αυτή την μοναχικότητα, ο καθένας από εμάς ο οποίος βρίσκεται στη μέση ηλικία και πάνω έρχεται επίσης αντιμέτωπος με το ερωτηματικό του θανάτου. Είμαστε προετοιμασμένοι; Αν όχι, γιατί; Τι είναι αυτό που θεωρούμε εκκρεμότητα; Δεν μιλώ για εξαρτώμενα άτομα, αν και αυτά θα μπορούσαν να μπουν σε κάποια σκέψη… Αλλά κυρίως για εσωτερικές εκκρεμότητες. Τι είναι αυτό που έχω αφήσει ατελείωτο; Τι θα ήταν εκείνο που έχω ανάγκη για να πω ότι θα ήμουν έτοιμος για το επόμενο βήμα, αν αυτό προέκυπτε; Δεν έχουμε μάθει στην κουλτούρα μας να κάνουμε τέτοιες ερωτήσεις, που όμως θα μπορούσαν να είναι λυτρωτικές. Με άλλα λόγια, η μοναχικότητα αυτήν την περίοδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μία καλή ευκαιρία- αν δεν τη φοβηθούμε. Εκεί είναι όλο το ζήτημα. Αν δεν τη φοβηθούμε!
Τελειώνω με το ίδιο σημείο που έθιξα στην αρχή. Μάθαμε με μεγάλη ταχύτητα τις τελευταίες εβδομάδες από τα ΜΜΕ να αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον ως μολυσματικές κατσαρίδες… Ξεχνούμε ότι εξακολουθούμε να είμαστε άνθρωποι και ως άνθρωποι εξακολουθούμε να έχουμε ανάγκη από αγάπη. Ίσως οι συνήθεις δίοδοι μέσα από τους οποίους αντλούσαμε αγάπη (σχέσεις, φίλοι, αναγνώριση) τώρα αδρανούν ή δεν έχουμε πρόσβαση. Θα πρέπει να βρούμε νέες οδούς. Αν έχουμε καλή διάθεση, μπορούμε να βρούμε αυτές τις διόδους, έστω και σε συνθήκες αυτό-περιορισμού. Πρώτα από όλα, η αγάπη στον εαυτό μας. Η φύση. Η μουσική. Η αγάπη του Θεού, για όσους από εμάς πιστεύουμε. Ο καθένας από εμάς θα πρέπει να ψάξει να βρει αυτή τη δίοδο για τον εαυτό του. Ό,τι δεν κάναμε τόσα χρόνια καλούμαστε να το κάνουμε τώρα- και μάλιστα με συνοπτικές διαδικασίες! Ίσως αυτή η μοναχικότητα να ανοίξει νέους εσωτερικούς δρόμους, δρόμους που δε θα μπαίναμε στον κόπο να ανοίξουμε διαφορετικά. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε αλήθεια είναι να ηρεμήσουμε, όσο μπορούμε και, μέσα στο όποιο περιθώριο ηρεμίας πετύχουμε, να αξιοποιήσουμε την μοναχικότητα. Όσο πιο δημιουργικά μπορούμε....
Πρεκατέ Βικτωρία, www.brightplanet.blogspot.gr, 12/4/2020
https://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/aksiopoiontas-tin-monaxikotita-tis-pandimias
Ανοιχτή επιστολή για το φετινό Πάσχα
Προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος
Σεβασμιώτατοι Πατέρες και Δεσπότες,
Με ανάμικτα συναισθήματα πληροφορήθηκαμε την 1.4.2020 απόφαση της ΔΙΣ σχετικά με την κεκλεισμένων θυρών τέλεση των ακολουθιών το φετινό Πάσχα εξαιτίας της πανδημίας. Ανακούφιση μεν ότι θα τελεστούν, αλλά θλίψη και αγωνία για τον καθολικό αποκλεισμό του λαϊκού εκκλησιάσματος από τις ακολουθίες και τις Θείες λειτουργίες.Σας παρακαλούμε θερμά να επανεξετάσετε τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να συμπεριληφθεί έστω ένας πολύ μικρός αριθμός λαϊκών πιστών εντός κάθε εκκλησίας με όρους που να τηρούν τα μέτρα υγειονομικής προστασίας (π.χ.ενδεικτικός αριθμός 5 πιστοί, ανάλογα με τη χωρητικότητα του ναού, αποστάσεις 10μ μεταξύ τους, όχι ευπαθείς ομάδες,όχι άτομα που πρέπει να είναι σε καραντίνα κλπ).Σχετικά με τη Θεία Ευχαριστία, θα μπορούσε να μεταλάβει των Αχράντων Μυστηρίων ένα ακόμη μικρότερος αριθμός εκ των συμμετεχόντων λαϊκών, όπως εξάλλου γίνεται σε κάθε Θεία Λειτουργία.
Σεβασμιώτατοι, αν υπάρξει έστω και μια πολύ μικρή εκπροσώπηση λαϊκών (επιλογή είτε με σειρά προτεραιότητας,είτε με κλήρωση,είτε εκ περιτροπής κλπ) στις ακολουθίες και τα Μυστήρια της Μεγάλης Εβδομάδας, παρεκκλίνουμε όσο το δυνατόν λιγότερο από την καθιερωμένη τέλεσή και νόημά τους. Πώς θα καλέσει ο ιερέας 'Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε', όταν δεν θα μπορεί να προσέλθει κανένας απολύτως γιατί οι πόρτες θα είναι κλειστές;! Σεβασμιώτατοι, έστω κι ένας από εμάς τους λαϊκούς να μεταλάβει, θα είναι καλύτερα από τον κανέναν! Όσοι πιστοί δεν συμπεριληφθούμε, δεν θα ζηλέψουμε, γιατί τουλάχιστον θα γνωρίζουμε ότι ένας από εμάς, ένας 'εκπρόσωπος' από το σώμα του λαϊκού εκκλησιάσματος, μεταλαμβάνει για λογαριασμό όλων μας και θα κάνομε υπακοή, περιμένοντας να έρθει η σειρά μας. Επίσης, η Πολιτεία δεν θα έχει πλέον κανένα έρεισμα για κίνδυνο μετάδοσης του ιού. Σεβασμιώτατοι, παρακαλούμε μην μας αποκλείετε παντελώς! Μπορεί να βρεθεί μια λύση!
Σεβασμιώτατοι, δεν γνωρίζουμε πόσο θα κρατήσει η πανδημία, δεν γνωρίζουμε αν θα επανέλθει το φθινόπωρο, με ποια μορφή κλπ. Αγωνιούμε για πιθανή συνέχιση αυτής της ανατροπής στη λατρευτική ζωή της Εκκλησίας μας. Το Πάσχα του 2020 δεν θα μπορέσει ποτέ να ξαναέρθει κι είναι η πρώτη φορά στις χιλιετίες της Ορθοδοξίας που ο εορτασμός δεν θα περιλαμβάνει λαϊκούς πιστούς.Για αυτό σας εκλιπαρούμε να κάνετε ο,τι μπορείτε, ώστε η όποια αλλαγή στην καθιερωμένη λατρεία να είναι όσο το δυνατόν μικρότερη, συμπεριλαμβάνοντας το λαϊκό εκκλησίασμα έστω και με εκ περιτροπής μικρή εκπροσώπηση. Παρακαλούμε, μην αποκλείετε παντελώς το λαϊκό εκκλησίασμα από τις ακολουθίες και τη Θεία Κοινωνία!
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την προσοχή σας.
Με βαθύτατο σεβασμό,
Πρεκατέ Βικτωρία, Εκπαιδευτικός
Σεβασμιώτατοι Πατέρες και Δεσπότες,
Με ανάμικτα συναισθήματα πληροφορήθηκαμε την 1.4.2020 απόφαση της ΔΙΣ σχετικά με την κεκλεισμένων θυρών τέλεση των ακολουθιών το φετινό Πάσχα εξαιτίας της πανδημίας. Ανακούφιση μεν ότι θα τελεστούν, αλλά θλίψη και αγωνία για τον καθολικό αποκλεισμό του λαϊκού εκκλησιάσματος από τις ακολουθίες και τις Θείες λειτουργίες.Σας παρακαλούμε θερμά να επανεξετάσετε τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να συμπεριληφθεί έστω ένας πολύ μικρός αριθμός λαϊκών πιστών εντός κάθε εκκλησίας με όρους που να τηρούν τα μέτρα υγειονομικής προστασίας (π.χ.ενδεικτικός αριθμός 5 πιστοί, ανάλογα με τη χωρητικότητα του ναού, αποστάσεις 10μ μεταξύ τους, όχι ευπαθείς ομάδες,όχι άτομα που πρέπει να είναι σε καραντίνα κλπ).Σχετικά με τη Θεία Ευχαριστία, θα μπορούσε να μεταλάβει των Αχράντων Μυστηρίων ένα ακόμη μικρότερος αριθμός εκ των συμμετεχόντων λαϊκών, όπως εξάλλου γίνεται σε κάθε Θεία Λειτουργία.
Σεβασμιώτατοι, αν υπάρξει έστω και μια πολύ μικρή εκπροσώπηση λαϊκών (επιλογή είτε με σειρά προτεραιότητας,είτε με κλήρωση,είτε εκ περιτροπής κλπ) στις ακολουθίες και τα Μυστήρια της Μεγάλης Εβδομάδας, παρεκκλίνουμε όσο το δυνατόν λιγότερο από την καθιερωμένη τέλεσή και νόημά τους. Πώς θα καλέσει ο ιερέας 'Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε', όταν δεν θα μπορεί να προσέλθει κανένας απολύτως γιατί οι πόρτες θα είναι κλειστές;! Σεβασμιώτατοι, έστω κι ένας από εμάς τους λαϊκούς να μεταλάβει, θα είναι καλύτερα από τον κανέναν! Όσοι πιστοί δεν συμπεριληφθούμε, δεν θα ζηλέψουμε, γιατί τουλάχιστον θα γνωρίζουμε ότι ένας από εμάς, ένας 'εκπρόσωπος' από το σώμα του λαϊκού εκκλησιάσματος, μεταλαμβάνει για λογαριασμό όλων μας και θα κάνομε υπακοή, περιμένοντας να έρθει η σειρά μας. Επίσης, η Πολιτεία δεν θα έχει πλέον κανένα έρεισμα για κίνδυνο μετάδοσης του ιού. Σεβασμιώτατοι, παρακαλούμε μην μας αποκλείετε παντελώς! Μπορεί να βρεθεί μια λύση!
Σεβασμιώτατοι, δεν γνωρίζουμε πόσο θα κρατήσει η πανδημία, δεν γνωρίζουμε αν θα επανέλθει το φθινόπωρο, με ποια μορφή κλπ. Αγωνιούμε για πιθανή συνέχιση αυτής της ανατροπής στη λατρευτική ζωή της Εκκλησίας μας. Το Πάσχα του 2020 δεν θα μπορέσει ποτέ να ξαναέρθει κι είναι η πρώτη φορά στις χιλιετίες της Ορθοδοξίας που ο εορτασμός δεν θα περιλαμβάνει λαϊκούς πιστούς.Για αυτό σας εκλιπαρούμε να κάνετε ο,τι μπορείτε, ώστε η όποια αλλαγή στην καθιερωμένη λατρεία να είναι όσο το δυνατόν μικρότερη, συμπεριλαμβάνοντας το λαϊκό εκκλησίασμα έστω και με εκ περιτροπής μικρή εκπροσώπηση. Παρακαλούμε, μην αποκλείετε παντελώς το λαϊκό εκκλησίασμα από τις ακολουθίες και τη Θεία Κοινωνία!
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την προσοχή σας.
Με βαθύτατο σεβασμό,
Πρεκατέ Βικτωρία, Εκπαιδευτικός
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
