Η ορειβασία δεν παύει να με διδάσκει εδώ και 20 χρόνια… Όχι
τεχνικές ανάβασης, αλλά μαθήματα ανθρώπινων αξιών, ανθρώπινης συμπεριφοράς και
ανθρώπινης αλληλεπίδρασης-ειδικά σε δύσκολες συνθήκες. Δυο αξιοσημείωτα
παραδείγματα.
Πρώτο παράδειγμα
Πριν αρκετό καιρό, είχα πάει σε ανάβαση απαιτητικής
διαδρομής με σύλλογο που είναι αρκετά χρόνια στην ‘πιάτσα’ για να
δικαιολογηθούν τα περαιτέρω. Βέβαια συνήθως το ζήτημα είναι του αρχηγού. Στην κατάβαση ο αρχηγός έτρεχε-
με τα χίλια. Είναι από εκείνες τις περιπτώσεις, όπου συναντάς για
αρχηγούς εκείνους τους ‘υπερ-άνδρες’, που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να
‘χτυπήσουν’ κορυφές, να ‘βγάλουν’ γρήγορες υψομετρικές, να ‘τρέξουν’ την ομάδα.
Η ομάδα κατέβηκε μια δύσκολη υψομετρική γύρω στα 1000μ σε 2,5-3 ώρες. Στη μέση
της διαδρομής άρχισε να με τσιμπάει η
άρθρωση. Δεν καθυστερούσα ιδιαίτερα την ομάδα, παρότι ήμουν τελευταία
και κάθε βήμα μου έκοβε την αναπνοή. Μόλις έφτανα τους άλλους, όσοι έκαναν
στάση ξανα-ξεκινούσαν με εντολή του αρχηγού, για να μη χρονοτριβούν (χωρίς να
υπάρχει καμία πίεση χρόνου). Όταν σε κάποια στάση σε διασταύρωση με το
χωματόδρομο διαμαρτυρήθηκα, ο ‘αρχηγός’ βρήκε τη λύση: ‘Θα περιμένεις εδώ μέχρι
να έρθουν οι άλλοι από το καταφύγιο με το τζιπ να σε πάρουν’. ‘Σε πόση ώρα;’. ‘Έχουν ξεκινήσει, το πολύ
σε μισή ώρα θα είναι εδώ’. ‘Όχι δεν πειράζει, προτιμώ να έρθω μαζί σας, θα έρθω
σιγά σιγά’. Η απάντηση του ‘αρχηγού’; ‘Όχι κάτσε εδώ, γιατί εγώ θέλω να τρέξω
την ομάδα κι εσύ με καθυστερείς. Να πάρε και τον αριθμό του κινητού μου κι όπου
να ναι έρχονται’. Κι εξαφανίζεται!
Για όποιον έχει έστω και την ελάχιστη ιδέα από ορειβασία,
αυτό είναι εγκατάλειψη μέλους- αδικαιολόγητα εντελώς καθώς δεν τους είχα
καθυστερήσει ούτε λίγα λεπτά, απλά ήμουν τελευταία. Ο τελευταίος της ομάδας, η
λεγόμενη ‘σκούπα’, ήταν εμφανώς προβληματισμένος από τη συμπεριφορά του αρχηγού,
αναγνωρίζοντας ότι δεν είναι ούτε σωστό, ούτε ασφαλές, να αφήνεις ένα άτομο
μόνο του σε δασωμένο στα 1700μ. σε συνθήκες άστατου καιρού και προβλημάτων
πόνου. Παίρνουμε ξανά τηλέφωνο τους πάνω ορειβάτες (από το δικό του κινητό) και
ανακαλύπτουμε ότι δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη. Μας είχε πει ψέματα και η μισή ώρα
αναμονής μπορεί να ήταν οποιοσδήποτε χρόνος. Όμως η σκούπα έφυγε κι αυτή γιατί
θα έχαναν το μονοπάτι που ήξερε μόνο ο ‘φευγάτος’ αρχηγός. Σκέφτηκα για κάποια
στιγμή να τους ακολουθήσω, αλλά ο πόνος στο πόδι με σταμάτησε.
Σε δευτερόλεπτα, είχαν όλοι εξαφανιστεί. Βρέθηκα ξαφνικά
μόνη μου στα 1700μ, σε ένα άγριο δάσος, σε ένα πολύ δύσβατο κι απομονωμένο
βουνό, αναμένοντας κάποιους που δεν ήξερα πότε καν θα περάσουν. Κάθισα στον
ήλιο για να μην παγώσω και κοίταζα τον ουρανό. Κοίταξα το κινητό μου, και είδα
τρεις μπάρες σήματος-ξέρω πολύ καλά τι σημαίνει αυτό με τον συγκεκριμένο πάροχο!
Προσπαθούσα να μην σκέφτομαι τους κινδύνους, ποιος θα μπορούσε να περάσει από
εκεί, φοβούμενη κυρίως τους παράνομους υλοτόμους ή τους psycho κυνηγούς
που βαράνε ότι ακούγεται να κινείται- αυτές ήταν οι πιθανότητες εκεί πάνω… Ευτυχώς εκείνη τη στιγμή δεν μου πέρασε καθόλου
από το μυαλό ο κίνδυνος των άγριων ζώων και σκυλιών. Αλλιώς ακούγεται τώρα,
αλλά αλλιώς είναι να είσαι εκεί πέρα μόνος σου.... Μέσα σε λίγα λεπτά ακινησίας είχα αρχίσει να παγώνω...
Όταν κάθισα κοιτώντας τον ευμετάβλητο ουρανό και ακούγοντας
το φύσημα του αέρα ανάμεσα στα έλατα, είχα ΔΥΟ επιλογές.
Ή θα με έπιανε ο απόλυτος πανικός και θα έτρεχα σε έξαλλη
κατάσταση να βρω σήμα, να έρθει (ποιος?) να με πάρει (και θα πανικοβαλλόμουν
ακόμη περισσότερο…. ).
Ή απλώς θα καθόμουν κάτω, θα έπιανα το κομποσχοίνι και θα
άρχιζα να προσεύχομαι.
Επέλεξα το δεύτερο. Κάθισα κάτω κι έπιασα την προσευχή.
Γέμισα με γαλήνη και σιγουριά. Ακόμη και στο πιο αποξενωτικό μέρος, εγώ
βρισκόμουν σπίτι μου. Στο συγκεκριμένο σημείο, χωρίς να μπορώ να τρέξω, χωρίς
να γνωρίζω το μονοπάτι πίσω, ήμουν
εντελώς ευάλωτη. Είναι αυτές τις στιγμές της απόλυτης ευαλωτότητας, που
αφηνόμαστε εντελώς στα χέρια του Θεού. Είναι όταν ξέρεις ότι και να
προσπαθήσεις να κάνεις τώρα κάτι, είναι ανώφελο. Και τότε αφήνεσαι. Κάπως σαν
ελεύθερη πτώση. Τι μπορείς να κάνεις; Αφήνεσαι στα χέρια του Θεού.
Δεν είχα ούτε πέντε λεπτά που προσευχόμουν και ακούω
αυτοκίνητο. Σίγουρα δεν θα ήταν οι άλλοι ‘πάνω’ ορειβάτες, οι οποίοι έπιναν ακόμη καφέ στο καταφύγιο.
Ανασκουμπώθηκα στην περίπτωση που ήταν
οι υλοτόμοι-κυνηγοί που ανέφερα προηγουμένως- ποιος άλλος θα ερχόταν
εκεί πάνω? Όμως άκουσα μια γυναικεία
φωνή κι αυτό με καθησύχασε. Τους σταμάτησα. Ήταν ένα συμπαθέστατο νεαρό ζευγάρι
από την Αθήνα που είχε έρθει ξώφαλτσα
εκεί για να μαζέψει μανιτάρια.
Σταμάτησαν, με πήραν και κατεβήκαμε μαζί. Ήταν πολύ ευγενικοί και
μάλιστα βρεθήκαμε και γείτονες στην Αθήνα. Προφανώς δεν είχαν υπολογίσει και
πολύ καλά που θα πήγαιναν, γιατί το αμάξι στον κακοτράχαλο δασικό δρόμο βρήκε
από κάτω τρεις φορές. Κάποιος άλλος όμως είχε υπολογίσει καλύτερα…
Οι πιθανότητες να βρεθεί εκεί πάνω κάποιος άλλος εκτός από
παράνομους υλοτόμους- κυνηγούς ήταν
σχεδόν μηδέν. Κι όμως βρέθηκαν. Σε λιγότερο από πέντε λεπτά μετά την προσευχή
‘έτυχε’ το περιπλανώμενο ζευγάρι με τα μανιτάρια να γυρνά στο χωριό. Για μένα
το θαύμα ήταν ξεκάθαρο.
Και μια φίλη μου πρόσθεσε μια ακόμη διάσταση: «Αυτό σου
αποδεικνύει ότι όταν σε εγκαταλείπουν οι λάθος άνθρωποι, τότε έρχονται οι
σωστοί».
Ευχαρίστησα το ευγενέστατο ζευγάρι, όταν φτάσαμε στο χωριό
και πήρα το αυτοκίνητό μου για την επιστροφή. Σίγουρα δεν θα ξαναπάω με το
συγκεκριμένο αρχηγό, όμως εκεί σε αυτά τα πέντε λεπτά της απόλυτης μοναξιάς με
την αυστηρή φύση του υψομέτρου, πήρα το μάθημά μου.
Δεύτερο παράδειγμα.
Έρχεται σε απόλυτη αντιπαράθεση με το προηγούμενο, του ‘ράμπο’
αρχηγού που με εγκατέλειψε στα κατσάβραχα.
Σε μια άλλη, πιο εύκολη διαδρομή είχα πάει με ένα σύλλογο
που συνήθως έχει άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Προσωπικά τους βρίσκω πολύ
συμπαθείς. Κατά κάποιο τρόπο προτιμώ για ορειβατική παρέα τα μεγαλύτερα άτομα.
Είναι πιο ευγενικοί. Είναι πιο ήρεμοι. Έχουν μεγαλύτερη υπομονή. Δεν έρχονται
για να βγάλουν τα απωθημένα τους και το στρες της εβδομάδας στην πορεία. Δεν
έχουν το ναρκισσιστικό τουπέ και την αγένεια των νεότερων. Και σίγουρα δεν
έχουν τη φιλοσοφία ‘ράμπο’ κάποιων άλλων. Και φαίνονται να χαίρονται έστω και
τα μικρά πράγματα στη ζωή- σε αντίθεση με τους νέους που κουτρουβαλιάζουν τα
βουνά χωρίς να καταλαβαίνουν τίποτε, επιστρέφοντας με την ίδια κατσούφικη
διάθεση που ξεκίνησαν.
Βέβαια η ηλικία έχει και τις δυσκολίες της! Στη διαδρομή
αυτή ένας πολύ ηλικιωμένος κυριούλης ζαλίστηκε. Σε αντίθεση με τη δική μου
περίπτωση, είδα τέσσερις συνορειβάτες του,
να τον κατεβάζουν σιγά σιγά κι υπομονετικά σε όλη την υπόλοιπη διαδρομή με τον
εξής τρόπο: ένας μπροστά, ένα πίσω, ένας
δεξιά, ένας αριστερά. Ώστε αν ήταν να πέσει, θα τον έπιανε κάποιος. «Σταυρό»
μου είπε ο συνορειβάτης του, ‘σχηματίσαμε γύρω του ένα σταυρό και τον κατεβάσαμε».
Σκέφτηκα τον συμβολισμό, το ανθρώπινο αυτό σχήμα του Σταυρού,
να κατεβαίνει σιγά σιγά το βουνό. Και αυτό μέσα από την αρωγή των συνορειβατών
του που δεν δυσανασχέτησαν, δεν σκέφτηκαν ότι θα τους καθυστερήσει ή θα τους
χαλάσει τη βόλτα, αλλά υπομονετικά και ήσυχα τον κατέβασαν σιγά σιγά. Στο σχήμα
του Σταυρού.
Σε πλήρη αντίθεση με τη δική μου εμπειρία, τα δύο αυτά
περιστατικά έχουν πολλά διδάγματα για την καθημερινότητά μας.
Όταν είσαι σε ελεύθερη πτώση, αφέσου και προσευχήσου,
Όταν σε εγκαταλείπουν οι άνθρωποι, είναι για να έρθουν οι
σωστοί.
Όταν δυσκολεύεται κάποιος, σχημάτισε το σταυρό γύρω του. Για
κάθε άνθρωπο που υποφέρει σήμερα στη Γη υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις που δεν
υποφέρουν, που μπορούν να τον βοηθήσουν. Τι θα συνέβαινε αν σχηματίζαμε από
έναν σταυρό γύρω από τον καθένα που υποφέρει; Ένας μπροστά, ένας πίσω, ένας
δεξιά, ένας αριστερά –θα έπεφτε τότε κανείς;
Βικτωρία Πρεκατέ, www.brightplanet.blogspot.gr, 30/5/2016
