Να θυμηθούμε...

Μετά δύο χρόνια συνεχών προσπαθειών, ατελείωτων συζητήσεων και αλλεπάλληλων μίνι ή μάξι-θρίλερ, η οικονομική κρίση συνεχίζει να είναι εδώ, χειρότερα από ότι πριν, και χωρίς φως στην άκρη του τούνελ αν συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο.

Αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Όλες οι χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου γνωρίζουν ότι ακολουθεί η σειρά τους να εκτεθούν στην τρικυμία, διότι ο δυτικός τρόπος ζωής δεν είναι βιώσιμος. Απλά έχουν κρυφτεί πίσω από την Ελλάδα, που, ως πρώτη στη σειρά, τρώει όλα τα κύματα στο πρόσωπο και υπεκφεύγουν, κατηγορώντας την: «Το πρόβλημα είναι μόνο της Ελλάδας-καμία σχέση με εμάς». Γνωρίζουν όμως ότι όταν η Ελλάδα περάσει στην αντίπερα όχθη, η επόμενη χώρα στη γραμμή θα εκτεθεί να αντιμετωπίσει στο πρόσωπο ακριβώς τα ίδια κύματα.
Η κρίση αυτή, όπως έχω ξαναγράψει, δεν είναι μόνο οικονομική, ούτε μόνο πολιτική, όπως ακούμε τελευταία. Βεβαίως είναι και οικονομική και πολιτική και κοινωνική, αλλά η κρίση αυτή είναι και πνευματική και για αυτό δεν θα επιλυθεί μόνο με οικονομικές ή πολιτικές αλλαγές.

Είχαμε κάνει το χρήμα θεό και ήρθε η ώρα να θυμηθούμε ποιος είναι ο πραγματικός Θεός. Να αναγνωρίσουμε τον πραγματικό δημιουργό και την πραγματική πηγή των αγαθών και κάθε αγαθού. Να νιώσουμε ξανά το Θεό, να τον θυμηθούμε αληθινά μέσα στην καρδιά μας, πέρα από τα τυπικά καθήκοντα που εκτελούσαμε ή δεν εκτελούσαμε στην εκκλησία. Να τον νιώσουμε αληθινά στην καρδιά μας, όχι σαν έθιμο του Πάσχα, όχι σαν αγγαρεία της Κυριακής, όχι σαν part-time hobby. Αλλά να τον θυμηθούμε και να τον ξανανιώσουμε σαν την πρώτη δύναμη στη ζωή μας.
Είχαμε ξεχάσει το Θεό. Είχαμε απορροφηθεί από το κυνήγι για τα λεφτά, τις πολυτέλειες, τα τζάκια, τις πισίνες, τις διακοπές, τις διασκεδάσεις και τη συσσώρευση πλούτου για τα δικά μας παιδιά. Έχοντας περιφρονήσει το Θεό, γνωρίζαμε ότι δεν μπορούσαμε να Του ζητήσουμε βοήθεια στα ξαφνικά. Η απομάκρυνση από το Θεό συνεπάγεται φόβο. Και για να απαντήσουμε στο φόβο μας, αποφασίσαμε να κάνουμε εμείς τους θεούς και να ‘εξασφαλίσουμε’ το μέλλον μας και των παιδιών μας. Γίναμε διατεθειμένοι να ξεπουλήσουμε το δικαίωμα ψήφου και κάθε αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης, πατώντας επί πτωμάτων, βάζοντας το μέσο μας και παίρνοντας τη θέση κάποιου άλλου. Τα ‘κονέ’, οι δημόσιες σχέσεις έγιναν οι νέοι μας θεοί... Και τώρα όλα καταρρέουν. Τα ‘κονέ’ τρέχουν να σώσουν τους εαυτούς τους. Ακόμη και ο θεός του Δημοσίου καταρρέει.  Η ‘εξασφάλιση’, αν θέλουμε να την ονομάσουμε έτσι είναι αλλού.
Έχοντας ξεχάσει το Θεό, ξεχάσαμε και τους άλλους σαν αδερφούς μας. Στραφήκαμε ο ένας εναντίον του άλλου, με πισώπλατα μαχαιρώματα, κλεψιές, ανταγωνισμούς ή στην καλύτερη περίπτωση ιδιοτελείς «δημόσιες σχέσεις».
Τώρα φεύγουν όλα, για να μάθουμε να θυμηθούμε την αληθινή πηγή Εκείνου που μας προσέφερε και μας προσφέρει όλα τα καλά, και τον αέρα που αναπνέουμε ακόμη. Τώρα που τα είδωλα διαλύονται και τα δεκανίκια πέφτουν, θα χρειαστεί να θυμηθούμε με ταπείνωση κι αποδοχή τον αληθινό Δημιουργό και τον αληθινό παροχό όλων των αγαθών. Να Τον θυμηθούμε, καθώς Εκείνος μιλά απευθείας στην καρδιά μας.
Είναι η μόνη λύση σε αυτό τον ανεπίλυτο γρίφο. Όταν όλα τα υπόλοιπα που θεωρούσαμε σταθερά και δεδομένα γκρεμίζονται, Εκείνος είναι το μόνο που απομένει για να μας θυμίσει ότι Εκείνος ήταν ανέκαθεν το μόνο που υπήρχε. Τα άλλα ήταν απλά για να μας αποσπάσουν την προσοχή, για να μας δοκιμάσουν. Είναι ο καιρός να τον αναγνωρίσουμε μέσα στην καρδιά μας, όπως ο καθένας από εμάς το νιώθει, το βιώνει και το καταλαβαίνει. Όπως θα θυμηθούμε Εκείνον, θα θυμηθούμε και τον αδερφό μας. Θα σταματήσουμε να προδίδουμε ο ένας τον άλλον , με τις κουτοπονηριές και απατεωνιές που συνεχίζουμε να κάνουμε. Θα σκεφτόμαστε τους άλλους όπως σκεφτόμαστε τον εαυτό μας. Μια νέα περίοδος αλτρουισμού ελπίζουμε να ακολουθήσει, που θα είναι ακριβώς το αντίθετο από τον συμφεροντολογισμό, τον ‘παρτακισμό’ και τον εγωκεντρισμό πολλών δεκαετιών. Επιτέλους.
Έχοντας ξεχάσει το Θεό, δεν έχουμε τώρα τη δύναμη να αντισταθούμε ούτε στην κατάχρηση της εξουσίας από τους πολιτικούς μας, ούτε στην ουσιαστική υποδούλωσή μας από τους ξένους κατακτητές με τη γραβάτα. Έχουμε θυμό, αλλά ο θυμός μας δεν αρκεί. Νιώθουμε ότι μας πρόδωσαν οι πολιτικοί μας, αλλά έχουμε εμείς πρώτα προδώσει ο ένας τον άλλον. Αν θέλουμε να μας ξαναφερθούν δίκαια, θα πρέπει πρώτα να φερθούμε εμείς δίκαια στην καθημερινή μας ζωή. Δεν μπορούμε να κατεβαίνουμε να διαμαρτυρηθούμε έξω από τη Βουλή και ταυτόχρονα να βάζουμε τα ‘κονέ’ μας με κάποιον που είναι μέσα στη Βουλή, για να διορίσουν το παιδί μας. Κάτι που πολλοί εξακολουθούν να κάνουν ή που θα έκαναν άνετα, αν μπορούσαν. Δεν μπορούμε να έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά.
Ας θυμηθούμε το Θεό. Εκείνος είναι η πηγή της δικής μας ζωής και κάθε ζωής. Ας παραδώσουμε τη δική μας ζωή στη δική Του σοφία και κρίση. Ας μιλήσουμε, ας ακούσουμε, ας νιώσουμε, ας ευχαριστήσουμε, ας αγαπήσουμε ξανά το Θεό. Έχουμε αποχωριστεί από Εκείνον για πολύ καιρό.
Θα χρειαστεί ταπεινότητα. Θα χρειαστεί ειλικρινής πίστη, όχι υποκρισία. Την αληθινή πίστη θα την καταλάβουμε, γιατί είναι η μόνη που εξαφανίζει το φόβο. Τίποτα άλλο δεν μπορεί να εξαφανίσει το φόβο. Ούτε οι θεσούλες στα δημόσια, ούτε οι καταθέσεις σε σεντούκια στην Ελβετία, ούτε οι αγορές σε ακίνητα στο Λονδίνο. Ο Θεός θα μας προχωρήσει μπροστά. Είναι το μόνο καταφύγιο, η μόνη προστασία απέναντι στα κύματα, η μόνη νησίδα για να βγούμε στην άλλη άκρη.
Πρεκατέ Βικτωρία, www.brightplanet.blogspot.com, 28/2/2012

Απεξάρτηση από τον υλισμό

Αναφέρθηκα στο προηγούμενο άρθρο για την ελπίδα και πεποίθησή μου, ότι, παρά τους δύσκολους μήνες που έρχονται, ένα πολύ υγιέστερο, δικαιότερο και δημοκρατικότερο σύστημα θα ακολουθήσει. Ελπίζω σύντομα, θα καινοτομήσουμε και θα προχωρήσουμε τη χώρα μας μπροστά, χωρίς μεν τη χλιδή και την υπερβολή των τελευταίων ετών, αλλά με ισότητα και κάλυψη των βασικών ανθρώπινων αναγκών και δικαιωμάτων για όλους. ΕΙΝΑΙ δυνατό, ακόμη και στη χρεοκοπημένη Ελλάδα που τόσο φοβόμαστε, να έχουν ΟΛΟΙ τα βασικά για μια στοιχειωδώς αξιοπρεπή διαβίωση, ανεξαρτήτως από την αξιολόγηση της Standard and Poor’s.Όπως σοφά ανέφερε ο Γκάντι :
«Η Γη έχει αρκετά για να καλύψει τις ανάγκες όλων, αλλά δεν έχει αρκετά για να καλύψει την απληστία ούτε ενός»

Αν η ιδέα μας ενός πιο δίκιου, ισότιμου συστήματος είναι εκείνο που θα μπορούμε να καταβροχθίζουμε όσα και πριν, αλλά με ίσο τρόπο, αυτό δεν πρόκειται να περπατήσει. Θα πρέπει, θα αναγκαστούμε, συλλογικά, να κάνουμε ένα άλμα στη συνείδησή μας, όπου ο εγωκεντρισμός και ο υλισμός, θα αντικατασταθούν από συλλογικό πνεύμα, αλτρουισμό, διάθεση για μοίρασμα και, εν τέλει, ενδιαφέρον για ανώτερες αξίες από το πώς να μαζέψω σπίτια κι αυτοκίνητα για εμένα και τα δικά μου παιδιά.

Τη συλλογικότητα, ιδιαίτερα σε θέματα υλικών αγαθών, μας είναι δύσκολο να την αντιληφθούμε γιατί η εμπιστοσύνη έχει χαθεί και αντικατασταθεί από την καχυποψία. Προβάλλουμε στους άλλους τη δική μας διάθεση για αρπακτικότητα. Μετά, βλέποντας την αρπακτικότητα στους άλλους, μπαίνουμε σε άμυνα, με φόβο ότι θα θελήσουν να αρπάξουν και από εμάς. Γινόμαστε φοβισμένοι και καχύποπτοι και ίσως σε κάποιο βαθμό αρπακτικοί επίσης (‘ας προλάβω να πάρω τώρα ό,τι μπορώ, γιατί θα προλάβουν να αρπάξουν οι άλλοι’). Η καχυποψία και ο φόβος των άλλων είναι κακοί δάσκαλοι.
Δικαιοσύνη και ισότητα μπορούν να έρθουν. Όμως οφείλουμε να εγκαταλείψουμε την προσκόλλησή μας στον υλισμό, το οποίον πολλοί από εμάς τους Έλληνες τρέφουμε ως κόρη οφθαλμού. Δυστυχώς, σε αυτόν τον τομέα, εμείς οι γυναίκες δεν τα έχουμε καταφέρει τόσο καλά. Πάμπολλα ρούχα, τσάντες και παπούτσια που αλλάζουν κάθε σεζόν, νομίζουμε ότι έτσι γινόμαστε θηλυκές και γυναίκες. Θηλυκότητα δε σημαίνει να εξαντλώ τους πόρους του πλανήτη, για να αγοράζω συνεχώς πράγματα που δεν χρειάζομαι, ούτε να εκμεταλλεύομαι παιδάκια-σκλάβους σε αναπτυσσόμενες χώρες, που ξημεροβραδιάζουν για να φτιάξουν τα υφάσματα που καταναλώνω αχόρταγα, επειδή έτυχε κάποια στιγμή στην ιστορία του πλανήτη το νόμισμά μου να είναι ισχυρότερο από το δικό τους. 
Αν θέλουμε να μιλάμε σοβαρά για μια νέα εποχή ισότητας, απλότητας , δικαιοσύνη και ανθρωπιάς, θα πρέπει να απεξαρτηθούμε από τον υλισμό και τη λατρεία του χρήματος, ωσάν να ήταν ο ένας και μοναδικός θεός.Ο χρυσός κανόνας εδώ είναι πολύ απλός: «Ψώνιζε μόνο αυτό που χρειάζεσαι». Για παράδειγμα, εγώ πλέον δεν αγοράζω άλλο ρούχα. Δεν υπάρχει λόγος. Έχω, δόξα τω Θεώ αρκετά. Δεν χρειάζεται η μόδα. Αγοράζω μόνο τα απαραίτητα.
Κάθε φορά πριν μπούμε στον πειρασμό να αγοράσουμε, ή έστω να επιθυμήσουμε, ας αναρωτηθούμε «Τι ρόλο παίζει; Τι στόχο έχει αυτή επιθυμία; Τι σημαίνει, από πού προέρχεται; Μήπως κρύβεται από πίσω κάτι άλλο; Κάποια άλλη ουσιαστικότερη ανάγκη, όπως η αποδοχή; Υπάρχουν άλλοι, υγιέστεροι τρόποι να ικανοποιήσω την ανάγκη μου; Μήπως είναι απλά μια συνήθεια; Μήπως είναι μια κοινωνική επιταγή; Πόση αλήθεια έχουν οι κοινωνικές επιταγές;» Ίσως τελικά δεν χρειαζόμαστε τόσα, όσα νομίζουμε ότι χρειαζόμαστε. Όσο πιο προσκολλημένοι είμαστε στα υλικά αγαθά, τόσο μας δεσμεύουν κι εκείνα. Ο υλισμός μας έχει το τίμημά του στην ελευθερία μας.
Αναγκαστικά ή μη, πολλοί από εμάς έχουμε μάθει να ζούμε με όλο και λιγότερα. Ανάπτυξη δε σημαίνει απαραίτητα επανεκκίνηση της παραγωγής υλικών αγαθών με τρόπο που να εξαντλεί το περιβάλλον μέχρι τελικής πτώσεως. Ανάπτυξη μπορεί να υπάρξει με την επιστροφή στη γη, με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και με δραστηριότητες πνευματικής ανάπτυξης και προόδου που βασίζονται στη ψυχή και το νου, παρά την ύλη. Όταν χαλαρώσουμε λίγο από το εναγώνιο γράπωμα, με λίγη καλή πίστη κι αισιοδοξία, ίσως δούμε ότι η ζωή μας φέρνει ακριβώς αυτό που έχουμε πραγματικά ανάγκη. Όχι αυτό που νομίζουμε ότι έχουμε ανάγκη, αλλά αυτό που έχουμε πραγματικά ανάγκη.
Θα χρειαστεί να αλλάξουμε. Οι αλλαγές θα έρθουν κι ο μόνος τρόπος να μην υποφέρουμε είναι να αλλάξουμε κι εμείς. Όσο προσπαθούμε να γραπωθούμε, τόσο θα βασανιζόμαστε και τόσο πιο γρήγορα θα χάνουμε αυτά που προσπαθούμε να κρατήσουμε. Ας χαλαρώσουμε κι ας εμπιστευτούμε. Ας πάρει και κάτι κάποιος άλλος, δε χάλασε ο κόσμος. Ας συγχωρέσουμε την απληστία στους άλλους, όταν γνωρίζουμε ότι εκείνοι είναι που υποφέρουν από την πραγματική έλλειψη, έλλειψη νοοτροπίας… Θα πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε διαφορετικά. Ως ομάδα. Με μοίρασμα. Μπορεί να υπάρξει ισότητα και δικαιοσύνη, αλλά αν ο στόχος μας είναι να εξακολουθούμε να είμαστε άπληστοι κι συμφεροντολόγοι, όλοι με ίσο τρόπο, αυτό θα καταρρεύσει την επόμενη μέρα. Η προτεραιότητα θα είναι η ομάδα, όχι το άτομο. Προτεραιότητα θα είναι ο Θεός ως θεός, όχι το χρήμα ως θεός. Όταν υπάρχει η απλή πίστη, ο αλτρουισμός κι η ταπεινότητα, όλα γίνονται. Τα ψάρια που πολλαπλασίασε ο Ιησούς Χριστός, αυτό το μάθημα μας διδάσκουν. Υπάρχει αρκετό για όλους, αρκεί κι εμείς να κάνουμε τη δουλειά μας. Να νοιαστούμε για τους άλλους και να δείξουμε πίστη κι ευγνωμοσύνη στον Έναν και μοναδικό παροχό όλων των αγαθών, υλικών και μη. Το καταπληκτικό κίνημα αλληλεγγύης που έχει φανεί στις μέρες μας, δείχνει ότι ο λαός μας είναι περισσότερο ώριμος από όσο δείχνει. Δεν είναι τυχαίο και θα συνεχίσει, όσα δύσκολα κι αν έρχονται τις επόμενες ημέρες. Ίσως για αυτό κι ο λαός μας επιλέχτηκε να ελευθερωθεί πρώτος από ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που απομυζεί το αίμα πολλών λαών στη γη. Ίσως γιατί έχουμε μνήμες που μας κάνουν πιο έτοιμους να ανταπεξέλθουμε στη νέα φιλοσοφία ζωής. 
Όσο περισσότερο μπορούμε, ας συμμετέχουμε σε κάποια δραστηριότητα αλληλεγγύης, εθελοντισμού, ανταλλακτικής οικονομίας, Τράπεζας χρόνου, οικοκοινότητες, κοινότητες αυτόνομης διαβίωσης. Ο στόχος εκεί δεν είναι η μέγιστη απόδοση. Είναι να ξαναμάθουμε να ζούμε και να συνεργαζόμαστε σε ομάδες-μικρές ομάδες. Ο στόχος δεν είναι το κέρδος, αλλά η αλληλεγγύη. Ναι, δεν θα είναι τέλεια. Θα υπάρξουν μικροπαράπονα και δεν θα είναι όλα ζυγιασμένα με το γραμμάριο, όπως τα θέλουμε σήμερα. Όμως η πρόθεση του μοιράσματος είναι σημαντική. Εκεί είναι το μέλλον μας. Είναι η εποχή που περνάμε από το ‘εγώ’ στο ‘εμείς’. Στην πράξη.
Πρεκατέ Βικτωρία, 15/2/2012, www.brightplanet.blogspot.com

Δουλοπρέπεια και αξιοπρέπεια

Μετά την ψηφοφορία στη Βουλή για το νέο μνημόνιο και τα θλιβερά επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας, η πιο σημαντική ανάγκη που ένιωσα είναι η επανάκτηση της αξιοπρέπειάς μας και η ευθύνη μας απέναντι στην ελληνική γη. Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι δεν πρέπει να δανειστούμε άλλα χρήματα, υποθηκεύοντας το μέλλον των παιδιών μας και την πανάρχαια γη που κληρονομήσαμε. Μπορώ να κατανοήσω την αποδοχή του πρώτου πακέτου λιτότητας (εξάλλου τότε ελάχιστα γνωρίζαμε για το τι ακριβώς σημαίνει), μετά όμως από 2 έτη, όπου δοκιμάστηκε και απέτυχε στους στόχους του, δεν έχει νόημα η συνέχιση στην ίδια, αδιέξοδη ρότα. Κι ενώ έχουμε βομβαρδιστεί από αναλυτικά σενάρια τρόμου (μη τεκμηριωμένα) για τις συνέπειες του ΜΗ-μνημονίου, ελάχιστα έχουν αναλυθεί οι συνέπειες του ΝΕΟΥ μνημονίου. Ο στρουθοκαμηλισμός για το αναπόφευκτο της χρεοκοπίας, μπορεί μόνο να την κάνει χειρότερη.

Πέρα από την αναποτελεσματικότητα και την επίδραση στο βιοτικό μας επίπεδο, υπάρχουν κι άλλοι λόγοι που ΔΕΝ πρέπει να δανειστούμε άλλα χρήματα, ειδικά με αυτούς τους όρους. Υπάρχουν κάποια πράγματα που είναι πιο σημαντικά κι από το μισθό μας κι υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν εξαγοράζονται.
Η εθνική ανεξαρτησία. Η αξιοπρέπεια. Η προστασία της ελληνικής γης.
Τα πακέτα δανεισμού δεν έρχονται απλά έτσι. Έρχονται με ταπείνωση, λες και είμαστε οι ζητιάνοι του κόσμου. Έρχονται με το διασυρμό της Ελλάδας διεθνώς και μίσος απέναντί μας, που βλέπει κανείς αμείωτο στα σχόλια αναγνωστών του ξένου τύπου. Έρχονται με απαράδεκτες συνθήκες και όρους, που ισοδυναμούν με ξεπούλημα της χώρας. Μέσα σε όλη την τρομολαγνεία για το τέλος του κόσμου που θα συνοδεύσει μια άτακτη χρεοκοπία, δεν έχω δει να αναλύεται ούτε από πολιτικούς, ούτε από δημοσιογράφους τι ακριβώς σημαίνουν οι συνθήκες που υπογράφονται. Κι επειδή ασχολούμαστε μόνο με τους μισθούς μας, θα ήταν χρήσιμο να δούμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό για την ελληνική γη (τα σημαντικά σημεία του εφαρμοστικού νόμου για το ταμείο ‘αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας’ μπορούν να βρεθούν εδώ http://www.patriotiki-kinisi.com/index.php/sxedio-nomou και το κείμενο του νόμου εδώ http://www.epikaira.gr/content/files/Efarmostikos_nomos_sxolia1.pdf ).
Δεν έχουμε το δικαίωμα να ξεπουλήσουμε την ελληνική γη για να σώσουμε τους μισθούς μας. Η γη προηγείται. Μας ήρθε ελεύθερη και πρέπει να τη διατηρήσουμε ελεύθερη. Ήταν πριν από εμάς και θα συνεχίσει να είναι μετά από εμάς. Έχουμε ευθύνη απέναντί της. Δεν είναι αναλώσιμο, για να ικανοποιήσει τις προσωρινές ανάγκες μιας φευγαλέας γενιάς νεοελλήνων, όσο βασικές κι αν είναι αυτές. Θα ήθελα να δω τους Έλληνες πολιτικούς να σηκώνουν ένα τελευταίο ανάστημα, διατηρώντας μια τελευταία αξιοπρέπεια, ψηφίζοντας έστω και μια φορά ΟΧΙ. Ίσως οι Ευρωπαίοι έχουν ήδη αποφασίσει να μας διώξουν και θα προφασιστούν διάφορες δικαιολογίες και απίθανες απαιτήσεις. Με πονάει να βλέπω δικούς μας απεσταλμένους, από όποιο κόμμα κι αν είναι, να τους συμπεριφέρονται με τέτοιο απαξιωτικό τρόπο. Με θλίβει να μας βλέπω πανικόβλητους να τρέχουμε να κάνουμε ό,τι μας πουν, να καταλύουμε τους δικούς μας νόμους σε χρόνο dt, πεπεισμένοι ότι δεν μπορούμε να καταφέρουμε τίποτα μόνοι μας. Σαν την κακοποιημένη γυναίκα, εγκλωβισμένη στον κύκλο της μαθημένης αδυναμίας, δεχόμαστε οποιαδήποτε ταπείνωση, μόνο και μόνο μην μείνουμε μόνοι μας. Όπως η κακοποιημένη γυναίκα, θαμμένη μέσα στον κύκλο της κακοποιητικής εξάρτησης, θεωρούμε την ελευθερία και το άγνωστο ακόμη πιο τρομακτικά από αυτό που ζούμε. Μέχρι να τα ανακαλύψουμε. 
Το άρθρο του BBC (http://www.bbc.co.uk/news/business-16981897) μιλά ξεκάθαρα για το Σχέδιο Β της Ευρωζώνης. Πού είναι το Σχέδιο Β το δικό μας; Πρώτα κοιτάζουμε τον εαυτό μας και μετά τις ‘οικογενειακές’ σχέσεις. Δηλαδή, αν μας ζητήσουν να βάλουμε υποθήκη την Ακρόπολη, τι θα κάνουν; 
Στην περίοδο της αναστάτωσης που έρχεται, είναι σημαντικά δύο πράγματα: 1) Να ελέγξουμε την οργή, ώστε να μη γίνει βία. Η βία δεν πρόκειται να βοηθήσει πουθενά. Ίσως έρθει η στιγμή, που δεν θα υπάρχει πια η τρόικα για να συγκεντρώνει τα πυρά μας, και θα ψάχνουμε να βρούμε αποδιοπομπαίους τράγους.  Δεν είναι η εποχή της γκιλοτίνας και θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με οτιδήποτε μπορεί να αναθερμάνει διχασμό ή εμφύλιο μίσος. 2)Όπως έχουμε αφιερώσει αρκετή ενέργεια στη διαμαρτυρία για την αποκαθήλωση ενός δυσλειτουργικού και άδικου πολιτικού συστήματος, θα πρέπει ταυτόχρονα να αφιερώσουμε ενέργεια για να χτίσουμε, να δημιουργήσουμε νέα πράγματα. Όταν και αν φύγει η τρόικα, και πιθανόν και η κυβέρνηση, και θα υπάρχει ένα πολιτικό κενό, με την Ελλάδα σε κατάσταση ημι-διάλυσης, ποιον θα έχουμε να κατηγορήσουμε; Θα πρέπει να δημιουργηθεί κάτι καινούργιο, πιο δίκαιο, πιο ισότιμο και η δημιουργία δεν γίνεται μέσω της διαμαρτυρίας, αλλά μέσω της δουλειάς και της συνεργασίας και του αλτρουισμού.
 Είναι δυνατόν, αλλά θα πρέπει να περάσουμε από τη δύσκολη φάση της ‘κάθαρσης’ πρώτα. Όμως το καινούργιο δεν μπορεί να έρθει αν δε φύγει το παλιό, και όταν φεύγει το παλιό, αναγκαστικά θα έρθει κάτι καινούργιο-και καλύτερο. Το αξίζουμε και μπορεί να γίνει.
Πρεκατέ Βικτωρία, 13/2/2012

Η αυτοεκτίμηση σε σχέσεις που πληγώνουν

Δυσλειτουργικές συντροφικές σχέσεις συχνά περιλαμβάνουν μορφές κακομεταχείρισης (λεκτικής, συναισθηματικής, σωματικής ή/και σεξουαλικής) από τον ένα σύντροφο προς τον άλλον. Η αυτό-εκτίμηση είναι ο βασικός παράγοντας που καθορίζει αν θα επιλέξουμε έναν σύντροφο που θα μας σέβεται ή αν θα συνεχίσουμε να παραμένουμε σε σχέση στην οποία τα όριά μας καταπατούνται. Παρότι η σωματική βία παρατηρείται συχνότερα από τον άνδρα προς τη γυναίκα, υπάρχουν και άλλες μορφές κακοποίησης, όπως λεκτική βία και οικονομική εκμετάλλευση, που ασκούνται από γυναίκες προς άνδρες. Η αυτοεκτίμηση είναι πολύ σημαντική και για τα δύο φύλα, ώστε να επιλέξουν ένα σύντροφο που τους αξίζει και να μην εγκλωβίζονται στο φαύλο κύκλο της υποτίμησης, αυτό-υποτίμησης, πεποίθησης έλλειψης (‘δεν μπορώ να φύγω, δε θα μπορέσω να βρω κανέναν άλλον’), περισσότερη κακοποίηση, μεγαλύτερη αδυναμία αντίδρασης.

Η σχέση με τον εαυτό μας είναι η πιο σημαντική ανθρώπινη σχέση που θα έχουμε ποτέ. Όλοι οι άλλοι είναι περαστικοί. Ο εαυτός μου είναι το μοναδικό άτομο με το οποίο περνούμε μαζί 24 ώρες την ημέρα, 365 μέρες το χρόνο, από τη στιγμή που θα γεννηθούμε μέχρι τη στιγμή που θα πεθάνουμε. Αν η σχέση αυτή χωλαίνει (με την ‘κασέτα’ στο μυαλό μας να επαναλαμβάνει αρνητικές δηλώσεις, όπως: ‘κανείς δε θα σε θέλει’, ‘χάλια τα έκανες’, ‘είσαι άχρηστος’ κλπ.), τότε, όχι μόνο θα επηρεαστούν αρνητικά όλοι οι τομείς στη ζωή μας, αλλά δεν θα μπορέσουμε να είμαστε ευτυχισμένοι, όσα κι αν μας δίνουν οι άλλοι. Το πρώτο συστατικό για την ευτυχία ΔΕΝ είναι η τέλεια συντροφική σχέση (όσα παραπλανητικά μηνύματα κι αν μας βομβαρδίζουν), αλλά μια υγιής σχέση με τον εαυτό. Αν δεν καταφέρουμε να έχουμε γαλήνια αυτό-αποδοχή, χωρίς όρους, τότε, ακόμη και αν καταφέρουμε να εγκαταλείψουμε μια κακοποιητική σχέση, πολύ σύντομα θα αναπαράγουμε μια άλλη αντίστοιχη. Οι άλλοι θα αντικατοπτρίσουν σε εμάς την αξία που εμείς δίνουμε στον εαυτό μας.

Τα καλά νέα είναι ότι η αυτοεκτίμηση μπορεί να δημιουργηθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Δεν έχει σημασία αν η παιδική μας ηλικία ήταν τραυματική. Δεν έχει σημασία αν δεν μας την έχει διδάξει κανείς άλλος. Την αυτοεκτίμηση μπορούμε να τη δουλέψουμε μόνοι μας. Ο εαυτός μας θέλει δουλειά. Όμως αυτή είναι μια πολύ ωραία κι ευχάριστη δουλειά και δε χρειάζεται να εξαρτούμαστε από κανέναν για να την πετύχουμε. Η αυτοεκτίμηση είναι σαν το body-building. Όσο εξασκούμαστε καθημερινά, τόσο είμαστε σε καλή φυσική φόρμα. Όσο την αφήνουμε, τόσο κι εκείνη μας αφήνει.Ποια είναι λοιπόν τα βασικά σημεία που θα πρέπει να προσέξουμε λοιπόν, ιδιαίτερα όταν η αυτοεκτίμησή μας βάλλεται στα πλαίσια μιας κακοποιητικής σχέσης; Οι παρακάτω ιδέες, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη θεραπεία από τον ειδικό ψυχικής υγείας, όπου και εάν αυτή χρειάζεται. Μπορούν όμως να βοηθήσουν να αποκτήσουμε σημαντικά εργαλεία, που θα μας ενδυναμώσουν.

Το πρώτο και κυριότερο είναι ο θρυμματισμός της άρνησης. Όταν βρισκόμαστε μέσα στην σχέση, συχνά διαστρεβλώνεται η δική μας αντίληψη της πραγματικότητας, ώστε συμπεριφορές που θα κρίναμε σε τρίτους ως απαράδεκτες, τις αποδεχόμαστε από τον σύντροφο. Κάποιες γυναίκες για παράδειγμα, φτάνουν να πιστεύουν ότι «μερικές μελανιές δεν είναι και τίποτα σπουδαίο, προκειμένου να σώσεις το σπίτι σου…», ενώ άνδρες δικαιολογούν την οικονομική αρπακτικότητα της συντρόφου ως «έτσι είναι οι γυναίκες, θέλουν να τις περιποιείσαι». Όταν έχουμε χαμηλή αυτό-εκτίμηση εξιδανικεύουμε το σύντροφο, θεωρώντας τον ως είδωλο, ανώτερο από εμάς. Νομίζουμε ότι έχει καταπληκτικό δυναμικό και υιοθετούμε συχνά τις απόψεις του σχετικά με αδικαιολόγητες συμπεριφορές. Με τον καιρό αναπτύσσεται ανοχή και στις πιο απαξιωτικές συμπεριφορές, θεωρώντας τις φυσιολογικές.

Αν θέλουμε να ενδυναμώσουμε τον εαυτό μας, θα πρέπει να σταματήσουμε την άρνηση, να σταματήσουμε να ελπίζουμε ότι η συγκεκριμένη σχέση θα αλλάξει στο μέλλον και να πιστέψουμε στη δική μας διαίσθηση. Πολλές φορές ο φόβος να δούμε την αλήθεια για τη σχέση μας κάνει να θολώνουμε την αντίληψή μας, ή να σωπαίνουμε την εσωτερική μας φωνή, που συνεχώς μας λέει: «Αυτό δεν είναι σωστό, δε σου φέρεται καλά». Αν μάλιστα, οι κοινωνικές επιταγές ορίζουν ότι «πρέπει να μείνεις στο σπίτι σου», ή ότι «η γυναίκα είναι αυτή που κρατά το σπίτι», τότε είναι πολύ πιθανότερο την εσωτερική αυτή φωνή να την αποσιωπήσουμε τελείως. Όμως είναι εξαιρετικά σημαντικό να ανακτήσουμε εμπιστοσύνη στη διαίσθησή μας, στη δική μας κρίση, στο δικό μας ένστικτο. Κανείς, όσο ειδικός ή αναγνωρισμένος και αν είναι (ακόμη κι αν είναι η μαμά μας!), δεν γνωρίζει τι είναι καλύτερο για εμάς. Θα πρέπει να έχουμε αρκετή εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, ώστε να βρούμε το σύντομο δρόμο για τη δική μας αλήθεια. Μια μικρή άσκηση για να επανασυνδεθούμε με τη διαίσθησή μας είναι η εξής: Γράψτε τρία ερωτήματα για τη ζωή σας τώρα. Κλείστε τα μάτια, και ρωτήστε το ένστικτό σας. «Αν ήξερα την αληθινή απάντηση σε αυτήν ερώτηση, ποια θα ήταν;». Γράψτε την αμέσως χωρίς να τη λογοκρίνετε. Δε χρειάζεται να την υλοποιήσετε άμεσα. Απλά γράψτε το. Αφήστε το να υπάρχει και με τον καιρό θα καταλάβετε, αν αυτή ήταν η αληθινή απάντηση, γιατί αν είναι, θα επιμείνει.

Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τους άλλους ανθρώπους. Ο μόνος που χρειάζεται να αλλάξουμε (κι ευτυχώς ο μόνος που μπορούμε να αλλάξουμε) είναι ο εαυτός μας. Αλλάζουμε τον εαυτό μας, καλλιεργώντας την αυτο-εκτίμηση και τότε αλλάζει η ζωή μας, ανεξάρτητα από τον οποιοδήποτε σύντροφο. Τότε, δεν μας έλκει πια ένας σύντροφος που δε μας σέβεται και μας είναι πολύ πιο εύκολο να φύγουμε. Αντί λοιπόν να αναλωνόμαστε σε ατελείωτες συζητήσεις με τρίτους για αυτά που κάνει ή δεν κάνει εκείνος/η, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ενέργειά μας για να χτίσουμε τη δική μας δύναμη.

Απαραίτητο σε αυτήν την προσπάθεια είναι η αποφυγή κάθε αρνητικού χαρακτηρισμού προς το άτομό μας, τύπου: «Είμαι...+ αρνητικό κοσμητικό επίθετο», «Δεν αξίζω», «Οι άλλοι είναι καλύτεροι από μένα», «Τίποτα δεν έχω καταφέρει» κλπ. Η κριτική σχολιάζει τις πράξεις κι όχι το άτομο. Αλλά κι εκεί μην το παρακάνουμε. Αντέχουμε την κριτική μέχρι ένα λάθος την ημέρα. Δε χρειάζεται παραπάνω. Μαθαίνουμε από αυτό και προχωρούμε μπροστά. Οφείλουμε να απενοχοποιηθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο, είτε από τις κατηγορίες του συντρόφου, είτε από την γενικευμένη αυτό-κατηγορία.

Αντίθετα, έχουμε όλοι ανάγκη από συνεχή ενίσχυση με θετικές δηλώσεις. Βοηθά να επαναλαμβάνουμε στον εαυτό μας, όσο πιο συχνά γίνεται, θετικές δηλώσεις, που έχουμε ανάγκη να ακούσουμε, όπως: «Μου αξίζει να με σέβονται», «Μου αξίζει να με αγαπούν», «Είμαι ικανός, μπορώ να τα καταφέρω», μέχρις ότου να το πιστέψουμε. Να πιστέψουμε πραγματικά ότι αξίζουμε κάτι καλύτερο. Να πιστέψουμε ότι δε χρειάζεται να θυσιαστούμε για να κερδίσουμε μια αξιοπρεπή ζωή, για να κερδίσουμε αγάπη. Κάποιες φορές, κάποια πράγματα στη ζωή δεν πηγαίνουν όπως θα θέλαμε. Δε χρειάζεται να φταίει κάποιος για αυτό, ούτε ο εαυτός μας. Ας ξεπεράσουμε την ιδέα της ‘αποτυχίας’. Ποιος ορίζει την αποτυχία και με ποια κριτήρια; Υπάρχουν λανθασμένες επιλογές, αλλά ακόμη και από αυτές μαθαίνουμε, άρα έχουν εκπληρώσει το σκοπό τους. Η ζωή δεν φτιάχτηκε για να είναι αψεγάδιαστη. Ο προορισμός είναι το ίδιο το ταξίδι για την Ιθάκη. Κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε και αυτό είναι αρκετά καλό. Εδώ είμαστε για να μάθουμε, όχι για να αποδείξουμε κάτι σε κάποιον. Όσα λάθη κι αν έχουν γίνει, δεν είναι ποτέ αργά, να ξεκινούμε ξανά και ξανά, γιατί κάθε μέρα είναι μια νέα αρχή. Ο αυτό-έπαινος, μέσα από σιωπηρές συνεχείς θετικές δηλώσεις είναι ο πιο χρήσιμος μόνιμος σύντροφος. Όλοι έχουμε άπειρα καλά πράγματα μέσα μας, αλλά δεν τα βλέπουμε κι έτσι δεν βγαίνουν στην επιφάνεια, δεν εκφράζονται. Τα λάθη δεν μπορούν να μειώσουν, ούτε να εξαφανίζουν τα καλά πράματα που έχουμε. Μια άσκηση επαίνου, που είναι σημαντικό να εφαρμόζουμε καθημερινά είναι να γράψουμε 5 θετικά πράγματα στο χαρακτήρα μας ή 5 θετικά πράγματα που κάναμε μέσα στην ημέρα, όσο μικρά κι αν είναι. Όπως το σώμα έχει ανάγκη την καθημερινή τροφή για να επιβιώσει, έτσι και η ψυχή έχει ανάγκη από την καθημερινή ψυχική τροφή του επαίνου και της επιβράβευσης για να ευημερήσει.

Προσπαθούμε να αντισταθούμε στις ισχυρές πιέσεις της ελληνικής κουλτούρας που θεωρεί επιβεβλημένη την ‘αποκατάσταση’, ειδικά στις γυναίκες. Πολλοί άνθρωποι παραμένουν σε σχέσεις που δεν τους αξίζουν, μόνο και μόνο για να καθησυχάσουν το οικογενειακό περιβάλλον ότι είναι ‘όπως ο μέσος όρος’. Όμως έτσι δεν τιμούν τον εαυτό τους. Συγγενείς και γείτονες, οι οποίοι επίσης έχουν συμβιβαστεί με ακατάλληλες σχέσεις, απειλούνται όταν βλέπουν ότι κάποιος δεν ακολουθεί το παράδειγμά τους κι εύκολα κριτικάρουν. Δεν χρωστάμε τη ζωή μας σε κανέναν. Η πρωταρχική μας ευθύνη είναι να είμαστε αληθινοί με τον εαυτό μας.

Η παντελώς ανιδιοτελής αγάπη είναι δύσκολο να επιτευχθεί στις συντροφικές σχέσεις. Προσπαθούμε να επιλέξουμε σύντροφο, ο οποίος θα νοιαζόταν όσο δυνατόν περισσότερο για εμάς, ακόμη κι αν θεωρητικά δεν μπορούσαμε να του προσφέρουμε ανταλλάγματα (χρήματα, φροντίδα, σεξ, κοινωνική καταξίωση κλπ.). Τη σημερινή εποχή, αρκετοί άνδρες που βρίσκονται ξαφνικά στην ανεργία, είτε το αποκρύπτουν από τις συζύγους τους, είτε εγκαταλείπονται από εκείνες. Τι μας λέει αυτό για την ανιδιοτέλεια στις σχέσεις μας; Αν παρατηρούμε τον εαυτό μας να προσφέρει όλο και περισσότερα (χρήματα, υλικά αγαθά, περιποίηση κλπ), μήπως κι ο σύντροφος μας αγαπήσει περισσότερο, η ανταποδοτική ‘αγάπη’ του/της τελικά θα πάει σε αυτό που κάνουμε, κι όχι σε αυτό που είμαστε, οπότε θα νιώσουμε και πάλι άδειοι. Είναι ένας αδιέξοδος κύκλος, που συνήθως με το χρόνο χειροτερεύει, σε σημείο οι σύντροφοι να προσβάλλουν ο ένας τον άλλον. Η μόνη λύση είναι η αγάπη του εαυτού, είτε μένουμε στη σχέση, είτε όχι. Η σχέση με τον εαυτό μας είναι η πρώτη, στην οποία αξίζει να επενδύσουμε. Τότε μόνο μπορούμε να δώσουμε και να δεχτούμε ειλικρινή αγάπη από τους άλλους.

Ας θυμηθούμε ότι έχουμε δικαίωμα στα όνειρα μας. Τα όνειρά μας, μπορούν να περιλαμβάνουν μια ευτυχισμένη σχέση, αλλά δεν μπορούμε να απαιτούμε η αγάπη να έρθει από συγκεκριμένα πρόσωπα, καθώς έτσι παρεμβαίνουμε στην δική τους ελευθερία επιλογής. Πολλές φορές μια δυσλειτουργική σχέση, μας απομυζεί τόση ενέργεια, ώστε αποδιοργανωνόμαστε σε άλλα επίπεδα της ζωής μας, επαγγελματικά, φιλίες, χόμπι κλπ. Φροντίζουμε τον εαυτό μας και αναζητούμε ενεργά να ασχολούμαστε με τα πράγματα εκείνα που μας κάνουν να νιώθουμε καλά. Η αυτό-εκτίμηση αυξάνεται όταν κάνουμε χρήσιμα πράγματα. Η αυτό-φροντίδα είναι βασική προτεραιότητα σε αυτό. Όταν φροντίζουμε τον εαυτό μας, τότε θέλουν και οι άλλοι να μας φροντίσουν περισσότερο.

Όταν συνηθίζουμε σε μια δυσλειτουργική σχέση, για να μειωθεί η ένταση του ψυχικού πόνου, συχνά απορρίπτουμε τα συναισθήματά μας. Δεν είναι ασυνήθιστο να αποκοβόμαστε τόσο από τα συναισθήματά μας, ώστε δεν τα αναγνωρίζουμε καν. Αυτό είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρο. Καθώς τα συναισθήματα δεν μπορούν να αποκοπούν επιλεκτικά, αποσβένεται και η ικανότητα εκείνη για να βιώσει κανείς τις μικρές καθημερινές χαρές. Τα συναισθήματά μας είναι εκείνα που μας δίνουν πλούτο και χρώμα στη ζωή, το κρύψιμό τους αφήνει ένα δυσεπίλυτο κενό, που συχνά προσπαθούμε να καλύψουμε με εθισμούς, ή με μεγαλύτερη εξάρτηση από την ίδια τη σχέση. Το συναίσθημα είναι ενέργεια που χρειάζεται: α) αναγνώριση (π.χ. τώρα νιώθω ανησυχία, στρες, μοναξιά, θυμό κλπ. β) αποδοχή (είναι ΟΚ που νιώθω ανησυχία, στρες, μοναξιά, θυμό κλπ. δεν είναι αποτυχία ούτε ντροπή, γιατί πολλές φορές νιώθουμε άσχημα και μετά νιώθουμε ακόμη πιο άσχημα που νιώθουμε άσχημα!) γ) να το εκφράσουμε με κατάλληλο τρόπο (είτε γράφοντας ημερολόγιο, είτε μιλώντας με κάποιον που εμπιστευόμαστε, είτε το θυμό με αθλητισμό για εκτόνωση). Είναι χρήσιμο τουλάχιστον 3 φορές την ημέρα να σταματούμε και να ρωτούμε τον εαυτό μας πώς νιώθουμε.

Η δοτικότητα μας κάνει να νιώθουμε πλούσιοι και δυνατοί, γιατί νιώθουμε άνθρωποι. Παρότι σε μια ακατάλληλη σχέση «δίνουμε» υπερβολικά πολλά πράγματα, ώστε να κάνουμε τη σχέση να λειτουργήσει, οι σχέσεις δε λειτουργούν υπολογιστικά ή με πίεση. Σε μια σωστή σχέση, παρά τα προβλήματα, η σχέση μπορεί και ρέει. Στην πραγματικότητα, μας απορροφά πολλή ενέργεια, ώστε να μη μπορούμε να είμαστε δοτικοί σε άλλους ανθρώπους γύρω μας, που έχουν ανάγκη, ακόμη και στα παιδιά μας. Όλοι μας μπορούμε να σκεφτούμε παραδείγματα φίλων, στους οποίους δεν μπορούμε να βασιστούμε, δεν είναι εκεί, γιατί πολύ απλά βρίσκονται σε μια ακόμη κρίση στα ερωτικά τους. Η δοτικότητα όμως μας επανασυνδέει με τη ροή της καλοσύνης, ξαναθυμόμαστε ποιος είναι ο σωστός, ανθρώπινος τρόπος να φερόμαστε μεταξύ μας. Μπορούμε να είμαστε δοτικοί προς τους άλλους, έστω κι αν είναι μέσα από ένα χαμόγελο ή μια καλή ευχή. Και να θυμόμαστε να είμαστε δοτικοί και με τον εαυτό μας.

Εμβολιασμός στην απόρριψη. Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το βαθύτερο φόβο εγκατάλειψης, που για πολλούς ανθρώπους, ανάλογα με τα βιώματά τους, είναι πολύ έντονος. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να παραπονιόμαστε διαρκώς για το σύντροφο, να απειλούμε ότι θα φύγουμε, αλλά ποτέ να μη το κάνουμε. Ίσως όμως ο εαυτός μας να μην είναι και τόσο άσχημη παρέα τελικά. Ίσως να μη γυρίσει να μας δαγκώσει, αν μείνουμε μόνοι μαζί του. Ακόμη και στα πιο αγαπημένα ζευγάρια, κάποιος θα πεθάνει πρώτος. Τον εαυτό μας θα χρειαστεί να τον αντιμετωπίσουμε ούτως ή άλλως. Ίσως να μην και τόσο τρομερό, όσο νομίζουμε. Μπορεί μάλιστα να ανακαλύψουμε ότι περνάμε καλά μαζί του.

Πρεκατέ Βικτωρία, 3/2/2012, www.brightplanet.blogspot.com