Πίστη, φόβος και δοτικότητα

Το παρόν άρθρο απευθύνεται σε όσους πιστεύουν στο Θεό ή είναι ανοιχτοί να ακούσουν για θέματα πίστης και πώς η πίστη μπορεί να βοηθήσει στις δυσκολίες της ζωής. Το άρθρο δεν στοχεύει να πείσει ή να «προσηλυτίσει» κανέναν, ούτε να μπει σε επιχειρηματολογία για το αν υπάρχει Θεός ή όχι, καθώς αυτό είναι εντελώς προσωπική απόφαση και βίωμα του καθενός. Για όσους δεν πιστεύουν, υπάρχουν βεβαίως οι μέθοδοι της ψυχολογικής στήριξης, που μπορούν να βοηθήσουν το άτομο. Κατά τη γνώμη μου όμως, αυτές οι μέθοδοι μπορούν να βοηθήσουν μέχρι κάποιο σημείο. Από κάποιο σημείο και μετά, πολλοί άνθρωποι αναγνωρίζουν την ανάγκη να βρουν την ταπεινότητα να αναζητήσουν βοήθεια από κάποια ανώτερη πηγή- όλα τα υπόλοιπα μπορεί να μην αρκούν. Διαπιστώνω πολλές φορές την θυμωμένη, σχεδόν απαξιωτική, στάση μέρους της «επιστημονικής» κοινότητας σχετικά με οτιδήποτε αναφέρεται στο Θεό (ειδικά στη χώρα μας, ενώ στο εξωτερικό ο όρος «spiritual psychotherapy» είναι δόκιμος και αντιπροσωπεύει μια εξίσου αποδεκτή σχολή ψυχοθεραπείας).  Η ανθρώπινη επιστήμη έχει το δικό της αντικείμενο και η πίστη έχει το δικό της, και είναι διαφορετικά…

Η πίστη είναι το αντίδοτο στην τρομολαγνεία των ημερών μας.
Η τρομοκρατία των εντυπώσεων από τα ΜΜΕ αποδυναμώνει. Δεν μιλώ για άρνηση της πραγματικότητας, ούτε για ωραιοποίηση ή ελαχιστοποίηση. Συχνά η θετική σκέψη και η αισιοδοξία παρερμηνεύονται ως παθητικότητα για να αφήσουμε κάποιους να μας εκμεταλλεύονται. Δεν ισχύει αυτό. Η θετική σκέψη και η αισιοδοξία είναι που μας δίνουν τη δύναμη για να αντιμετωπίσουμε τις αδικίες. Τα τρομοσενάρια για το μέλλον ΔΕΝ μας ενδυναμώνουν, μας παραλύουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα γνωστού που μου ανέφερε πρόσφατα για τεράστιες μειώσεις μισθών σε ήδη χαμηλούς μισθούς σε κάποιον οργανισμό. Στην ερώτηση « δεν διαμαρτύρονται;», η απάντηση ήταν «είναι τρομοκρατημένοι, λένε κι ευχαριστώ που έχουν δουλειά»… Αυτό είναι το αποτέλεσμα της τρομολαγνείας. Η πίστη μας ενδυναμώνει. Είναι από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να αντιμετωπισθεί η τρομολαγνεία.

Η τρομοκρατία είναι μέρος μηχανισμών πίεσης αυτή τη στιγμή για την όξυνση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών, για την επιδείνωση της κοινωνικής αδικίας, ώστε να γίνονται  οι φτωχοί ακόμη πιο φτωχοί και πιο τρομοκρατημένοι. Πώς αντιμετωπίζουμε αυτήν την σχεδιασμένη τρομο-πίεση; Όσο οι καιροί δυσκολεύουν και ελάχιστοι από τη γενιά μας είμαστε μαθημένοι στις δυσκολίες (πολύ περισσότερο να βοηθούμε στις δυσκολίες των άλλων), από πού θα αντλήσουμε δύναμη; Από πού θα αντλήσουμε δύναμη για να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις για τις οποίες ακόμη και οι ειδικοί δεν έχουν εμπειρία; Από πού θα αντλήσουμε δύναμη, γαλήνη, παρηγοριά, σοφία και κουράγιο; Ας μην θεοποιούμε τις ανθρώπινες δυνάμεις, καθώς σε μια πραγματικά δύσκολη στιγμή, οι άνθρωποι που βασίζονται μόνο στις ανθρώπινες δυνάμεις, ίσως δεν μπορούν να βρουν εύκολα την βοήθεια που ζητούν.

Το βλέπω αυτό, έστω και μεταφορικά, στον φόβο έλλειψης που παρατηρώ σε πολλούς ανθρώπους γύρω μου, από όλους τους χώρους, ακόμη και συναδέλφους ψυχολόγους. Πολύ συχνά βλέπω τους ανθρώπους να αποζητούν από τους άλλους απεγνωσμένα ενέργεια, κάθε μορφής ενέργεια… Είτε είναι χρήματα, δουλειά, προσοχή, αγάπη, αναγνώριση, παρηγοριά, χρόνο, έγκριση, βοήθεια, οτιδήποτε, βλέπω ειδικά στη χώρα μας, να έχουμε μετατραπεί σε ένα λαό φοβισμένο, που βλέπει το διπλανό του σε σχέση με τι μπορεί κερδίσει από εκείνον. Αν δεν υπολογίζει να κερδίσει κάτι, δεν λέει ούτε γεια…Έτσι, νιώθει ακόμη πιο άδειος, ακόμη πιο πεινασμένος και βέβαια είναι ακόμη πιο απωθητικός προς τους άλλους. Ούτως ή άλλως, οι άλλοι άνθρωποι δεν μπορούν να μας δώσουν παρά ελάχιστα από εκείνα που χρειαζόμαστε. Οι άλλοι άνθρωποι δεν είναι εκεί για να καλύψουν τις ανάγκες μας. Αυτός είναι ένας μύθος, ένα τεφτέρι και υπολογίζουμε «τι δίνω, τι παίρνω»… Βεβαίως ποτέ δεν μπορεί να βγει ο λογαριασμός ίσα, καθώς τα δύο μέρη βρίσκονται σε πόλεμο ποιος θα κερδίσει από τη σχέση περισσότερα για τον εαυτό του. Τώρα που οι δυσκολίες εντείνονται, γίνεται φανερότερο από ποτέ ότι δεν μπορούμε να «αρπάξουμε» από τους άλλους ανθρώπους.

Θεωρώ ότι ίσως αυτός είναι ένας από τους πνευματικούς σκοπούς της κρίσης… Να ανασυσταθεί η σύνδεση τους καθενός από εμάς με την πηγή όλων των καλών, που είναι ο Θεός. Μας προσφέρει, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, άπειρα πράγματα που θεωρούμε δεδομένα, ακόμη και τον αέρα που αναπνέουμε. Επειδή ακριβώς θεωρούμε τα πάντα δεδομένα κι αυτονόητα, μια μικρή στέρηση, ίσως μας υπενθυμίσει την πραγματική πηγή. Αυτή είναι η πηγή για όλα όσα έχουμε ανάγκη, την αγάπη, την καθοδήγηση, τη σοφία, την προσοχή, την παρηγοριά, αλλά και πιο πρακτικά πράγματα, όπως φαγητό, δουλειά, χρήματα. Αν κάποια από αυτά τα πράγματα έρχονται σε εμάς μέσω άλλων ανθρώπων, οι άλλοι άνθρωποι λειτουργούν ως κανάλια, ως μεσολαβητές, αλλά δεν είναι οι ίδιοι η πηγή…Αν δεν ήταν αυτοί, θα ήταν κάποιοι άλλοι. Όταν βλέπουμε τους ανθρώπους ως πηγή, τότε δημιουργούμε είδωλα. Και τα είδωλα πάντα πέφτουν.

Για αυτό είναι σημαντική η προσευχή. Να ευχαριστούμε για αυτό που έχουμε, να ζητούμε τη γενική ποιότητα εκείνου που επιθυμούμε και να τον τρόπο αφήνουμε στα χέρια του Θεού. Να είμαστε ανοιχτοί να ακούσουμε την καρδιά μας, μέσα από την οποία μας μιλά ο Θεός, για τις σωστές κινήσεις. «Συν Αθηνά και χείρα κίνει», που μας έλεγε κι ο πάνσοφος Αίσωπος. Δεν θα καθόμαστε άπραγοι, περιμένοντάς τα όλα έτοιμα. Ούτε όμως θα κινούμε τα χέρια δεξιά κι αριστερά, απερίσκεπτα και φρενωδώς, προκαλώντας ζημιές. Μόνο όταν μπορέσουμε να επανασυνδεθούμε με τον Θεό, μέσω της πίστης, της καλής πρόθεσης, της ευγνωμοσύνης, της ταπεινότητας, της εμπιστοσύνης, αλλά με γνώμονα και το καλό των άλλων, μόνο τότε θα μπορέσουμε να νιώσουμε πλήρεις, μόνο τότε η ζωή μας θα ρέει, μόνο τότε θα έχουμε το σθένος να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, να γίνουμε μέρος της λύσης, βοηθώντας τους άλλους, όχι να είμαστε μέρος τους προβλήματος, ζητώντας, ζητώντας, ζητώντας. Πριν λοιπόν ζητήσουμε κάτι από τους άλλους, έστω και να είναι η ενέργειά τους (προσοχή, χρόνος κλπ), ας σκεφτούμε μήπως μπορούμε αυτό να το ζητήσουμε πρώτα από το Θεό; Μήπως αντί να ζητάμε μόνο για τον εαυτό μας, να προσευχηθούμε και για εκείνους που έχουν ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη; Για εκείνους που είναι ακόμη πιο φτωχοί και ακόμη πιο μόνοι;

Στις πραγματικές δοκιμασίες, η πίστη είναι που διακρίνει ποιος θα έχει τα ψυχικά αποθέματα να παραμείνει και να βοηθήσει τους άλλους από εκείνον που θα κάνει το λιγότερο που μπορεί για τους άλλους και θα κατηγορεί μετά τη φτώχεια του για αυτό…

Πρεκατέ Βικτωρία, www.brightplanet.blogspot.com, 6/12/2011