Η εποχή μας αντιπροσωπεύει το ακριβώς αντίθετο της εγκράτειας: τη βουλιμία και την ακόρεστη φιληδονία σε όλα τα επίπεδα. Αντιπροσωπεύει την αξία του ‘Πάρ’ το επειδή μπορείς’. Κάν’ το επειδή μπορείς. Κατανάλωσέ το, επειδή μπορείς Στο φαγητό, στο σεξ, στη χλιδή, στις απολαύσεις. Δεν είναι καθόλου καλή νοοτροπία, ειδικά για τη νέα γενιά που μεγαλώνει ποτισμένη μέσα σε αυτό. Όπως αναφέρουν σοφοί βουδιστές: ‘Η απόλαυση είναι σαν να πίνεις αλατισμένο νερό. Όσο πιο πολύ πίνεις, τόσο περισσότερο θέλεις’. Βεβαίως τέτοιες σοφίες είναι άγνωστες και απολύτως υποτιμημένες στη σημερινή κουλούρα που δε θεωρεί τον εαυτό της απλώς τυχερό να έχει πρόσβαση σε όλες τις απολαύσεις, αλλά το θεωρεί δικαίωμα και καθήκον της να καταναλώσει όσα περισσότερα μπορεί από αυτές τις απολαύσεις. Έχει σημασία αυτή η προσέγγιση, καθώς υπάρχει ένας ανταγωνισμός, σχεδόν άγχος στη σημερινή νεολαία, να ‘ζήσει τη ζωή της’ πριν αυτή περάσει. Και αυτό το ‘ζήσει’ σημαίνει όσες περισσότερες απολαύσεις γίνεται. Χωρίς να υπολογίζουν την μακροπρόθεσμη ψυχολογική ζημία. Το FOMO (Fear of Missing Out) ο φόβος δηλαδή ότι δε θα προλάβουν να 'ζήσουν' όσα οι συνομίληκοί τους (τα οποία μαθαίνουν κυρίως από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) προέρχεται κυρίως από αυτήν την επιβολή της βουλιμίας στις απολαύσεις, ως 'εμπειρίες ζωής'
.
Ας πάρουμε τις δύο συνηθέστερες βουλιμίες, το φαγητό και το σεξ. Παρατηρεί κανείς εύκολα την αύξηση των καταστημάτων που είναι μαζί φούρνοι και ζαχαροπλαστεία. Μπαίνεις μέσα και μένεις έκθαμβος από την πληθώρα των γλυκών και αρτυμάτων. Υπερβολικά περίτεχνα εδέσματα με πολλαπλές γεύσεις η μία πάνω στην άλλη ώστε να μη ξέρεις πια τι τρως. Ποιος τρώει όλα αυτά τα δισεκατομμύρια γλυκά; Είναι τόσα πολλά που ούτε πέντε Ελλάδες δεν μπορούν να τα καταναλώσουν. Πετιούνται φυσικά, αλλά πολλά καταλήγουν στα στομάχια μας, για αυτό βλέπει κανείς εμφανώς πια και την αύξηση της παχυσαρκίας σε βαθμό που θυμίζει Αμερική. Οι νεότεροι/ες μπορεί να κρατιούνται για λόγους εμφάνισης (αν και η εγκράτεια έχει διαφορετικό νόημα από τη δίαιτα), οι γηραιότεροι/ες όμως είναι στην συντριπτική πλειοψηφία τους παχύσαρκες. Διαγωνισμοί φαγητών στην τηλεόραση. Ποιος ο λόγος πραγματικά για τόσο υπερβολή; Από τότε που άρχισα να νηστεύω κατάλαβα, εκτός από την αξία της νηστείας και την αξία της απλής τροφής. Όσο πιο απλή γίνεται. Με όσο το δυνατόν λιγότερα υλικά. Το περίεργο είναι ότι όσο πιο απλά τρώω, τόσο λιγότερο μου λείπουν οι περίτεχνες τροφές και οι λιχουδιές. Ποια λοιπόν η αξία της εγκράτειας στην ποσότητα και απλότητα της τροφής; Δεν είναι μόνο τα οφέλη στην υγεία και την εμφάνιση. Η λιγότερη ενασχόληση με τα του στομαχιού αφήνει χώρο, συγκέντρωση και καθαρότητα του νου για να ασχοληθεί κανείς με άλλα ουσιαστικότερα πράγματα. Σίγουρα επιτρέπει μεγαλύτερη πνευματική πρόοδο, ενώ αυξάνει την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση της αποτελεσματικότητας και αυτό-ελέγχου του ατόμου.
Κι ενώ τα οφέλη της εγκράτειας στο θέμα του φαγητού μπορεί να είναι προφανή, δεν είναι καθόλου κοινωνικά αποδεκτά στην περίπτωση του σεξ. Η πλειοψηφία πλέον θα αμυνθεί φανατικά το δικαίωμά της να έχει όσο περισσότερο σεξ γίνεται, γιατί οποιαδήποτε αναστολή είναι σκοταδιστικός αναχρονισμός που προσπαθεί να επιβάλλει η Εκκλησία γεμίζοντας τον κόσμο με συμπλεγματικές ενοχές. Νομίζω ότι έχουμε περάσει εδώ και καιρό τη φάση της σεξουαλικής απελευθέρωσης κι έχουμε πάει στο άλλο άκρο, αυτό της εμμονής. Ειδικά στις νεαρές ηλικίες, υπάρχει μια ξεκάθαρη πίεση και στα δύο φύλα να ξεφορτωθούν την παρθενιά τους όσο πιο νωρίς γίνεται, αλλά και να συλλέξουν ‘εμπειρίες’- όσες περισσότερες γίνεται. Η κακώς εννοούμενη ‘ψυχολογική υποστήριξη’ αφήνει να εννοηθεί ότι αν δεν έχουν συχνές σεξουαλικές επαφές θα αρρωστήσουν (με τον ίδιο φανατικό τρόπο που έλεγαν παλαιότερα οι θρησκόληπτοι ότι αυτός που αυνανίζεται θα τυφλωθεί!). Συνεχώς βλέπει κανείς νέους ανθρώπους κι ειδικά νεαρά κορίτσια, να πέφτουν θύματα αυτής της πίεσης, η οποία σε συνδυασμό με τη χαμηλή αυτοεκτίμηση τα οδηγεί να αναζητήσουν επιβεβαίωση στους πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους, με ολέθρια ψυχολογικά αποτελέσματα.
Τα μέσα προπαγάνδισης της σεξουαλικής βουλιμίας παρουσιάζουν ότι δύο άνθρωποι σε μια ελευθερία συνεύρεσης κι επιλογής, αποφασίζουν να ‘περάσουν καλά’ για κάποιο μικρό χρονικό διάστημα και μετά να αποχωριστούν, έχοντας συλλέξει πολύτιμες εμπειρίες ζωής και χωρίς να υπάρχει κανένα άλλο πρόβλημα. Τα κοριτσίστικα περιοδικά παρουσιάζουν την ανεμελιά και τον ελεύθερο ρομαντισμό της ζωής, αλλά και τη μαγκιά του να τον έχεις κατακτήσει (επειδή είχες μια εφήμερη σεξουαλική σχέση μαζί του). Όπως παλαιότερα τα αγόρια, ωθούν σήμερα τα κορίτσια να μετρούν την αξία τους ανάλογα με τον αριθμό των ανδρών που έχουν ‘καταφέρει'. Αυτό που ήταν παλαιότερα γνώμονας ανδρισμού για τα αγόρια έχει γίνει πια ένα 'πρέπει' και για τα κορίτσια. Κι όλα σε ένα πνεύμα, 'όλοι περνάμε καλά'.
Είναι όμως έτσι; Οποιαδήποτε ανθρώπινη συναλλαγή, έστω και αν είναι μια απλή συναλλαγή σε ένα ταμείο, ή με έναν υπάλληλο σε κατάστημα, χρειάζεται να διαπραγματευτείς και να βάλεις όρια. Στο κλίμα καχυποψίας που υπάρχει σήμερα, πόσο εύκολο είναι να παρεξηγηθούμε και να στραβώσουμε με το παραμικρό; Πώς είναι δυνατόν λοιπόν μια τόσο έντονη ανθρώπινη αλληλεπίδραση, όπως μια σεξουαλική συνεύρεση, όσο εφήμερη κι αν είναι, να μην οδηγήσει σε παρατράγουδα; Πόσο συχνά θα νιώσουν κι οι δύο το ίδιο ευχαριστημένοι, το ίδιο πλήρεις, το ίδιο δικαιωμένοι και μάλιστα χωρίς καμία προηγούμενη αγωγή σχέσεων; Στην πράξη τα παρατράγουδα και στα δύο φύλα είναι πάρα πολλά, αλλά τα ΜΜΕ δε θα το πουν ποτέ.
Κατ’ αρχάς να μιλήσουμε για το κορίτσι, αν και στα αγόρια έχουμε συχνά αντίστοιχες καταστάσεις. Κανείς δεν τους έχει πει ότι οποιαδήποτε σεξουαλική σχέση δεν είναι ποτέ μια απόλυτα αμιγώς σεξουαλική σχέση. Πάντα υπάρχει κάποιο συναίσθημα που αναπτύσσεται. Πάντα κάποιος θα νιώσει έστω κι ελαφρά αδειασμένος, χρησιμοποιημένος από τον άλλον, έστω κι αν πείσει τον εαυτό του ότι δεν είναι έτσι. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να ήταν όταν τα άτομα έχουν έρθει για να πάρουν κάτι ο ένας από τον άλλον; Η μόνη περίπτωση να νιώσουν δυο άνθρωποι πλήρεις μετά από μια οποιαδήποτε ανθρώπινη συναλλαγή είναι να γίνει η συναλλαγή σε ένα πλαίσιο αμοιβαίου σεβασμού, εκτίμησης και δικαιοσύνης. Ειδικά όταν η αλληλεπίδραση είναι τόσο έντονη όπως μια σεξουαλική σχέση είναι απαραίτητο και το στοιχείο της αγάπης για να μπορέσει να συγκρατήσει την ενέργεια η οποία απελευθερώνεται και να μη νιώσει το ένα μέλος αδειασμένο ή χρησιμοποιημένο. Πώς θα μπορούσε να μη μην υπάρχουν παρατράγουδα όταν κοιτά τον άλλον και δεν τον βλέπει όπως είναι, αλλά φαντασιώνεται τι μπορεί να πάρει από εκείνον (εκείνην);
Τα νεαρά κορίτσια δε συνειδητοποιούν πόσο θα μειωθεί η αυτοεκτίμησή τους όταν συνευρίσκονται σεξουαλικά με άνδρες που δεν νοιάζονται για εκείνες. Νομίζουν ότι έχουν γίνει κι εκείνες σαν τους άνδρες και το μόνο που τις ενδιαφέρει είναι το σεξ. ‘Τον …. κι αυτόν!’ έλεγε με καμάρι μια 22χρονη. Φυσικά ήταν θέμα χρόνου να φάει τα μούτρα της. Και να χαλάσει και η φήμη της, κάτι που αναμφίβολα συμβαίνει, όσο ‘προοδευτικός’ κι αν είναι ο περίγυρος.
Αναφέραμε προηγουμένως ότι οι σεξουαλικές, όπως όλες οι ανθρώπινες σχέσεις, εμπεριέχουν αλληλεπίδραση, διαπραγμάτευση και όρια. Ποτέ δε συμβαίνει να συμπίπτουν ακριβώς οι ανάγκες, οι προτιμήσεις και τα όρια. Αυτό που παρουσιάζεται στα κοριτσίστικα περιοδικά σαν απόλυτη ταύτιση μέσα στην τρέλα του έρωτα είναι μύθος. Πόσες φορές γυναίκες (και άνδρες) δεν κάνουν πράγματα στο σεξ που δεν επιθυμούν αλλά πιέζονται γιατί φοβούνται να πουν όχι, μη γελοιοποιηθούν, μη χάσουν τον άλλον, μη θεωρηθούν ξεπερασμένοι κλπ. Αυτές οι υποχωρήσεις μπορεί να αφήσουν τραύματα που επιμένουν για δεκαετίες, αλλά τα ΜΜΕ δε θα μιλήσουν ποτέ για αυτό.
Τέλος, ας μη ξεχνάμε ότι η σεξουαλική συνεύρεση είναι μια ισχυρή ανταλλαγή ενέργειας που μπορεί μεν να ανεβάζει την αδρεναλίνη, όμως ότι ο πιο ευαίσθητος και πιο καθαρός ενεργειακά παρτενέρ, απορροφά ένα μεγάλο μέρος από την αρνητική ενέργεια του άλλου. Οι γυναίκες συνήθως είναι πιο ευάλωτες σε αυτό. Συν όλες τις αρνητικές ενέργειες που εύκολα προσκολλούνται όταν δεν υπάρχει ο προστατευτικός ιστός της αγάπης στη σχέση.
Ο εγωισμός κάποιου σχεδόν πάντα πληγώνεται στις επιπόλαιες σχέσεις κι έτσι είναι πολύ εύκολο να γίνουν οι σεξουαλικές συνευρέσεις εθιστικές, είτε για να επιδιορθωθούν προηγούμενες εμπειρίες είτε για εκδίκηση. Ένα άτομο μαθημένο στη ζωή της σεξουαλικής βουλιμίας συνεχίζει τον ίδιο τρόπο ζωής και μετά το γάμο. Δεν είναι τυχαίο που αναλογικά οι παντρεμένες έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από σεξουαλικούς συντρόφους από ότι οι μόνες γυναίκες κι αυτό φαίνεται στα διάφορα site γνωριμιών. Σίγουρα δεν είναι αυτός ο κόσμος που θέλουμε να μεγαλώσουν τα παιδιά μας, όμως αυτός είναι ο κόσμος που δημιουργήσαμε. Ένας κόσμος βουλιμίας. Ο κόσμος του ‘παρ’ το επειδή μπορείς’. Ακόμη και μέσα σε ένα ευτυχσμένο γάμο, μπορεί να υπάρχει σχετική εγκράτεια, να περιμένουν για τον καλύτερο χρόνο, ώστε να γίνει η εμπειρία πιο προσεγμένη, πιο αρμονική. Δεν είμαστε ζώα! Η κυρία που περηφανευόταν ότι ‘το κάνουμε 6 φορές την ημέρα’ δεν θα έπρεπε να υπερηφανεύεται περισσότερο από ότι αν έλεγε ‘τρώω ένα παστίτσιο 6 φορές την ημέρα’.
Μόνο το βίωμα της εγκράτειας, του να βάζει κάποιος όρια στον εαυτό του, να μην υποκύπτει στην ευχαρίστηση για την ευχαρίστηση, μπορεί να βοηθήσει κάποιον να καταλάβει πως σκληραγωγείται, πώς γίνεται πιο ξεκάθαρος στο τι πραγματικά θέλει, χωρίς να τον σέρνουν οι επιθυμίες του, πώς νιώθει πιο ελαφρύς και ταυτόχρονα πιο ικανός να διαχειρίζεται δυσκολίες. Ποιο είναι το αποτέλεσμα 3 δεκαετιών σεξουαλικής και γαστριμαργικής βουλιμίας στην κοινωνία μας; Ένας λαός πλαδαρός, άβουλος ηττοπαθής, γεμάτος ‘ανάγκες’ και οικογένειες διαλυμένες. Η κοινωνία μας θα ήταν τελείως διαφορετική αν ένα μεγαλύτερο ποσοστό αποφάσιζε να εξασκήσει την εγκράτεια και τον αυτοέλεγχο ως τρόπο ζωής και αυτό είναι κάτι που δε διδάσκονται οι νέες γενιές (απεναντίας το σχολείο σε λίγο θα κάνει τη σεξουαλική αγωγή υποχρεωτικό μάθημα, όχι για να προστατευτούν τα παιδιά, αλλά για να απολαμβάνουν τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις χωρίς ενοχές!!!!. Διδασκαλία της βουλιμίας δηλαδή…)
Βικτωρία Πρεκατέ, www.brightplanet.blogspot.gr, 12/1/2020
