Τα σημάδια και συμπτώματα
της κατάθλιψης στους εφήβους είναι παρόμοια με αυτά της κατάθλιψης των
ενηλίκων, όμως η εικόνα μπορεί να είναι πιο θολή, καθώς πολλά από αυτά συχνά αποτελούν περιστασιακές εκφάνσεις των
αλλαγών της εφηβικής ηλικίας. Όταν όμως τα συμπτώματα αυτά διαρκούν περισσότερο
από 2 εβδομάδες, είναι ιδιαίτερα έντονα, συχνά ή επίμονα, τότε θα πρέπει να
αναρωτηθούμε κατά πόσον δεν είναι «απλή εφηβεία», και να αναζητήσουμε βοήθεια
ειδικού.
Συμπτώματα/σημάδια
- Απουσία ενδιαφέροντος για καθημερινές ασχολίες/έλλειψη χαράς από προηγούμενες ευχάριστες δραστηριότητες
- Θλίψη/έλλειψη χαμόγελου-γέλιου
- Υπερβολικό κλάμα ή κατήφεια
- Συνεχής εκνευρισμός και ξεσπάσματα χωρίς λόγο
- Απόσυρση και απομόνωση από οικογένεια και φίλους
- Υπερβολικά χαμηλή αυτό-εκτίμηση/αίσθημα αναξιότητας και ματαιότητας
- Υπερβολική ευαισθησία στην κριτική και την απόρριψη
- Έλξη σε μουσική/αισθητική/ντύσιμο/λογοτεχνία που είναι σκοτεινή, απαισιόδοξη, εξυμνεί τον πόνο, και την αυτοκαταστροφή
- Αλλαγές στις συνήθειες ύπνου/διατροφής
- Κόπωση/έλλειψη ενέργειας/βραδυκινησία
- Ψυχοσωματικά συμπτώματα, ανεξήγητοι πόνοι
- Πτώση στη σχολική επίδοση/ έλλειψη ενδιαφέροντος για μαθήματα/ έλλειψη στόχων-ονείρων για το μέλλον
- Παραμελημένη εμφάνιση/παραμέληση υποχρεώσεων ή δεσμεύσεων
- Δυσκολίες στην μνήμη και συγκέντρωση/πτώση νοητικών ικανοτήτων
- Ριψοκίνδυνη συμπεριφορά/σεξουαλική ελευθεριότητα/ εθισμοί/ χρήση ουσιών
- Αυτοτραυματισμός/ υπερβολικά χρήση τατουάζ body piercing
Αν το παιδί έχει εκφράσει
σκέψεις αυτοκτονίας («θέλω να πεθάνω», «μακάρι να τελειώσει η ζωή μου» κλπ.)
τότε θα πρέπει να το πάρουμε σοβαρά, να μιλήσουμε μαζί του και να αναζητήσουμε
βοήθεια. Άλλα σημεία που θα πρέπει να μας θορυβήσουν είναι η αναζήτηση στο
Διαδίκτυο για μεθόδους αυτοκτονίας, συζητήσεις στο Διαδίκτυο σχετικά με την
αυτοκτονία, τακτοποίηση πραγμάτων-εκκρεμοτήτων. Μην απορρίπτετε αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια ως "αναζήτηση προσοχής". Η πλειοψηφία των ολοκληρωμένων αυτοκτονιών είχε δώσει προειδοποιήσεις.
Αίτια/επιβαρυντικοί
παράγοντες
- Ορμονικές αλλαγές
- Χαμηλή αυτό-εκτίμηση/ανασφάλεια σε σχέση με το σχολείο, την εμφάνιση, τους συνομίληκους
- Κακοποίηση/παραμέληση στην παιδική ηλικία
- Σχολικός εκφοβισμός
- Ιστορικό κατάθλιψης στην οικογένεια
Οι απόπειρες αυτοκτονίες
και ο αυτοτραυματισμός είναι συχνότεροι στα κορίτσια, ενώ η ολοκληρωμένη
αυτοκτονία συνηθέστερη στα αγόρια. Οι ηλικίες 18-24 είναι από τις πιο ευάλωτες
για αυτοκτονία.
Θεραπεία
Ψυχοθεραπεία/συμβουλευτική
(ατομική και οικογενειακή)/φαρμακευτική αγωγή/ ή και νοσηλεία σε βαριές περιπτώσεις.
Ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και συμβουλευτικής φαίνεται πιο
αποτελεσματικός στις δύσκολες περιπτώσεις- μόνο με τη συμβουλή γιατρού.
Πώς μπορεί ο
εκπαιδευτικός να βοηθήσει;
- Ενίσχυση/ Επιβράβευση
- Κλίμα ηρεμίας και ασφάλειας στο σχολείο
- Συζήτηση για την ενίσχυση της αυτό-εκτίμησης
- Ακρόαση/ανοιχτές ερωτήσεις
Πώς μπορούν να βοηθήσουν γονείς
- Όχι υπερβολική υπερπροστασία ή έλεγχος/όχι ευνουχισμός του «θελήματος» του εφήβου
- Δείξτε συνεχές ενδιαφέρον για το παιδί, ακόμη κι αν δείχνει απόσυρση
- Βοηθήστε το παιδί να μιλήσει σε κάποιον που εμπιστεύεται/μιλήστε με τους φίλους του παιδιού, που θα μπορούσαν να τον ενθαρρύνουν
- Αφιερώστε ποιοτικό χρόνο στο παιδί
- Δείτε τις δυσλειτουργίες και το πιθανό αρνητικό κλίμα στην οικογένειά σας
- Προσέξτε τις επιρροές που δέχεται το παιδί από το διαδίκτυο/ή τα ΜΜΕ
- Ρωτήστε το παιδί τι το ευχαριστεί και φροντίστε να του το παρέχετε
- Δώστε του θάρρος κι ελπίδα-οι δυσκολίες θα ξεπεραστούν και μπορεί να ανυπομονεί για μια ζωή που θα χαρεί να τη ζήσει και θα είναι όλη δική του.
http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/teen-depression/basics/symptoms/con-20035222
